Αγκινάρα ή Κυνάρα η καρδονίσκη : Ένα ελληνικό γεωργικό φυτό και η παλιά θεραπευτική του χρήση

Η αγκινάρα (Cynara cardunculus, Κυνάρα η καρδονίσκη ή αλλιώς Κυνάρα η κάκτος) είναι πολυετές λαχανικό της οικογένειας των Αστεροειδών (Asteraceae), Αναπτύσσεται σε σχήμα θάμνου, ύψους περίπου 1,5 μ. Είναι φυτό ιθαγενές της Αφρικής, καλλιεργείται, όμως, σε πολλά μέρη του σύγχρονου κόσμου σε θέσεις προφυλαγμένες από το δυνατό ψύχος και εδάφη χωρίς πολλή υγρασία. Η ρίζα της αγκινάρας είναι πασσαλώδης και προχωρεί βαθιά στο έδαφος. Τα φύλλα της είναι μεγάλα με βαθιές σχισμές, χρώμα γκριζωπό στο κάτω μέρος και το στέλεχός της είναι μακρύ με διακλαδώσεις. Πολλαπλασιάζεται με παραφυάδες κατά την άνοιξη ή το φθινόπωρο ενώ ο βλαστός της ξεραίνεται το καλοκαίρι. Στην Ελλάδα καλλιεργείται στην Αργολίδα, ιδιαίτερα στην περιοχή των Ιρίων και της Κάντιας, στην Κρήτη και στην Μεσσηνία (όπου βρίσκουμε κυρίως την "άγρια" αγκινάρα με μεγάλα αγκάθια στα πέταλα), στη Λακωνία, στην Κέρκυρα, στην Ηλεία και αλλού, ενώ καλλιεργείται σε όλες σχεδόν τις χώρες της Νότιας Ευρώπης, την Βρετανία και την Γαλλία. Ειδικά για την αγκινάρα θα σταθούμε λίγο στον τρόπο που αναπτύσσεται, επειδή αυτή η γνώση θα σας βοηθήσει να καταλάβετε καλύτερα τις ανάγκες της και τον τρόπο πολλαπλασιασμού της. Αρχικά το φυτό αναπτύσσεται βλαστικά. Ο σχηματισμός των πρώτων 6-10 φύλλων καθώς και η έκθεση του φυτού σε χαμηλές θερμοκρασίες δίνουν το έναυσμα για τη δημιουργία της πρώτης εδώδιμης ανθοκεφαλής στην κορυφή του κοντού κεντρικού βλαστού. Αφού σχηματιστεί αυτή η πρώτη ανθοκεφαλή, ο βλαστός διακλαδίζεται και στην κορυφή καθεμιάς από τις διακλαδώσεις αυτές σχηματίζονται νέες ανθοκεφαλές, μικρότερες όμως σε μέγεθος από την αρχική. Συνήθως, οι ανθοκεφαλές που σχηματίζονται είναι 5-10, οπότε το συνολικό ύψος του φυτού φτάνει τα 1 -2 μ. Αν το φυτό αφεθεί να αναπτυχθεί ελεύθερα, οι ανθοκεφαλές ωριμάζουν, καρπίζουν και σποροποιούν. Το καλοκαίρι το υπέργειο μέρος του φυτού ξεραίνεται, αλλά το υπόγειο παραμένει ζωντανό. Συγκεκριμένα, στη βάση του κεντρικού βλαστού, κάτω από την επιφάνεια του εδάφους, υπάρχουν 10-20 βλαστοφόροι οφθαλμοί που βρίσκονται σε λήθαργο. Με τις πρώτες βροχές του φθινοπώρου αρκετοί απ'αυτούς βγαίνουν από το λήθαργο και δίνουν ο καθένας από ένα νεαρό βλαστό (παραφυάδα). Οι παραφυάδες αυτές δημιουργούν νέα φυτά αγκινάρας κ.ο.κ. Οι αγκινάρες ευδοκιμούν σε περιοχές με μέτριες θερμοκρασίες και ήπιο χειμώνα, αφού δεν είναι καθόλου ανθεκτικές στον παγετό.


Οι κατάλληλες θερμοκρασίες για την ανάπτυξη τρυφερών ανθοκεφαλών είναι 15-20 °C. Σε μεγαλύτερες θερμοκρασίες αυτές αναπτύσσονται γρήγορα και σκληραίνουν, οπότε χάνουν τη νοστιμιά τους, ενώ σε χαμηλότερες νεκρώνονται και μαυρίζουν. Η αγκινάρα έχει βαθύ ριζικό σύστημα το οποίο αναπτύσσεται ανεμπόδιστα κυρίως σε εδάφη αμμοπηλώδη ή αργιλοπηλώδη, γόνιμα και με καλή στράγγιση. Η προσθήκη καλά χωνεμένης κοπριάς ωφελεί πολύ την ανάπτυξη των φυτών. Η αγκινάρα είναι απαιτητική, γι' αυτό προσθέστε στο χώμα γύρω απ' τα φυτά οργανικά λιπάσματα κάθε άνοιξη και βοηθήστε την με λίγο πλήρες λίπασμα στις αρχές του φθινοπώρου. Τα ποτίσματα θα πρέπει να είναι τακτικά, χωρίς όμως υπερβολές. Μετά τη συγκομιδή και της τελευταίας ανθοκεφαλής από ένα φυτό (περίπου κατά το Μάιο), κόβετε όλο το υπέργειο μέρος του φυτού στο επίπεδο του εδάφους και αφήνετε το υπόγειο να περάσει τη θερμή περίοδο σε κατάσταση λήθαργου. Όταν αυτό αφυπνισθεί το φθινόπωρο, οι οφθαλμοί της βάσης θα δώσουν πολλούς βλαστούς. Εσείς θα τους αφήσετε να αναπτυχτούν λίγο και μετά θα αφαιρέσετε τους περισσότερους αφήνοντας να αναπτυχθούν τελικά μόνο τρεις. Αν δεν ανανεώνετε κάθε φθινόπωρο τα φυτά σας με τους τρόπους που περιγράψαμε στο προηγούμενο κεφάλαιο, θα χρειαστεί οπωσδήποτε να το κάνετε μετά από 5-6 χρόνια. Η γήρανσή τους μειώνει σημαντικά την παραγωγικότητά τους. Γι' αυτό θα πρέπει να τα ξεριζώσετε και να τα αντικαταστήσετε με καινούργια. Μια ανθοκεφαλή συγκομίζεται, όταν έχει αποκτήσει το τελικό της μέγεθος, αλλά είναι ακόμη ανώριμη και δεν έχει σκληρύνει. Πώς το καταλαβαίνουμε αυτό; Τα φύλλα που βρίσκονται στη βάση της ανθοκεφαλής, γνωστά και ως βράκτια, πρέπει να είναι κλειστά και τρυφερά. Συνήθως η πρώτη ανθοκεφαλή που συγκομίζουμε είναι αυτή του κεντρικού βλαστού και είναι η μεγαλύτερη σε μέγεθος. Βασιζόμενοι στη λογική πως συγκομίζουμε κάθε φορά την ανθοκεφαλή που είναι έτοιμη, η περίοδος συγκομιδής, ανάλογα με την ποικιλία και τον τόπο καλλιέργειας, μπορεί να αρχίσει από Νοέμβριο και να φτάσει μέχρι το Μάιο.



Ασθένειες Αγκινάρας: Προβλήματα Τρύπες στα φύλλα: σαλιγκάρια ή και γυμνοσάλιαγκες. Συστροφή των νεαρών φύλλων παρουσία εντόμων: αφίδες.  Λευκοί «λεκέδες» πάνω στα φύλλα: ωίδιο. Από το φυτό χρησιμοποιείται στη μαγειρική το άνθος, που έχει σχήμα σφαιρικό, λίγο μακρύ και σαρκώδες. Μαγειρεύεται αφού καθαριστεί από τα πέταλα και το χνούδι, ενώ στην Κρήτη τρώγεται και ωμή με λεμόνι, πολύ νόστιμη και "ειδικός" μεζές για τσικουδιά. Τα εξωτερικά πέταλα του άνθους καταλήγουν σε αγκαθωτή άκρη και είναι σκληρά, μπορούν δε να χρησιμοποιηθούν και για τροφή των ζώων. Η αγκινάρα είναι πλούσια σε βιταμίνες Α, Β1, Β2, νιασίνη και C. Στα Ίρια Αργολίδας κάθε Μάιο μήνα διεξάγεται η γιορτή της αγκινάρας. Βρίσκονται στην εποχή τους και δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να τις αφήσετε να πάνε χαμένες. Ένα από τα πιο παλιά θεραπευτικά φυτά, η αγκινάρα χρονολογείται πίσω στον 4ο αιώνα π.Χ. όπου οι αρχαίοι Έλληνες και οι Ρωμαίοι τη χρησιμοποιούσαν για πεπτικά προβλήματα. Αργότερα, τον 16ο αιώνα, χρησιμοποιήθηκαν σε προβλήματα που αφορούσαν το συκώτι και τον ίκτερο, η φήμη της, ωστόσο, εξαπλώθηκε τον 20ο αιώνα, όπου έγινε δημοφιλής ως ένα πολύ γευστικό φαγητό με πολλά και πλούσια οφέλη. Η δύναμή της συγκεντρώνεται πιο πολύ στα φύλλα και είτε τις φάτε, είτε καταναλώσετε το εκχύλισμά τους, τα οφέλη για τον οργανισμό σας είναι πολλά και ποικίλα. Κάτι ήξεραν οι αρχαίοι και κατανάλωναν αγκινάρες για την πέψη, αφού πράγματι έρευνες και κλινικές μελέτες έχουν δείξει ότι η κατανάλωση αγκινάρας βοηθάει σε χρόνια πεπτικά προβλήματα, συμπεριλαμβανομένου του ευαίσθητου στομαχιού, της νευρικής γαστροπάθειας, του φουσκώματος και του ευερέθιστου εντέρου. Τα 100 γραμμάρια αγκινάρας αποδίδουν μόλις 47 θερμίδες και εκτός αυτού είναι πλούσια σε φυτικές ίνες, παρέχοντάς σας, στην ίδια ποσότητα, 5,4 γραμμάρια φυτικών ινών, δηλαδή περίπου το 14% της συνιστώμενης ημερήσιας δόσης. Οι φυτικές ίνες βοηθούν στον έλεγχο της δυσκοιλιότητας και συμβάλλουν στο να μην αισθανόμαστε πείνα άμεσα και ανοίγουμε συνεχώς το ψυγείο… τσιμπολογώντας. Ο ρόλος των φυτικών ινών τους επεκτείνεται και στη χοληστερίνη, συμβάλλοντας στην υγεία της καρδιάς, αφού μειώνουν την κακή LDL χοληστερόλη, δεσμεύοντάς τη στο έντερο και εμποδίζοντας την απορρόφησή της. Οι πικρές ουσίες της, μια εκ των οποίων και η κυναρίνη, έχει βρεθεί, επίσης, ότι εμποδίζουν τη σύνθεση της χοληστερίνης και αυξάνουν την απέκκρισή της στη χολή, μειώνοντας τα ολικά επίπεδά της.


Οι αγκινάρες μειώνουν τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου στο έντερο εμποδίζοντας την απορρόφηση τοξικών συστατικών των τροφών και οι ανθοκυανίνες τους, που είναι ισχυρές αντιοξειδωτικές ουσίες, σχετίζονται με μικρότερο κίνδυνο εμφάνισης καρκινικών κυττάρων στο στήθος και με την εμπόδιση ανάπτυξης όγκων. Το φυλλικό οξύ που βρίσκουμε στην αγκινάρα σε ποσοστό 17% της συνιστώμενης ημερήσια δόσης παίζει, επίσης, σημαντικό ρόλο στην αποτροπή βλαβών στο DNA, προλαμβάνοντας ορισμένες μορφές καρκίνου και το γαλλικό οξύ της εμποδίζει τον πολλαπλασιασμό των καρκινικών κυττάρων του προστάτη. Όσο βρισκόμαστε ακόμη σε εποχή ιώσεων, οι αγκινάρες μπορούν να σας προστατέψουν από τα να αρρωστήσετε, χάρη στη βιταμίνη C που περιέχουν, η οποία φτάνει το 20% της συνιστώμενης ημερήσιας δόσης σε ποσότητα 100 γραμμαρίων. Η βιταμίνη C, όπως όλοι ξέρουμε, βοηθά τον οργανισμό να αποκτήσει άμυνες απέναντι σε μολυσματικές ασθένειες και τον «καθαρίζει» από τις ελεύθερες ρίζες που προκαλούν πρόωρη γήρανση. Ακόμη, ο σίδηρος που περιέχουν χαρίζει ενέργεια και δύναμη στον οργανισμό καθημερινά. Ως λαχανικά που αποτελούν πηγή βιταμίνης Κ, οι αγκινάρες παίζουν σημαντικό ρόλο στην υγεία των οστών, προωθώντας τη δραστηριότητα σχηματισμού τους, ενώ περιέχουν και μαγνήσιο, το οποίο βοηθά στην αύξηση της οστικής πυκνότητας, μειώνοντας τον κίνδυνο οστεοπόρωσης. Οι ανθοκυανίνες της ωφελούν τη μνήμη και η βιταμίνη Κ που περιέχει, όταν βρίσκεται σε επαρκή επίπεδα στη διατροφή μας, βοηθά στη μείωση εμφάνισης βλαβών στους νευρώνες του εγκεφάλου –γι’ αυτό άλλωστε και χρησιμοποιείται στη θεραπεία ασθενών που πάσχουν από Αλτσχάιμερ. Η περιεκτικότητά τους σε βιταμίνες του συμπλέγματος Β, όπως νιασίνη, βιταμίνη Β6, θειαμίνη και παντοθενικό οξύ βοηθούν στις κυτταρικές μεταβολικές λειτουργίες και προωθούν την υγεία του νευρικού συστήματος. Ο ρόλος τους ως ρυθμιστές της αρτηριακής πίεσης οφείλεται στο κάλιο που περιέχουν, το οποίο εξισορροπεί την επίδραση του νατρίου και βοηθά στον έλεγχο του καρδιακού παλμού. Να και μια ιδιότητά τους που ίσως ενθουσιάσει περισσότερο τους νέους. Τα φύλλα της αγκινάρας, λόγω της δράσης τους στο συκώτι, θεωρείται πως μπορούν να καταπραΰνουν τον πονοκέφαλο, ο οποίος προέρχεται μετά από μια βραδιά με αλκοόλ. Όταν αγοράζετε αγκινάρες, φροντίστε να επιλέγετε αυτές που είναι φρέσκες και τις αισθάνεστε βαριές για το μέγεθός τους, χωρίς κοψίματα και μαυρίλες. Τα φύλλα τους πρέπει να είναι άθικτα, να έχουν σκούρο πράσινο χρώμα και να τρίζουν ελάχιστα όταν τα πιέζετε. Αποφύγετε τις πολύ μεγάλες και σκληρές αγκινάρες, καθώς συνήθως είναι άνοστες. Προτιμήστε να τις καταναλώσετε φρέσκες, διαφορετικά αποθηκεύστε τες σε πλαστική σακούλα μέσα στο ψυγείο για μέχρι 1 εβδομάδα.
Πηγή : https://el.m.wikipedia.org/wiki/Αγκινάρα
http://www.clickatlife.gr/your-life/story/51199
http://www.ftiaxno.gr/2011/09/blog-post_23.html?m=1

Πεπονιά ή Σικυός ο πέπων : Ο συγγενής του καρπουζιού, η θερινή καλλιέργεια του και οι φαρμακευτικές ιδιοτητες

Η πεπονιά (Cucumis melo - Σικυός ο πέπων) ή Πέπων ο κοινός είναι αγγειόσπερμο δικότυλο φυτό, το οποίο ανήκει στην οικογένεια των Κολοκυνθοειδών. Συγγενικό φυτό με την κολοκυθιά, την αγγουριά και την καρπουζιά. Στην Ελλάδα έχουμε αρκετές ποικιλίες πεπονιάς, ενώ τα παραγόμενα πεπόνια είναι από τα πιο νόστιμα στον κόσμο. Οι πιο γνωστές είναι: Μπανάνες. Πρώιμη ποικιλία με καρπούς κιτρινωπούς συνήθως σφαιρικού και μικρού μεγέθους. Αρκετά αρωματικά και καλής ποιότητας. Αργείτικες. Παράγουν τα γνωστά αργείτικα πεπόνια εξαιρετικής ποιότητας. Η σάρκα τους είναι λευκοπράσινη ή κιτρινοπράσινη γλυκιά και σχετικά σκληρή. Κρεμαστά χειμωνιάτικα. Όψιμη ποικιλία, με σφαιρικό ή ωοειδή καρπό και πρασινωπή σάρκα. Καλλιεργείται σε περιοχές της Πελοποννήσου. Κουνέλια. Οι καρποί της είναι αρωματικοί μετρίου ή μεγάλου μεγέθους. Η φλούδα τους είναι κίτρινη ή πορτοκαλί και η σάρκα λευκοκίτρινη. Το πεπόνι (Cucumis melo - Σικυός ο πέπων), Αρχ. πέπων (ο κοινός), είναι ο καρπός της πεπονιάς. Ανάλογα με την ποικιλία τα πεπόνια διαφέρουν στο σχήμα, στο μέγεθος, στο χρώμα της φλούδας και της σάρκας, στο άρωμα και στη γεύση. Έτσι έχουμε σχήμα στρογγυλό ή ωοειδές, φλούδα παχιά ή λεπτή, χρώμα κίτρινο ή πρασινωπό, επιφάνεια φλούδας λεία ή με γραμμώσεις, γεύση γλυκιά και αρωματική, σάρκα στερεή, χυμώδης, μαλακιά ή σκληρή που στο κέντρο της σχηματίζει κενό και εκεί βρίσκονται οι πολυάριθμοι σπόροι. Τα πεπόνια είναι από τα πιο διαδεδομένα καλοκαιρινά φρούτα. Στην Ελλάδα οι μεγαλύτερες καλλιέργειες βρίσκονται στην Πελοπόννησο και στην Κρήτη ενώ συνολικά καλλιεργούνται 65.000 στρέμματα με την ετήσια παραγωγή να φτάνει τους 20.000 τόνους. Η Κίνα έχει την μεγαλύτερη παραγωγή πεπονιών στον κόσμο. Ακολουθούν η Ισπανία, η Τουρκία το Ισραήλ και οι Η.Π.Α. Καλλιεργείται σε θερμές περιοχές της γης για τον νόστιμο καρπό της το πεπόνι. Είναι αναρριχώμενο ή έρπον φυτό με καταγωγή από την Ασία, οι βλαστοί του είναι τριχωτοί, μαλακοί και σχηματίζουν γωνίες. Τα φύλλα της πεπονιάς είναι μεγάλα σχήματος νεφρού ή στρογγυλά και εναλλάσσονται. Τα άνθη της έχουν χρώμα κίτρινο και φύονται στις μασχάλες των φύλλων. Η καλλιέργεια της πεπονιάς απαιτεί ζέστη, και εδαφική υγρασία. Ευδοκιμεί σε όλους τους τύπους των εδαφών αλλά είναι απαιτητικό φυτό γι αυτό χρειάζεται λίπανση με κοπριά ή χλωρού τύπου και σε διάφορες περιπτώσεις και λίπασμα. Ο πολλαπλασιασμός της γίνεται με σπορά στην ύπαιθρο όταν το χώμα ζεσταθεί αρκετά. Στη συνέχεια χρειάζεται καλό πότισμα. Μέχρι να ωριμάσουν τα πεπόνια χρειάζονται περίπου 3 μήνες.


Επειδή η πεπονιά είναι φυτό επιπολαιόρριζο, χρειάζεται προσοχή όταν αφαιρούνται τα διάφορα ζιζάνια, γιατί μπορεί να προκληθούν ζημιές στο φυτό. Γι αυτό τις περισσότερες φορές η αφαίρεση των ζιζανίων γίνεται με το χέρι. Τα πεπόνια λατρεύουν τη ζέστη. Για να μπορέσουν να βλαστήσουν οι σπόροι και να αναπτυχθούν, το χώμα θα πρέπει να έχει θερμοκρασία τουλάχιστον μεταξύ 21 και 27 βαθμών Κελσίου. Εφόσον ο καιρός είναι ζεστός, αυτό πλέον είναι δουλειά της φύσης. Αν όμως ο καλλιεργητής επιθυμεί να αρχίσει τη σπορά νωρίτερα, τότε μπορεί να απλώσει στο μέρος που σκοπεύει να καλλιεργήσει τα πεπόνια, μαύρο φιλμ εδαφοκάλυψης. Το άπλωμα του φιλμ εδαφοκάλυψης θα πρέπει να γίνει 4 εβδομάδες πριν την ημερομηνία σποράς. Το φιλμ εδαφοκάλυψης, με τη βοήθεια των ακτίνων του ήλιου, θα θερμάνει το έδαφος και ταυτόχρονα θα εμποδίσει την ανάπτυξη αγριόχορτων. Πριν στρωθεί το φιλμ εδαφοκάλυψης, είναι απαραίτητο να προετοιμαστούν τα λοφάκια. Επιβάλλεται επίσης να στερεωθούν γερά οι άκρες του φιλμ εδαφοκάλυψης ώστε να μην τα σηκώνει ο αέρας. Το κατάλληλο χώμα για τα πεπόνια είναι το ελαφρά όξινο. Το pH του εδάφους θα πρέπει να είναι μεταξύ 6.0 και 6.5. Τα πεπόνια χρειάζονται μεγάλες ποσότητες νερού και πολλά θρεπτικά συστατικά. Το νερό είναι ένα κρίσιμο στοιχείο στην παραγωγή των πεπονιών. Πρέπει να λαμβάνεται μέριμνα έτσι ώστε να μην κατακλύζονται με νερό τα πεπόνια κατά τη διάρκεια ανάπτυξης του καρπού, διαφορετικά οι καρποί θα είναι πτωχοί σε γεύση λόγω μικρής περιεκτικότητας σε διαλυτά άλατα. Η άρδευση συχνά διακόπτεται όταν έχουμε πρώιμη ανάπτυξη των καρπών και συνήθως διακόπτεται και κατά τη διάρκεια της συγκομιδής, εκτός αν πρέπει να διατηρηθεί το φύλλωμα για να προστατευτεί ο καρπός από τα εγκαύματα. Η άρδευση σ’ αυτό το φυτό γίνεται με κατάκλιση, αυλάκια ή στάγδην άρδευση. Η στάγδην άρδευση έχει γίνει η πιο αποδεκτή μέθοδος. Παρέχει στους παραγωγούς αύξηση της πρωιμότητας και μεγαλύτερη συνολική και εμπορική παραγωγή συγκριτικά με την άρδευση με αυλάκια. Μπορεί να εφαρμοστεί με ή χωρίς πλαστικό κάλυμμα. Όταν συνδυάζεται με μαύρο πλαστικό κάλυμμα η επίδραση της στάγδην άρδευσης μειώνει την ανταγωνιστικότητα με τα ζιζάνια , δεν υπάρχει περιορισμός για τα κορεσμένα εδάφη και μπορεί να γίνει άρδευση και κατά τη διάρκεια της συγκομιδής.


Ένα από τα μεγαλύτερα πλεονεκτήματα της στάγδην άρδευσης είναι η αποτελεσματική διαχείριση του νερού. Στις περιοχές όπου έχουμε περιορισμένες βροχοπτώσεις, η στάγδην άρδευση μπορεί να μειώσει την κατανάλωση του νερού ως και 40% σε σχέση με την άρδευση με αυλάκια. Μετά την καρποφορία δεν πρέπει να αφήνονται περισσότερα από 2-3 πεπόνια, κάθε ρίζα, προς το σκοπό να γίνονται μεγαλύτερα και πρωϊμώτερα. Για αυτό άμα δέσουν οι καρποί και αποκτήσουν το μέγεθος αυγού, πρέπει να διαλέγονται οι πλησιέστεροι στους πρώτους κλάδους και να διατηρούνται, οι υπόλοιποι δε να αφαιρούνται, συνεχώς, όταν παρουσιάζονται. Όταν τα πεπόνια μεγαλώσουν και αρχίσει η ωρίμανσή τους, πρέπει να γυρίζονται, από καιρό σε καιρό, σε όλες τις πλευρές, ώστε να παίρνουν ομοιόμορφο χρώμα και σχήμα κανονικό σ’ όλο τους το μέγεθος. Η συγκομιδή, πραγματοποιείται μετά 3-5 μήνες από τη σπορά, αναλόγως των ποικιλιών, του εδάφους, του κλίματος και των τεχνικών μεθόδων της καλλιεργείας. Η ωριμότητα των πεπονιών διακρίνεται από το χρώμα και το τυπικόν άρωμα, η δε ποιότητα από το βάρος. Από απόψεως γεύσεως και αρώματος, θεωρούνται ως καλύτερα τα προερχόμενα από αμμώδη εδάφη ή ξερικές καλλιέργειες και γενικώς όταν ωριμάζουν φυσιολογικώς. Στη χώρα μας, το πεπόνι κατέχει υψηλή θέση στις προτιμήσεις των καταναλωτών, λόγω της ιδιαίτερα γλυκιάς και δροσιστικής του γεύσης, της υψηλής περιεκτικότητάς του σε νερό, αλλά και του πλήθους βιταμινών που διαθέτει, προσφέροντας συνάμα λίγες θερμίδες. Πιο συγκεκριμένα, το πεπόνι αποδίδει μόνο 34 θερμίδες/100 gr., 8,16 gr. υδατάνθρακες και 90gr. νερό. Δε θα πρέπει να ξεγελάει η ελαφριά του γεύση αφού έχει αρκετή φυσική ζάχαρη και έτσι η υπερκατανάλωσή του μπορεί να είναι επιβαρυντική για το βάρος μας. Η χημική του ανάλυση έχει δείξει ότι είναι πλούσιο σε βιταμίνες Α και, C, καθώς και σε θειαμίνη, νιασίνη, Β6 και κάλιο, ενώ δεν περιέχει καθόλου χοληστερόλη. Καλό θα είναι να τρώγεται ώριμο, διαφορετικά παρέχει ελάχιστα από τα παραπάνω διατροφικά στοιχεία, που αναλύονται στον πίνακα. Όσο πιο ώριμο είναι το πεπόνι τόσο μεγαλύτερα ποσοστά β-καροτίνης περιέχει. Χαρακτηριστικό δείγμα της ωριμότητάς του είναι το άρωμά του. Επομένως, διαλέγετε πεπόνια που έχουν ικανοποιητικό βάρος και είναι αρωματικά (γλυκιά οσμή). Διαφορετικά τοποθετήστε το για μερικές μέρες σε θερμοκρασία δωματίου μέχρι να αποκτήσει το άρωμά του και μετά κόψτε το.


Το πεπόνι, κατά την άποψη πολλών ερευνητών σε θέματα διατροφής, είναι πλούσιο σε έναν αριθμό συστατικών που είναι γνωστό ότι μειώνουν την πίεση του αίματος και τη χοληστερόλη και συνάμα προστατεύουν από διάφορους τύπους καρκίνου. Το πεπόνι cantaloupe καθιστούν το φρούτο ακόμα πιο σημαντικό από ότι υποστηρίζουν οι παραδοσιακές θεωρίες. Αποδείχτηκε ότι διαθέτει αντιπηκτικές και αντιθρομβωτικές ιδιότητες. Οι ερευνητές ανέμειξαν αιμοπετάλια με τη γλυκιά, νερουλή σάρκα του πεπονιού. Συμπέραναν ότι το πεπόνι περιέχει έναν παράγοντα που εμποδίζει τη συσσώρευση των ανθρωπίνων αιμοπεταλίων. Έτσι, τα αιμοπετάλια δεν κατάφεραν να ενωθούν, με αποτέλεσμα να αποτύχουν στη δημιουργία θρόμβων που ευθύνονται για τις καρδιοπάθειες και τα εγκεφαλικά επεισόδια. Το αντιπηκτικό χημικό του πεπονιού είναι η αδενοσίνη, το ίδιο συστατικό που υπάρχει στα κρεμμύδια, το σκόρδο και τα μανιτάρια. Από ότι φαίνεται, λοιπόν, το πεπόνι είναι ακόμη μια τροφή που βοηθά στην αραίωση του αίματος, μειώνοντας τις πιθανότητες καρδιακών προσβολών και εγκεφαλικών. Επίσης, το πεπόνι είναι εξαιρετική πηγή αντιοξειδωτικών ουσιών καθώς περιέχει βιταμίνη C και, β-καροτίνη, συμβάλλοντας έτσι στην προστασία του οργανισμού από διάφορους τύπους καρκίνου, καρδιακά νοσήματα και άλλα ακόμα προβλήματα που συνδέονται με την μεγάλη ηλικία, όπως ο καταρράκτης (Phytother Res.2005). Ακόμη, περιέχει βιταμίνη Α (19%/100gr), η οποία είναι σημαντική για καλύτερη όραση και αποτελεσματικότερη άμυνα σε μολύνσεις καθώς ενδυναμώνει τα λεμφοκύτταρα του οργανισμού. Όσον αφορά τη βιταμίνη C, περιέχεται σε υψηλά ποσοστά (41%/100gr) βοηθώντας και αυτή με τη σειρά της το αμυντικό σύστημα του οργανισμού ενάντια στις μολύνσεις, προστατεύοντας παράλληλα από το οξειδωτικό στρες και τα προϊόντα του μεταβολισμού που επιταχύνουν τη διαδικασία της γήρανσης. Περιέχει ακόμη βιταμίνη Β6, η οποία συμβάλλει στη σύνθεση των νευροδιαβιβαστών του εγκεφάλου καθώς συντελεί στην καλύτερη πνευματική και ψυχολογική υγεία. Πλούσιο, συν τοις άλλοις, σε κάλιο, συμβάλλει στη ρύθμιση της καρδιακής λειτουργίας και της αρτηριακής πίεσης, διαθέτοντας συνάμα διουρητική δράση. Σε μία πρόσφατη μελέτη, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι άτομα με υψηλότερα επίπεδα καλίου στον οργανισμό τους σημείωσαν την χαμηλότερη πίεση αίματος. Αντίθετα, άτομα με ελάχιστες ποσότητες καλίου στο αίμα, διέτρεξαν μεγαλύτερο κίνδυνο υψηλής πίεσης του αίματος. Παράλληλα, άλλες μελέτες έδειξαν ότι το κάλιο μπορεί να παρεμποδίσει την δράση της LDL χοληστερόλης (κακή χοληστερόλη) και να αποβεί επιζήμια για τον οργανισμό. Επομένως το πεπόνι είναι μια αξιοσημείωτη πηγή ωφέλιμων και θρεπτικών ουσιών με σημαντικές προστατευτικές και ευεργετικές δράσεις για την υγεία μας και όχι μόνο. Στην αρχαιότητα είχε και καλλυντικές ιδιότητες, τις οποίες χρησιμοποιούμε ακόμα και σήμερα με τις μάσκες προσώπου που γίνονται με φλούδες πεπονιού. Πιστεύεται ότι η φλούδα του πεπονιού τονώνει το δέρμα και βοηθά στη μείωση της ακμής κατά την εφηβεία.
Πηγή : https://el.m.wikipedia.org/wiki/Πεπόνι
https://el.m.wikipedia.org/wiki/Πεπονιά
http://agrosimvoulos.gr/kalliergeia-peponiou/
http://www.iatronet.gr/diatrofi/trofima-rofimata/article/2416/peponi-ploysio-se-vitamines-ftwxo-se-thermides.html

Υδροπεπων ή Καρπούζι : Η καλλιέργεια του θερινού φυτού και η κατανάλωση του

Το καρπούζι (επιστ.: Κίτρουλλος ο εριώδης, Citrullus lanatus) είναι ένα φρούτο το οποίο προέρχεται από τη Νότια Αφρική. Οι ποικιλίες που καταναλώνονται σήμερα μπορούν να φτάσουν σε βάρος αρκετά κιλά. Το καρπούζι είναι λείο εξωτερικά με χρώμα αποχρώσεις του πράσινου και ενίοτε με εναλλασσόμενες σκούρες και ανοικτές πράσινες ρίγες. Ο φλοιός του είναι αρκετά σκληρός, με πάχος περίπου ένα εκατοστό και άσπρο χρώμα στο εσωτερικό. Το κύριο μέρος του καρπουζιού στο εσωτερικό είναι μαλακό, κόκκινο, περιέχει μεγάλο αριθμό μαύρων σπόρων (ή και άσπρων) και περιέχει μεγάλες ποσότητες νερού. Το καρπούζι εμφανίζεται σε ιερογλυφικά της Αρχαίας Αιγύπτου. Οι αρχαίοι Αιγύπτιοι το καλλιεργούσαν συστηματικά και, χάρη στη μεγάλη περιεκτικότητά του σε νερό (90%), το χρησιμοποιούσαν ως εναλλακτική πηγή νερού στα ταξίδια τους. Το καρπούζι είναι φυτό της Κεντρικής και Νότιας Αφρικής και καλλιεργήθηκε οτην Αρχαία Αίγυπτο και την Αρχαία Ελλάδα. Ο Γαληνός το αναφέρει με το όνομα «μηλοπέπων» και ο Διό-οκουρος με το όνομα «Σίκυος ο ήμερος». Σύμφωνα με τα περισσότερα λεξικά, το μηλοπέπων των αρχαίων ήταν το πεπόνι, αλλά ο Γεννάδιος στο Φυτολογικό λεξικό του λέει ότι οι μηλοπέπονες του Διοσκορίδη και του Γαληνού πιθανότατα ήταν καρπούζια. Ο Γεννάδιος υποστηρίζει λοιπόν ότι είναι αδύνατο οι αρχαίοι Έλληνες, που είχαν διαρκή επικοινωνία από πολύ παλιά με τους Αιγυπτίους, να μη γνώριζαν το καρπούζι. Τον 10ο αιώνα μ.Χ. καλλιεργείται στην Κίνα και τον 13ο αιώνα εμφανίζεται στην Δυτική Ευρώπη. Η ελληνική λέξη για τον καρπό είναι «υδροπέπων» ή υδρομελων (στην αγγλική γλώσσα water-melon). Η λέξη «καρπούζι» προέρχεται από την αντίστοιχη τουρκική karpuz, η οποία ανάγεται στην περσική xarbuz(a). Στην Κύπρο δε, χρησιμοποιείται και η αραβική ονομασία παττίχα. Το καρπούζι ίσως είναι το πιο αγαπημένο και χαρακτηριστικό φυτό του καλοκαιριού. Ποιος δε θα ήθελε να έχει στον κήπο του καρπουζιές και να γεύετε τα δικά του ζουμερά, κόκκινα και γλυκά καρπούζια; Το καρπούζι είναι ένα αναρριχητικό φυτό που αγαπά πολύ τη ζέστη. Αναπτύσσεται καλύτερα σε θερμά κλίματα όπου η θερμοκρασία είναι τουλάχιστον μεταξύ 21 και 27 βαθμούς Κελσίου το πρωί και 18 με 21 βαθμούς Κελσίου το βράδυ. Τα αρσενικά και θηλυκά άνθη αναπτύσσονται στο ίδιο φυτό. Χρειάζονται τις μέλισσες για να γίνει η γονιμοποίηση. Επιλέξτε ένα μέρος του κήπου που το βλέπει συνεχώς ο ήλιος. Αν είναι δυνατόν, επιλέξτε ένα μέρος με νότιο προσανατολισμό που δεν το πιάνει ο αέρας.


Τα καρπούζια θέλουν έδαφος με ουδέτερο pH, αλλά ανέχονται και όξινα εδάφη όπου το pH φτάνει μέχρι το 5,5. Το έδαφος που θα καλλιεργήσετε το καρπούζι θα πρέπει να είναι μαλακό, καλά αποστραγγιζόμενο και πλούσιο σε θρεπτικά συστατικά. Μπορείτε να ακολουθήσετε δύο τακτικές για να έχετε καλά αποτελέσματα ακόμη κι εκεί που το χώμα δεν είναι ιδανικό. Για κάθε φυτό που θα φυτέψετε, σκάψτε ένα λάκο με διάμετρο 60 εκατοστά και βάθος 30 εκατοστά. Κρατήστε το μισό χώμα από αυτό που βγάλατε από το λάκο και αναμείξτε το με κομπόστ. Γεμίστε το λάκο, με αυτό το αφράτο και πλούσιο σε θρεπτικά συστατικά μείγμα χώματος. Ο κάθε λάκος θα πρέπει να απέχει από τον άλλο, από 90 έως 180 εκατοστά. Όσο πιο μεγάλο καρπό παράγει η ποικιλία που θα καλλιεργήσετε, τόσο πιο μεγάλη θα πρέπει να είναι η απόσταση. Οι καρπουζιές θέλουν χώρο για να αναπτυχθούν. Ανασηκώνουμε το χώμα σε λοφίσκους και πάνω σε αυτούς σπέρνουμε τους σπόρους ή τα σπορόφυτα. Αν σκοπεύετε να καλλιεργήσετε λίγα καρπούζια, μπορείτε να φτιάξετε ένα λοφίσκο για κάθε φυτό. Αν καλλιεργείτε πολλά καρπούζια, τότε οι λοφίσκοι θα είναι μακρόστενοι και πάνω σε αυτούς θα καλλιεργούνται πολλά φυτά σε σειρά. Εμπλουτίζουμε όπως και προηγουμένως, το χώμα του λοφίσκου με πλούσια ποσότητα κομπόστ ώστε να έχει πολλά θρεπτικά συστατικά. Η διαμόρφωση του χώματος σε λοφίσκους διατηρεί το χώμα μαλακό και ελαφρύ ώστε να αναπτυχθούν εύκολα οι ρίζες του φυτού. Επιτρέπει τον καλύτερο αερισμό το χώματος ώστε στις ρίζες να φτάνει ευκολότερα το οξυγόνο. Βοηθά στην αποστράγγιση του επιπλέον νερού και έτσι δε σαπίζουν οι ρίζες. χώματος και του περιβάλλοντος είναι σταθερά τουλάχιστον 21 βαθμοί Κελσίου. Αφού έχετε προμηθευτεί σπόρους καρπουζιού από κάποιο γεωπονικό κατάστημα, από γείτονες, από το θείο ή τον παπού στο χωριό, ρίξτε τους σε νερό. Μην τους ρίξετε όλους στο νερό! Υπολογίστε ότι σε κάθε θέση που έχετε προετοιμάσει θα φυτέψετε 3 με 4 σπόρους. Απομακρύνετε τους σπόρους που επιπλέουν. Δε θα φυτρώσουν. Αφήστε τους σπόρους μέσα στο νερό για μισή ώρα περίπου και μετά φυτέψτε τους. Μία καλή ιδέα, ειδικά αν είστε αρχάριοι, είναι να ξεκινήσετε την καλλιέργεια καρπουζιάς, αγοράζοντας έτοιμα σπορόφυτα που έχουν μεγαλώσει σε πιστοποιημένα φυτώρια. Φυτέψτε τα σπορόφυτα στους λάκους ή τους λοφίσκους που έχετε προετοιμάσει. Θα σας συμβούλευα να τα φυτέψετε 1 με 2 εκατοστά βαθύτερα από ότι αναπτύσσονταν μέσα στις θήκες τους. Ποτίστε καλά μετά τη μεταφύτευση.


Φυτεύουμε καρπούζια όταν ο καιρός είναι αρκετά ζεστός και η θερμοκρασία του εδάφους είναι σταθερά πάνω από  21βαθμούς Κελσίου. Στην Ελλάδα, αυτό συμβαίνει συνήθως μετά τα μέσα Απριλίου. Χώμα: Τα καρπούζια θέλουν πλούσιο σε θρεπτικά συστατικά χώμα. Το ιδανικό pH είναι ουδέτερο (7,0), αντέχουν όμως και μέχρι 5,5. Ήλιος: Το φυτό θα πρέπει να βρίσκεται σε μέρος που αν είναι δυνατό να το βλέπει ο ήλιος όλη την ημέρα. Πότισμα-Νερό: Τα καρπούζια θέλουν πολύ νερό. Θα πρέπει να τα ποτίζεται τακτικά. Θερμοκρασία: Οι καρπουζιές θέλουν ζέστη για να αναπτυχθούν. Τα πρώτα λουλούδια που θα παράγει η καρπουζιάθα πέσουν. Μην ανησυχείτε. Είναι τα αρσενικά. Τα καρπούζια, θα παραχθούν από τα δεύτερα άνθη που είναι τα θηλυκά. Δεν είναι πάντα εύκολο να καταλάβετε πότε το καρπούζι είναι έτοιμο για συγκομιδή. Όταν το καρπούζι είναι έτοιμο, τότε το κάτω μέρος του αποκτά ένα απαλό κίτρινο χρώμα. Όταν το χτυπάτε με την παλάμη σας, ο ήχος είναι βαθύς. Κατά μέσο όρο, απατούνται 80 με 100 ημέρες μέχρι το φυτό να παράγει ώριμους καρπούς. Μπορείτε να κρατήσετε σπόρους από τα καρπούζια σας. Όταν το καρπούζι είναι φαγώσιμο, τότε και οισπόροι του είναι έτοιμοι. Ξεχωρίστε τους, πλύντε τους καλά, στεγνώστε τους ακόμη καλύτερα και αποθηκεύστε τους μακριά από φως και υγρασία. Την επόμενη χρονιά θα μπορέσετε να τους χρησιμοποιήσετε. Στην Ελλάδα ωριμάζει το καλοκαίρι και είναι ένα από τα πιο δροσιστικά καλοκαιρινά φρούτα, ιδανικό για κατανάλωση σε φέτες ή σε φρουτοσαλάτες. Μπορεί επίσης να χτυπηθεί στο μπλέντερ και να γίνει γρανίτα ή αναψυκτικό, με ή χωρίς την προσθήκη μικρής ποσότητας αλκοόλ. Μπορεί επίσης να γίνει και φρουτ-παντς, κόβοντάς το στη μέση, αδειάζοντας το ένα μισό και ξαναγεμίζοντάς το με το αλεσμένο περιεχόμενο συν ένα μπουκάλι βότκα και παγάκια. Σε αρκετά σημεία της Ελλάδας με το φλοιό του καρπουζιού παρασκευάζουν γλυκό του κουταλιού.


Επειδή η επιλογή του καρπουζιού είναι δύσκολη για τους περισσότερους, τυπική εικόνα από λαϊκή αγορά στην Ελλάδα είναι η «διαφήμιση» του πωλητή των καρπουζιών με δυνατή φωνή: «Καρπούζι με το μαχαίρι», «Όλα τα σφάζω, όλα τα μαχαιρώνω» (εννοώντας ότι προτίθεται να κόψει κομμάτι του καρπουζιού για να δει ο αγοραστής την ποιότητα), ή «με τη βούλα», εννοώντας την εγγυημένη ποιότητα του φρούτου. Στην περίπτωση που δεν υπάρχει η δυνατότητα ή η διάθεση για να κοπεί το καρπούζι, πολλοί καταφεύγουν σε έλεγχο που γίνεται χτυπώντας το ελαφρά περίπου στη μέση: υποτίθεται ότι αν το καρπούζι κάνει έναν κούφιο, «καμπανιστό» ήχο είναι καλής ποιότητας, ενώ αν ο ήχος είναι συμπαγής, δεν θεωρείται ώριμο και η αγορά αποφεύγεται. Καθώς ο τρόπος αυτός είναι επισφαλής, μερικές φορές όταν το φρούτο δεν αποδειχτεί ικανοποιητικής ποιότητας ακούγεται η φράση «μάπα το καρπούζι» (η φράση αυτή χρησιμοποιείται και μεταφορικά), δηλαδή ότι είναι εσωτερικά άσπρο (άγουρο) ή άγλυκο σαν λάχανο (μάπα). Ένα καρπούζι περιέχει ζάχαρη σε ποσοστό γύρω στο 6% και νερό κατά 91% κατά βάρος. Όπως και πολλά άλλα φρούτα, περιέχει βιταμίνη C. Το αμινοξύ κιτρουλίνη απομονώθηκε για πρώτη φορά από το καρπούζι και αναλύθηκε. Τα καρπούζια περιέχουν μεγάλο ποσοστό κιτρουλίνης και έπειτα από την κατανάλωση αρκετών χιλιογράμμων, υψηλή συγκέντρωση μετριέται στο πλάσμα του αίματος. Αυτή μπορεί εσφαλμένα να αποδοθεί σε κιτρουλιναιμία ή σε άλλες διαταραχές του κύκλου της ουρίας. Είναι ελαφρώς διουρητικό και περιέχει καροτινοειδή σε μεγάλες ποσότητες. Το καρπούζι με κόκκινη σάρκα είναι σημαντική πηγή σε λυκοπένιο. Τελευταίες έρευνες δείχνουν ότι η κατανάλωση καρπουζιού μπορεί να έχει αποτελέσματα εναντίον της υπέρτασης.
Πηγή : https://el.m.wikipedia.org/wiki/Καρπούζι
http://www.kalliergo.gr/kalliergies-odigies/blog-kalliergo/183-pos-kalliergo-karpoyzi-odigies-symvoules.html
http://www.froutonea.gr/gr/poreia-proionton/aricle_archive3215
http://www.realfarm.gr/kalokairina/karpouzi.html
http://www.meganisitimes.gr/2011/06/13/χειμωνικό-το-ελληνικό-πεπόνι/

Τομάτα : Το μονοετές θερινό γεωργικό φυτό με τους γλυκούς καρπούς που προλαμβάνει θανατηφόρες ασθένειες

Η τομάτα, αλλιώς και ντομάτα (επιστ. Στρύχνον το λυκοπερσικόν, Solanum lycopersicum συνώνυμο Lycopersicon esculentum, Λυκοπερσικόν το εδώδιμον) είναι φυτό της οικογένειας των Σολανιδών (Solanaceae) ή στρυχνωδών, ιθαγενές της Κεντρικής και Νοτίου Αμερικής, από το Μεξικό μέχρι το Περού. Ζει μόνο μερικά χρόνια και συνήθως καλλιεργείται ως μονοετές φυτό. Τυπικά φτάνει τα 3-3 μ. ύψος, αλλά δεν έχει αρκετά ανθεκτικό βλαστό και στηρίζεται σε άλλα φυτά. Τα φύλλα έχουν μήκος 10-25 εκ. και είναι σύνθετα, αποτελούμενα από 5-9 μικρότερα φύλλα το καθένα μέχρι και 8 εκ. μακρύ με πριονοειδή περιφέρεια. Τόσο ο βλαστός του φυτού όσο και τα φύλλα φέρουν τρίχωμα. Τα λουλούδια έχουν διάμετρο 1-2 εκ., είναι κίτρινα με πέντε μυτερούς λοβούς και μεγαλώνουν σε ομάδες αποτελούμενες από 3-12. Υπάρχουν τομάτες θερμοκηπίου (αναρριχώμενες) και υπαίθριες τομάτες (ημιαναρριχώμενες και αυτοκλαδευόμενες). Οι αναρριχώμενες και οι ημιαναρριχώμενες χρειάζονται στήριξη, η οποία γίνεται είτε με σπάγκο (θερμοκήπιο από οριζόντιο σύρμα) είτε σε καλάμια όταν πρόκειται για υπαίθρια καλλιέργεια. Οι αυτοκλαδευόμενες τομάτες δεν χρειάζονται στήριξη, διότι τυφλώνουν μόνες τους την κορυφή τους και δεν αυξάνονται προς τα πάνω. Το Μάιο του 2012 δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Nature το γονιδίωμα της τομάτας, ολοκληρωμένο κατά σχεδόν 80%. Το πρόγραμμα αποκωδικοποίησης του γονιδιώματος της τομάτας, γνωστό ως Tomato Genome Consortium, ξεκίνησε το 2003 και μελέτησε το γονιδιώμα της ποικιλίας Heinz 1760 και της άγριας τομάτας Solanum pimpinellifolium. Συνολικά στο πρόγραμμα συμμετείχαν 300 επιστήμονες από 14 χώρες. Αρχικά η αποκωδικοποίηση έγινε με παραδοσιακό τρόπο και μέχρι το 2008 υπήρχαν πολλά κοινά, οπότε και χρησιμοποιήθηκαν πιο σύγχρονες μέθοδοι, όπως η whole-genome shotgun sequencing. Το γονιδίωμα της τομάτας έχει 12 χρωμοσώματα, στα οποία βρίσκονται 31.760 γονίδια. Εκτιμάται ότι η αποκωδικοποίηση του γονιδιώματος θα οδηγήσει σε νέες ποικιλίες σε περίπου 5 χρόνια, ενώ θα οδηγήσει σε βελτιωμένες ποικιλίες συγγενικών ειδών όπως η μελιτζάνα και η πιπεριά. Η τομάτα και η πατάτα έχουν το 92% των γονιδίων τους κοινά. Ο καρπός, που επίσης λέγεται τομάτα, είναι σφαιρικός ή μακρόστενος, είναι εδώδιμος, και όταν είναι ώριμος είναι ζουμερός και έχει έντονο κόκκινο χρώμα. Το κόκκινο χρώμα του οφείλεται στο ότι περιέχει τη χρωστική λυκοπένιο. Πριν ωριμάσει, η τομάτα έχει πράσινο χρώμα. Στα άγρια φυτά ο καρπός έχει διάμετρο 1-2 εκ., αλλά στα περισσότερα ήμερα είναι αρκετά μεγαλύτερος, από 5-10 εκ. Η τομάτα είναι ιδανική για σαλάτες και είναι το κύριο συστατικό της χωριάτικης σαλάτας.


Η λέξη τομάτα προέρχεται από τη λέξη τόματλ (tómatl) της γλώσσας Νάουατλ. Από βοτανικής άποψης η τομάτα είναι φρούτο (ράγα). Όμως με βάση μια δικαστική απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου των Ηνωμένων Πολιτειών το 1893, η ντομάτα προκηρύχθηκε ως λαχανικό. Το βάρος της φτάνει τα 250 -350 γραμμάρια (μεγαλόκαρπη), ενώ υπάρχουν και μικρόκαρπα υβρίδια (cherry) τα οποία μπορούν να συγκομιστούν με το τσαμπί (και όχι μεμονωμένα) και έχουν βάρος 50 - 100 γραμμάρια. Η τομάτα καλλιεργείται τώρα σε όλο τον κόσμο και προτιμάται από πολλούς για σαλάτα, αλλά και για σάλτσες. Ο ετήσιος τζίρος παραγωγής τομάτας εκτιμάται σε 30 με 40 δισεκατομμύρια δολάρια παγκοσμίως. Το 2010 συνολικά μαζεύτηκαν 145,8 εκατομμύρια τόνοι ντομάτας παγκοσμίως. Ένας άγνωστος, στην Ελλάδα τουλάχιστο, τρόπος παρασκευής σαλτσών έγινε γνωστός με το κινηματογραφικό Eργο Πράσινες Τηγανητές Ντομάτες. Καλό θα ήταν να μαγειρεύουμε με τομάτες όταν είναι η εποχή τους και να την αποφεύγουμε τον χειμώνα. Σε πολλές χώρες, όπως και στην Ελλάδα, η τομάτα καλλιεργείται καθ' όλο το χρόνο σε θερμοκήπια. Οι ντομάτες βρίσκονται πολύ εύκολα σε όλες τις χώρες και σχεδόν όλο το χρόνο. Μπορείτε επίσης να φυτέψετε στον κήπο σας έτοιμα σπορόφυτα τομάτας που θα αγοράσετε από το κοντινό γεωπονικό κατάστημα ή φυτώριο. Ανάλογα με το μικροκλίμα που επικρατεί στην περιοχή, η φύτευση των σπορόφυτων μπορεί να γίνει τέλη Μαρτίου με αρχές Απριλίου. Η θερμοκρασία του περιβάλλοντος, δεν πρέπει να είναι χαμηλότερη από 12 βαθμούς Κελσίου. Κάτω από τους 12 βαθμούς Κελσίου, το φυτό παθαίνει ζημιές σε όλα τα στάδια της ανάπτυξής του (φύτρωμα, ανάπτυξη, καρποφορία). Κατά την μεταφύτευση, φροντίστε να να τις θάψετε πιο βαθιά από ότι ήταν στη γλάστρα ή το σακούλι τους. Καλύψτε με χώμα το μίσχο τους μέχρι και 1 με 2 εκατοστά κάτω από το τελευταίο φύλλο. Η τοματιά θα αναπτύξει ρίζες στο μέρος του μίσχου που είναι κάτω από το χώμα, ενώ το φυτό θα στηριχθεί καλύτερα. Οι τομάτες θέλουν ένα έδαφος ζεστό και πλούσιο σε θρεπτικά συστατικά. Το ανεκτό pH του εδάφους για καλλιέργεια τομάτας. Η σπουδαιότερη αντίδραση της τομάτας στη χορήγηση λιπασμάτων είναι η αύξηση της βλάστησης. Πιο συγκεκριμένα, το ύψος των φυτών, η φυλλική επιφάνεια και ο αριθμός των ανθέων (και καρπών) είναι πιο ευαίσθητα στην επίδραση του αζώτου.


Η βλάστηση και η καρποφορία φυτών τομάτας μπορεί να περιορισθούν σε εδάφη ανεπαρκώς εφοδιασμένα με φωσφόρο. Ο φωσφόρος επιταχύνει την αύξηση του ριζικού συστήματος, γι' αυτό τα νεαρά σπορόφυτα κατά τη μεταφύτευση θα πρέπει να είναι καλά εφοδιασμένα με φωσφόρο. Αν το χώμα έχει ήδη επαρκείς ποσότητες φωσφόρου, τότε η επιπλέον προσθήκη δεν έχει ορατά αποτελέσματα. Μέγιστη παραγωγή τομάτας μπορεί να επιτευχθεί με σχετικά μέσα επίπεδα καλίου. Είναι όμως γνωστό ότι χορήγηση καλίου μόνο για την επίτευξη μέγιστης παραγωγής έχει σαν αποτέλεσμα οι καρποί να είναι τουλάχιστον μέτριοι ποιοτικά (χρωματισμός – γεύση). Η τομάτα σπέρνεται σε παράλληλες γραμμές. Έχουμε δύο αποστάσεις. Την απόσταση γραμμής από γραμμή και την απόσταση των φυτών επάνω στη γραμμή. Οι αποστάσεις γραμμής από γραμμή είναι μεταξύ 80 και 120 εκατοστών. Το κλάδεμα είναι συνδυασμένο με την υποστύλωση-στήριξη της ντοματιάς. Η τομάτα με το κλάδεμα διαμορφώνεται σε μονοστέλεχο φυτό. Το κλάδεμα πρέπει να επαναλαμβάνεται κάθε εβδομάδα ώστε να αφαιρούνται οι πλευρικοί βλαστοί που παράγει συνεχώς το φυτό, ενώ παράλληλα το στέλεχος του φυτού πρέπει να υποστυλώνεται. Ιδιαίτερη σημασία για μια καλή παραγωγή τομάτας έχει να γίνονται τακτικά ποτίσματα και να μη δίνεται μαζεμένη η απαραίτητη ποσότητα νερού. Το πότισμα γίνεται συνήθως με στάγδην άρδευση. Ποτίζετε συχνά και σταθερά τις τομάτες. Θα πρέπει να ποτίζετε τόσο ώστε το νερό να φτάνει στις ρίζες και να μη μένει μόνο στην επιφάνεια. Το ακανόνιστο ή λίγο πότισμα, στρεσάρει τη τοματιά και δημιουργεί ασθένειες όπως η ξερή ή μαύρη κορυφή των καρπών (blossom end rot) ή το σκάσιμο των καρπών της τομάτας. Αποφύγετε τη συγκαλλιέργεια ντομάτας με: Πατάτες, Πατζάρια Λάχανα, Μπιζέλια, Καλαμπόκι, Δενδρολίβανο, Άνηθο. Ή ντομάτα είναι ευαίσθητη σε ασθένειες μυκήτων και τετρανυχου. Κάποιοι ειδικοί υποστηρίζουν ότι η ντομάτα φημίζεται για την διατροφική της δυναμική, καθώς περιέχει μεγάλο αριθμό βιταμινών και μεταλλικών στοιχείων που συμβάλλουν στην υγεία του σώματος. Οι ντομάτες αρχικά καλλιεργήθηκαν στο Περού και μετά μεταφέρθηκαν στο Μεξικό. Τώρα οι ντομάτες βρίσκονται παντού. Οι ντομάτες που ωριμάζουν στα καταστήματα με αιθυλένιο (ή αιθένιο), το οποίο είναι μια φυτική ορμόνη που προκαλεί την έναρξη της ωρίμανσης των καρπών, τείνουν να διατηρούνται περισσότερο αλλά έχουν φτωχότερη γεύση από αυτές που ωριμάζουν πάνω στο φυτό. Αναγνωρίζονται από το χρώμα τους που είναι πιο ροδαλό ή πορτοκαλί από αυτές που ωριμάσανε στο φυτό και έχουν βαθύ κόκκινο χρώμα.


Σύμφωνα με τα διατροφικά στοιχεία, οι κόκκινες ντομάτες έχουν περισσότερη βιταμίνη Α από τις πράσινες. Αλλά οι πράσινες έχουν περισσότερη πρωτεΐνη. Η καθημερινή κατανάλωση ντομάτας βοηθάει στην πρόληψη του καρκίνου κατά 50%. Οι ντομάτες καταπολεμούν διάφορες μορφές καρκίνου και προστατεύουν από καρδιακές προσβολές. Οι ντομάτες περιέχουν πληθώρα θρεπτικών συστατικών. Μερικά από αυτά είναι: το λυκοπένιο, που είναι ένα από τα ισχυρότερα αντιοξειδωτικά. Καταπολεμά πληθώρα ασθενειών και κυρίως τον καρκίνο οι ίνες της ντομάτες αποτρέπουν τον διαβήτη, το άσθμα, τον καρκίνο του εντέρου και μειώνουν τις τιμές τις χοληστερίνης οι βιταμίνες C και Α και τα αντιοξειδωτικά, δεσμεύουν τις ελεύθερες ρίζες. Καταπολεμούν τα σημάδια του γήρατος και δίνουν απαλή υφή στην επιδερμίδα και στα μαλλιά το κάλιο, οι βιταμίνη Β6, το φυλλικό οξύ και η νιασίνη έχει αποδειχθεί ότι μειώνουν τα επίπεδα της χοληστερίνης, τα επίπεδα της αρτηριακής πίεσης και καταπολεμούν τις καρδιακές παθήσεις η βιταμίνη Κ βοηθάει στην δομή των οστών το χρώμιο και η βιοτίνη υποστηρίζουν την ικανότητα του σώματος να επεξεργάζεται τα σάκχαρα και τα λιπαρά, το οποίο βοηθάει στην καταπολέμηση του διαβήτη και στην νευρική λειτουργία η ριβοφλαβίνη βοηθάει στον ενεργειακό μεταβολισμό και καταπολεμά τις ημικρανίες Οπότε είτε καταναλώνεται άγουρες είτε ώριμες ντομάτες ή παραπροϊόντα τους (σάλτσες, πολτό ντομάτας), λαμβάνεται πληθώρα θρεπτικών συστατικών που βοηθάνε στην αποφυγή πολλών ασθενειών.
Πηγή : https://el.m.wikipedia.org/wiki/Τομάτα
http://e-diatrofi.org/giati-prepi-na-trome-ntomates/
http://www.kalliergo.gr/kalliergies-odigies/blog-kalliergo/185-kalliergeia-tomatas-ntomatas-odigies-symvoules.html

Πιπεριά : Το θερινό γεωργικό φυτό με καρπούς πλούσιους σε βιταμίνες και προστασία στο ανοσοποιητικό σύστημα

Η πιπεριά είναι αγγειόσπερμο, δικότυλο, ποώδες και θαμνώδες φυτό του γένους Καψικόν (Capsicum). Ανήκει στην τάξη Στρυχνώδη (Solanales) της οικογένειας Στρυχνοειδών (Solanaceae). Η πιπεριά υπάρχει σε 50 περίπου είδη ανά τον κόσμο, άλλοτε με γλυκούς και άλλοτε με καυτερούς καρπούς. Το φυτό έχει ύψος 50–75 εκατοστά, βλαστούς που στην αρχή είναι τρυφεροί και στη συνέχεια ξυλώδεις, φύλλα σχετικά μικρά, ανοιχτοπράσινα, άνθη λευκά που φύονται μεμονωμένα σε ομάδες των 2 ή 3. Ο καρπός της πιπεριάς είναι πολύσπερμος πράσινος ή κιτρινοπράσινος, που γίνεται κόκκινος ή κίτρινος όταν ωριμάσει. Το σχήμα του, ανάλογα με την ποικιλία, είναι κωνικό και μακρύ έως σφαιρικό ή τοματόμορφο. Οι γλυκείς καρποί είναι μεγαλύτεροι από τους καυτερούς, αυλακωτοί και διογκωμένοι. Μαζεύονται 60–80 μέρες μετά από τη μεταφύτευση του φυταρίου από το φυτώριο και όταν έχουν ζωηρό πράσινο χρώμα, πριν ωριμάσουν. Στην Ελλάδα η πιπεριά καλλιεργείται σε όλη σχεδόν τη χώρα σε λαχανόκηπους και θερμοκήπια. Είναι ιδιαίτερα διαδεδομένη στη Βόρεια Ελλάδα. Οι κυριότερες ποικιλίες είναι η πράσινη της Νέας Μαγνησίας με τους γλυκούς και σαρκώδεις καρπούς, Φλωρίνης με τους κόκκινους καρπούς γλυκούς ή καυτερούς, σχήματος κωνικού, μακριού, μετρίου μεγέθους που τρώγονται ψητές, γίνονται πάπρικα ή κονσερβοποιούνται, Τσούσκα με ελαφριά καυτερή γεύση και κιτρινοπράσινο χρώμα, κίτρινη Κουφαλίων, πιπερούδι, που γίνεται τουρσί και καλλιεργείται στις περιοχές της Θεσσαλονίκης, και άλλες. Η ξερή, τριμμένη κόκκινη πιπεριά σε ορισμένες περιοχές είναι γνωστή και σαν μπούκοβο. Μπορείτε να ξεκινήσετε τις πιπεριές, σπέρνοντας τους σπόρους σε σπορείο, 6 με 8 εβδομάδες πριν τα τελευταία κρύα. Πρακτικά αυτό σημαίνει αρχές με μέσα Μαρτίου. Το βάθος σποράς είναι περίπου 0,5 με 1 εκατοστό. Πρέπει όμως να φροντίσετε όμως ώστε το σπορείο να βρίσκεται σε ένα ζεστό μέρος. Το σπορείο πρέπει να έχει τουλάχιστον 24 βαθμούς Κελσίου, ώστε να βλαστήσουν οι σπόροι. Μπορεί να χρειαστεί να περιμένετε ακόμη και δύο εβδομάδες μέχρι να βλαστήσουν οι σπόροι και να δείτε τα φυτάκια να εμφανίζονται. Όταν τα φυτάκια φτάσουν σε ύψος τα 10 εκατοστά, είναι έτοιμα για μεταφύτευση. Για 2 περίπου εβδομάδες πριν τη μεταφύτευση, θα πρέπει να τα σκληραγωγήσετε. Να τα βγάζετε στον ήλιο και τον αέρα. Κάθε μέρα όλο και πιο πολύ. Ξεκινήστε, αφήνοντάς τα για 2 ώρες στον ήλιο. Το ιδανικό έδαφος για την καλλιέργεια πιπεριάς έχει pH μεταξύ 6,7 και 7,0, είναι πλούσιο σε οργανικές ουσίες και καλά αποστραγγιζόμενο. Η πιπεριά σπέρνεται σε παράλληλες γραμμές.


Το κάθε φυτό πιπεριάς δεν καταλαμβάνει πολύ χώρο. Έχουμε δύο αποστάσεις. Την απόσταση γραμμής από γραμμή και την απόσταση των φυτών επάνω στη γραμμή. Οι αποστάσεις γραμμής από γραμμή είναι μεταξύ 60 και 90 εκατοστών. Η απόσταση ανάμεσα στα φυτά στην ίδια γραμμή είναι από 30 έως 50 εκατοστά. Η πιπεριά έχει επιπόλαιο ριζικό σύστημα. Είναι ευαίσθητη στους δυνατούς ανέμους που μπορούν ακόμη και να τη ρίξουν κάτω. Αν το μέρος που βάλατε τις πιπεριές το πιάνει ο αέρας, θα χρειαστεί να τις στηρίξετε. Η στήριξη μπορεί να γίνει με τη βοήθεια ενός πασσάλου που θα μπήξετε στο έδαφος και πάνω στον οποίο θα στηρίξετε το φυτό. Κατά τους ζεστούς μήνες του καλοκαιριού η πιπεριά αναπτύσσεται γοργά. Θα πρέπει να την ποτίζετε τακτικά ώστε τα φύλλα της να μην δείχνουν κουρασμένα και γέρνουν προς τα κάτω. Ρίξτε οργανικό λίπασμα γύρω από τις πιπεριές όταν βγάλουν άνθη. Επαναλάβετε τρεις εβδομάδες αργότερα. Μπορείτε να αρχίσετε να κόβετε πιπεριές όσο είναι ακόμη πράσινες. Όσο πιο συχνά κόβετε πιπεριές, τόσο πιο πολλές θα παράγει το φυτό! Αποφύγετε να καλλιεργήσετε τις πιπεριές κοντά σε βερικοκιές. Ένας μύκητας στον οποίο είναι επιρρεπής οι πιπεριές μπορεί να βλάψει τις βερικοκιές. Οι πιπεριές είναι πλούσιες σε βιταμίνη C και βιταμίνη Α, τρώγονται σε σαλάτες ή μαγειρεμένοι. Αποτελούν ένα από τα κύρια υλικά της Ελληνικής κουζίνας, καθώς χρησιμοποιούνται στη χωριάτικη σαλάτα, στα γεμιστά, αλλά και ως συμπλήρωμα σε σάλτσες κ.λ.π. Οι καυτεροί καρποί χρησιμοποιούνται ψητοί ως ορεκτικό ή γίνονται σκόνη και χρησιμοποιούνται ως μπαχαρικό. Η καυστικότητα των καρπών οφείλεται σε μία ουσία, την καψαϊκίνη, ένα αλκαλοειδές που βρίσκεται στο εσωτερικό τους. Χαρακτηρίζει σήμερα πολλές κουζίνες της Ανατολής, της Ινδίας, της Άπω Ανατολής και Λατινικής Αμερικής, ενώ είναι ιδιαίτερα διαδεδομένη στην Ισπανία και το Μεξικό. Στα θερμά κλίματα η καυτερή πιπεριά καταναλώνεται κατά κόρον, καθώς ερεθίζει ορισμένα κέντρα του υποθαλάμου, προκαλώντας εφίδρωση και μείωση της θερμοκρασίας του σώματος. Γνωστότερα από τα μπαχαρικά που παράγονται από την καυτερή πιπεριά είναι το τσίλι και το καγιέν, από ξηραμένους καρπούς των ποικιλιών Frutescens και Annum, και η καυτερή σάλτσα Ταμπάσκο. Η γλυκιά πάπρικα προέρχεται από μία ποικιλία με ιδιαίτερο άρωμα αλλά μη καυτερή.


Οι πιπεριές χαρακτηρίζονται ως προστατευτική τροφή, επειδή περιέχουν πολλά στοιχεία που ενισχύουν το ανοσοποιητικό σύστημα του οργανισμού. Περιέχουν βιταμίνη Α (β-καροτένιο), που δημιουργεί πιο ανθεκτικούς ιστούς και χρησιμοποιείται ιδιαίτερα κατά του κοινού κρυολογήματος και των καταρροϊκών λοιμώξεων του ανώτερου αναπνευστικού, των ιγμορείων, της ουροδόχου κύστης, του δέρματος και του πεπτικού σωλήνα. Η βιταμίνη Α συμβάλλει στην ανάπτυξη και στην ευεξία. Οι βιταμίνες της ομάδας Β, που επίσης υπάρχουν στην πιπεριά, εμπλέκονται στο μεταβολισμό και εξισορροπούν τη λειτουργία του εγκεφάλου και του νευρικού συστήματος. Τέλος, οι πιπεριές είναι πολύ πλούσιες σε βιταμίνη C. Η βιταμίνη C της πιπεριάς είναι συγκρίσιμη μ’ εκείνη του πορτοκαλιού και του γκρέιπφρουτ. Όταν οι πιπεριές βράζονται σε νερό χάνουν μεγάλο μέρος της βιταμίνης C, ενώ το μαγείρεμα σε ατμό ή σε σιγανή φωτιά διατηρεί αρκετή από τη βιταμίνη αυτή. Η πιπεριά περιέχει μεγάλο ποσοστό πυριτίου, ένα στοιχείο που είναι απαραίτητο για το σχηματισμό των μαλλιών, του δέρματος, των νυχιών και των δοντιών. Από το 1850 η πιπεριά είχε προταθεί ως αποτελεσματικό μέσο για τον πονόδοντο. Στη Νότια Αμερική οι πιπεριές καταναλώνονταν ως εντερικά παρασιτοκτόνα, στις Ηνωμένες Πολιτείες ως παραδοσιακό γιατρικό για τη θεραπεία της γεροντικής άνοιας, στην Ιαπωνία για την αύξηση της γονιμότητας και στην Αγγλία για την εμφάνιση της εμμηνορρυσίας. Σε όλο τον κόσμο οι πιπεριές θεωρούνται ως αφροδισιακή τροφή. Οι πιπεριές και ιδιαίτερα οι καυτερές περιέχουν μια ουσία, την καψαϊκίνη. Πρόσφατα, ερευνητές ανακάλυψαν ότι η καψαϊκίνη διεγείρει ορισμένα νευρικά κύτταρα για την έκκριση ουσιών που δεσμεύουν τους υποδοχείς των νευροδιαβιβαστών που μεταφέρουν τα σήματα του πόνου. Η καψαϊκίνη αναστέλλει παροδικά την ικανότητα των νευροδιαβιβαστών να μεταφέρουν σήματα πόνου. Με την είσοδό της στον οργανισμό η καψαϊκίνη προκαλεί την απελευθέρωση ενδορφινών στον εγκέφαλο, με αποτέλεσμα την εμφάνισημιας αναλγητικής δράσης παρόμοιας με αυτήν της μορφίνης Μία πιπεριά περιέχει μία πλήρη ημερήσια ποσότητα β-καροτενίου και σχεδόν το διπλάσιο των DRI’s για τη βιταμίνη C. 


Οι πιπεριές επίσης είναι πολύ πλούσιες σε αντιοξειδωτικά. Επειδή παρατείνουν το χρόνο πήξης του αίματος, μπορούν να προλάβουν το σχηματισμό θρόμβων και να δράσουν προστατευτικά κατά της καρδιακής προσβολής και του αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου. Η χρήση της καυτερής πιπεριάς συνιστάται για την ανακούφιση από τα συμπτώματα του κοινού κρυολογήματος και για την αποσυμφόρηση της αναπνευστικής οδού. Μπορεί επίσης να βοηθήσει στη θεραπεία της επιπεφυκίτιδας και στην πρόληψη της βρογχίτιδας. Πράγματι, σε πειράματα σε ζώα η καψαϊκίνη βρέθηκε να μειώνει τη βρογχοσύσπαση που προκαλείται από τον καπνό του τσιγάρου και από άλλους ερεθιστικούς παράγοντες). Ταϊλανδοί επιστήμονες υποστηρίζουν εδώ και χρόνια ότι η συχνή κατανάλωση της πιπεριάς εξηγεί τη σπανιότητα των θρομβοεμβολικών επεισοδίων στη χώρα τους, ειδικά σε σύγκριση με τους Αμερικανούς.
Πηγή : https://el.m.wikipedia.org/wiki/Πιπεριά
http://www.healthweb.gr/2014/04/ischires-therapeftikes-idiotites-tis-piperias/
http://www.kalliergo.gr/kalliergies-odigies/blog-kalliergo/189-pos-kalliergo-piperies-odigies-symvoules.html

Μελιτζάνα : Το πολυετές θερινό γεωργικό φυτό με την μικρή θρεπτική αξία αλλά και εξαιρετική πηγή πολύτιμων ουσιών

Η μελιτζάνα (επισ. Solanum melongena Στρύχνον η μελιτζάνα) είναι ποώδες, πολυετές φυτό του γένους Στρύχνον (Solanum) της οικογένειας των Στρυχνοειδών (Solanaceae) και καλλιεργείται για τον ομώνυμο καρπό της. Το Ελληνικό όνομά της προέρχεται από το μελανό χρώμα του καρπού. Στην Κύπρο είναι γνωστή ως "το βαζάνι ", ονομασία πιο κοντινή στην Αραβική bāḏinjān. Η Βυζαντινή λέξη μελιτζάνα (melitzána) αποδόθηκε στα μεσαιωνικά λατινικά σαν melongena. Με αλλαγή του “g” σε “z” προέκυψε στα σύγχρονα Ιταλικά η λέξη "melanzana". Στην αρχαιότητα, ήταν ιθαγενές φυτό της Ινδίας, αλλά καλλιεργούνταν προϊστορικά και στην Κίνα και την Κεντρική Ασία. Η πρώτη γραπτή αναφορά για το φυτό εντοπίζεται σε μια αρχαία κινέζικη αγροτική πραγματεία το 544 π.Χ.. Στην Ευρώπη ήρθε μέσω του Βυζαντίου από τους Άραβες. Στην Ελλάδα έφτασε το 12ο-13ο αιώνα και από τότε αποτελεί ένα από τα βασικά συστατικά της Μεσογειακής διατροφής. Ο βλαστός της τρυφερός, όρθιος, θαμνώδης, με ύψος που μπορεί να φτάσει τα 80 εκατοστά και φέρει συνήθως μικρά αγκάθια. Τα φύλλα της μεγάλα και χνουδωτά με σχήμα ωοειδές. Τα άνθη της κρεμαστά χρώματος μοβ, φύονται μεμονωμένα. Ο καρπός της, η μελιτζάνα, έχει σχήμα ωοειδές, κυλινδρικό η σφαιρικό που ποικίλει στο μέγεθος ανάλογα με τη ποικιλία. Το χρώμα των καρπών είναι μοβ, βαθύ μοβ, μοβ με άσπρες γραμμές, αλλά ακόμα και βαθύ γαλάζιο, κόκκινο ή και κιτρινωπό σε διάφορες ποικιλίες. Η σάρκα του καρπού είναι σπογγώδης και περιέχει πολλά σπόρια. Η μελιτζάνα καλλιεργείται ως ετήσιο φυτό και απαιτεί θερμό κλίμα για να αναπτυχθεί. Χρειάζεται λίπανση με κοπριά και διάφορα μικτά λιπάσματα. γιατί είναι γενικά απαιτητικό φυτό. Καλλιεργείται στην ύπαιθρο και σε θερμοκήπια. Ο πολλαπλασιασμός γίνεται με σπορά. Όταν τα μικρά φυτάρια φτάσουν σε ύψος τα 10 εκατοστά μεταφυτεύονται στο χωράφι. Για να συγκεντρωθούν σπόρια για τη σπορά μαζεύονται καλά ωριμασμένοι καρποί. Στη συνέχεια οι καρποί γίνονται πολτός και περνούν από κόσκινο με νερό ώστε να αποχωριστούν τα σπόρια που ξεραίνονται σε σκιερό μέρος. Κυριότερες ποικιλίες στην Ελλάδα είναι του Λαγκαδά με τους ωοειδείς και μακριούς καρπούς βάρους 150 περίπου γραμμαρίων χρώματος σκούρου μοβ, η τσακώνικη μελιτζάνα Λεωνιδίου (Προστατευόμενη Ονομασία Προέλευσης από το 1996), με μακρείς καρπούς 120-150 γραμμαρίων μωβ χρώματος, και Σύρου, μία πρώιμη ποικιλία με τους μεγαλύτερους καρπούς που φτάνουν και τα 300 γραμμάρια. Είναι χοντροί και στρογγυλοί ή σχήματος αχλαδιού και το χρώμα τους είναι σκούρο μωβ. Η χώρα με την μεγαλύτερη παραγωγή παγκοσμίως είναι η Κίνα, δεύτερη η Ινδία και τρίτη η Τουρκία.


Στην Ευρώπη, πρώτη στην παραγωγή μελιτζάνας βρίσκεται η Ιταλία και ακολουθούν η Ισπανία και η Ελλάδα. Στην Κρήτη καλλιεργείται το 50% της ελληνικής παραγωγής. Μπορείτε να σπείρετε τους σπόρους μελιτζάνας απευθείας στο χώμα ή σε φυτώριο. Μπορείτε να ξεκινήσετε τις μελιτζάνες, σπέρνωντας τους σπόρους στο σπορείο, 6 με 8 εβδομάδες πριν τα τελευταία κρύα. Πρακτικά αυτό σημαίνει αρχές με μέσα Μαρτίου. Το βάθος σποράς είναι περίπου 1 με 1,5 εκατοστά. Πρέπει όμως να φροντίσετε όμως ώστε το σπορείο να βρίσκεται σε ένα ζεστό μέρος. Το σπορείο πρέπει να έχει τουλάχιστον 18 με 21 βαθμούς Κελσίου, ώστε να βλαστήσουν οι σπόροι. Οι σπόροι της μελιτζάνας δε βλασταίνουν τόσο γρήγορα όσο οι σπόροι της τομάτας. Πρέπει να έχετε υπομονή και να μην απογοητευτείτε. Όταν τα φυτάκια φτάσουν σε ύψος τα 10 εκατοστά, είναι έτοιμα για μεταφύτευση. Για 2 περίπου εβδομάδες πριν τη μεταφύτευση, θα πρέπει να τα σκληραγωγήσετε. Να τα βγάζετε στον ήλιο και τον αέρα. Κάθε μέρα όλο και πιο πολύ. Ξεκινήστε, αφήνοντάς τα για 2 ώρες στον ήλιο. Το ιδανικό έδαφος για την καλλιέργεια μελιτζάνας είναι αμμοπηλώδες, πλούσιο σε οργανικές ουσίες και καλά αποστραγγιζόμενο. Το έδαφος θα πρέπει να έχει pH μεταξύ 5,5 και 8,0. Υπερβολική δόση Αζώτου στο λίπασμα μπορεί να οδηγήσει σε πλούσιο φύλλωμα αλλά μικρή παραγωγή. Το Φώσφορο, μπορείτε να τον ρίξετε όλο στη βασική λίπανση. Η μελιτζάνα είναι ιδιαίτερα ευαίσθητη στην έλλειψη Μαγνησίου και των ιχνοστοιχείων Ψευδάργυρος, Σίδηρος, Βόριο και Μολυβδαίνιο. Μπορείτε να προμηθευτείτε από γεωπονικά καταστήματα αυτά τα ιχνοστοιχεία σε μορφή σκόνης που διαλύεται σε νερό, και να λιπάνετε τα φυτά. Η μελιτζάνα σπέρνεται σε παράλληλες γραμμές. Έχουμε δύο αποστάσεις. Την απόσταση γραμμής από γραμμή και την απόσταση των φυτών επάνω στη γραμμή. Οι αποστάσεις γραμμής από γραμμή είναι μεταξύ 60 και 90 εκατοστών. Η απόσταση ανάμεσα στα φυτά στην ίδια γραμμή είναι από 45 έως 60 εκατοστά. Όσο πιο πυκνές είναι οι αποστάσεις σποράς τόσο πιο πολλά φυτά θα μπορέσετε να βάλετε ανά μονάδα επιφάνειας. Ταυτόχρονα όμως χρειάζεται περισσότερη λίπανση και φροντίδα. Όταν το φυτό φτάσει τα 30 εκατοστά σε ύψος και αφού δέσει καρπούς, θα χρειαστεί να το στηρίξετε. Μπορείτε να μπείξετε μία βέργα στο χώμα και πάνω σε αυτή να δέσετε το φυτό. Η μελιτζάνα είναι ένα φυτό που χρειάζεται πολύ νερό. Ποτίζετε τακτικά ώστε το χώμα να είναι υγρό αλλά όχι βρεγμένο. Τους πολύ θερμούς μήνες του καλοκαιριού, όταν το φυτό έχει καρπούς, θα πρέπει να την ποτίζετε περισσότερο.


Οι μελιτζάνες συγγενεύουν με πατάτες, τομάτες και πιπεριές. Θα πρέπει να αποφεύγετε να τις καλλιεργείτε μαζί με τομάτες, πιπεριές και πατάτες. Ή μελιτζάνα θέλει κάθε βράδυ καλο ξέπλυμα στα φυλλα γιατί το χνούδι τους μαζεύει τετρανυχο, ασθένεια απο μικροσκοπικές αραχνες που μαζεύονται στην σκόνη των φύλλων. Η μελιτζάνα κυριαρχεί σε πιάτα των χωρών της Μεσογείου. Ο μουσακάς και τα παπουτσάκια, η Ιταλική μελιτζάνα με παρμεζάνα και το τούρκικο Ιμάμ Μπαϊλντί είναι από τα πιο γνωστά. Γίνεται επίσης ψητή, τηγανιτή, βραστή, σαλάτα και στο ξύδι (τουρσί). Η μελιτζάνα έχει μικρή θρεπτική αξία και χαρακτηριστική γεύση. Περιέχει μία πρασινωπή ουσία, τη στρυχνίνη, που μπορεί να προκαλέσει στομαχικές διαταραχές, όταν οι καρποί καταναλωθούν άγουροι ή πολύ ώριμοι. Γι' αυτό χρειάζεται προσοχή. Η μελιτζάνα αποτελεί εξαιρετική πηγή φυτικών ινών, καλίου, μαγνησίου, χαλκού, φυλλικού οξέος, βιταμινών Β1 και Β6. Επίσης περιέχει φαινόλες και φλαβονοειδή όπως χλωρογενικό οξύ και καφεϊκό οξύ, τα οποία δρουν ενάντια στους ιούς, τα επιβλαβή βακτηρίδια, και τον καρκίνο. Σύμφωνα με μελέτες η νιασίνη λειτουργεί έναντι των ελευθέρων ριζών και προσφέρει προστασία στην υπεροξείδωση των λιπιδίων. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να προστατεύει τον οργανισμό απο αθηροσκλήρωση και άλλες ασθένειες όπως είναι η χοληστερόλη. Η μελέτη για την μείωση της χοληστερόλης έγινε σε κουνέλια τα οποία είχαν υψηλή χοληστερόλη, τους δόθηκε χυμός μελιτζάνας και στη συνέχεια έγινε πάλι μέτρηση, όπου φάνηκε να μειώνονται σημαντικά τα επίπεδα της χοληστερόλης. Η μείωση της χοληστερόλης είναι πιθανό να οφείλεται όχι μόνο στη νιασίνη αλλά και σε φυτοχημικά συστατικά που περιέχει η μελιτζάνα γνωστά ως τερπένια. Είναι λαχανικό χαμηλό σε θερμίδες και πλούσιο σε διαλυτές φυτικές ίνες, οι οποίες απορροφούν νερό και διογκώνονται στο πεπτικό σύστημα, βοηθώντας να διατηρηθεί το αίσθημα πληρότητας. Η μελιτζάνα επίσης αποτελεί καλή πηγή χλωρογενικού οξέος, ένα φυτοχημικό συστατικό το οποίο βρίσκεται και στον καφέ και έχει αποδειχθεί ότι έχει ιδιότητες ενάντια της παχυσαρκίας. Το εκχύλισμα μελιτζάνας είναι ένα μείγμα θρεπτικων συστατικών, το οποίο δρα έναντι των καρκινικών κυττάρων. Σε έρευνα που έγινε διαπιστώθηκε πως μετά απο χρήση κρέμας απο εκχύλισμα μελιτζάνας μειώθηκε ο όγκος του μελανώματος στο μισό περίπου του αρχικού του μεγέθους και μετά απο 14 εβδομάδες είχε εξαλειφθεί εντελώς χωρίς τον σχηματισμό ουλώδους ιστού.


Όπως ήδη γνωρίζουμε, η μελιτζάνα αποτελεί καλή πηγή χλωρογενικού οξέος, και σύμφωνα με μελέτες που έχουν γίνει συνδέεται άμεσα με τη βελτίωση της διάθεσης. Μια εργαστηριακή μελέτη ανακάλυψε ότι η κατανάλωση μελιτζάνας ενεργοποιεί ένζυμα που αποτοξινώνουν και εξαλείφουν βλαβερές χημικές ουσίες απο το σώμα. Η νιασίνη εκτός ότι είναι ισχυρό αντιοξειδωτικό, βοηθά επίσης και στην απομάκρυνση της περίσσειας του σιδήρου από το σώμα. Παρά το γεγονός ότι ο σίδηρος είναι ένα σημαντικό θρεπτικό συστατικό το οποίο είναι απαραίτητο για τη φυσιολογική λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος, τη μεταφορά του οξυγόνου, και τη σύνθεση κολλαγόνου, ωστόσο η περίσσεια του σιδήρου προκαλεί βλάβες στον οργανισμό. Ο υπερβάλλον σίδηρος έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση των ελεύθερων ριζών, με μεγαλύτερο κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου και καρδιακών παθήσεων. Τα φάρμακα που συνταγογραφούνται για μείωση της αρτηριακής πίεσης μπλοκάρουν ένα ένζυμο που ονομάζεται ACE (μετατρεπτικό ένζυμο της αγγειοτενσίνης), και με αυτόν τον τρόπο μειώνεται η αρτηριακή πίεση. Σύμφωνα με έρευνες που έχουν γίνει το ίδιο ένζυμο αναστέλλεται και καταναλώνοντας μελιτζάνα. Λόγω της υψηλής περιεκτικότητας της μελιτζάνας σε φυτικές ίνες και την χαμηλή περιεκτικότητα σε διαλυτούς υδατάνθρακες, το Εθνικό Πρόγραμμα Εκπαίδευσης Διαβήτη των NIH και η Αμερικανική Διαβητολογική Εταιρεία προτείνει να εντάξετε στην διατροφή σας την μελιτζάνα ώστε να μπορέσετε να διαχειριστείτε τον διαβήτη τύπου 2. Η αντιοξειδωτική δράση της άλφα-γλυκοσιδάσης λειτουργεί ανασταλτικά και μπορεί να μειώσει την υπεργλυκαιμία που προκαλείται απο παθογένεση. Επειδή η μελιτζάνα αποτελεί καλή πηγή χρωστικών φλαβονοειδών, γνωστές ως ανθοκυανίνες, βοηθά ώστε να διατηρηθεί η υγεία του κερατοειδούς και των αιμοφόρων αγγείων στο μάτι, μειώνοντας τον κίνδυνο εκφύλισης της ωχράς κηλίδας και της εμφάνισης καταρράκτη.
Πηγή : https://el.m.wikipedia.org/wiki/Μελιτζάνα
http://www.missbloom.gr/bloggers/adynati-gia-panta/adinati-ya-pada-10-ofeli-pu-prosferun-i-melitzanes-stin-igia-mas/
http://www.kalliergo.gr/kalliergies-odigies/blog-kalliergo/187-pos-kalliergo-melitzanes-odigies-symvoules.html

Κολοκυθιά : Το ελληνικό αναρριχομενο γεωργικό φυτό με τους γευστικους καρπούς και την θρεπτική αξία

Η κολοκυθιά είναι αγγειόσπερμο, δικότυλο, αναρριχητικό φυτό που ανήκει στην οικογένεια των Κολοκυνθοειδών (Cucurbitaceae). Οι κολοκυθιές είναι γενικά λαχανοκομικά φυτά και οι καρποί τους, ανάλογα με το είδος τους καταναλώνονται στη μαγειρική ή χρησιμοποιούνται για καλλωπιστικούς σκοπούς. Είναι μονοετή ή και πολυετή φυτά, φέρουν έλικες και οι βλαστοί τους είναι πράσινοι, κυλινδρικοί, τριχωτοί. Τα φύλλα τους είναι μεγάλα, πλατιά, παλαμοειδή και οι μίσχοι τους μακριοί. Τα άνθη της κολοκυθιάς είναι μεγάλα κίτρινου χρώματος, μονογενή. Τα αρσενικά άνθη φέρουν μακρύ ποδίσκο και τα θηλυκά κοντό. Ο πολλαπλασιασμός της γίνεται με σπορά και η ανάπτυξη της είναι πολύ γρήγορη. Είναι φυτό της καλοκαιρινής περιόδου και δεν αναπτύσσεται στο ψύχος. Η καλλίτερη θερμοκρασία είναι γύρω στους 22 βαθμούς. Όταν υπάρχει αρκετή ζέστη τότε χρειάζεται αρκετό πότισμα. Στην υγρασία το φυτό αναπτύσσεται πολύ καλά, ενώ το έδαφος πρέπει να είναι πλούσιο σε οργανικές ουσίες και γενικά μέσης συστάσεως. Η λίπανση με κοπριά ή οργανικά λιπάσματα θεωρείται απαραίτητη. Κατά τη χειμερινή περίοδο η καλλιέργεια γίνεται σε θερμοκήπια. Τα κυριότερα είδη κολοκυθιάς είναι : Η κοινή κολοκυθιά (Cucurbita pepo - Κολοκύνθη ο πέπων, Κολοκύνθη η κοινή). Η επιστημονική της ονομασία είναι κουρκούβιτα η κολοκύνθη. Οι καρποί της είναι τα γνωστά κολοκυθάκια που τρώγονται μαγειρεμένα σε πολλές παραλλαγές. Περιέχουν βιταμίνη C, κάλιο, βιταμίνη Β12, υδατάνθρακες και πρωτεΐνες. Συλλέγονται όταν φτάσουν σε ένα ορισμένο μέγεθος ή όταν είναι ακόμα σχετικά μικρά. Όταν παραμείνουν πάνω στο φυτό το μέγεθος τους μεγαλώνει και σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να φτάσει και τα τρία μέτρα στο μήκος. Η σάρκα τους τότε γίνεται σπογγώδης και χρησιμοποιούνται για την συγκομιδή σπόρου. Εκτός από τα κολοκύθια μαγειρεύονται και οι ανθοί, συνήθως γεμιστοί με ρύζι. Αν και υπάρχει διαφωνία από περιοχή σε περιοχή της χώρας σχετικά με την ονομασία "κολοκυθοανθοί" ή "κολοκυθοκορφάδες", σε γενικές γραμμές οι κολοκυθοανθοί είναι οι αρσενικοί ανθοί της κολοκυθιάς που φυτρώνουν από το στέλεχος του φυτού και είναι μακρύτεροι με λεπτό μίσχο, ενώ οι κολοκυθοκορφάδες είναι οι μικροί ανθοί στην "κορφή" του καρπού (εξ ου και η ονομασία). Υπάρχουν αρκετές ποικιλίες κοινής κολοκυθιάς και αυτές έχουν να κάνουν κυρίως με το σχήμα, το μέγεθος και το χρώμα του καρπού. Οι κυριότερες περιοχές καλλιέργειας στην Ελλάδα είναι η Ηλεία, η Μεσσηνία, η Κρήτη και η Αττική. Καλλιεργούνται γύρω στα 45.000 στρέμματα και η ετήσια παραγωγή φτάνει τους 70.000 τόνους.


Κολοκύθα ή νεροκολοκύθα (Cucurbita maxima - Κολοκύνθη η μεγίστη ή Κολοκύνθη η μείζων). Ο καρπός της είναι ογκώδης, σφαιρικός και φτάνει πολλές φορές και τα 50 κιλά βάρος αν και έχουν αναφερθεί και ακόμα πιο βαριές κολοκύθες. Χρησιμοποιείται στην παρασκευή γλυκών, σε πίτες γλυκές ή αρμυρές και για διακοσμητικούς σκοπούς. Σαν έθιμο στις Η.Π.Α. κατασκευάζουν χαρακτηριστικά πρόσωπα-φανάρια την παραμονή των Αγίων Πάντων στις 31 Οκτωβρίου (Halloween). Η γλυκιά κολοκυθιά. Ωριμάζει τους καρπούς της το φθινόπωρο και είναι ανθεκτική και σε χαμηλές θερμοκρασίες. Από τη γλυκοκολοκύθα παρασκευάζονται διάφορες πίτες. Η φλασκιά ή λαγηνοκολοκύνθη. Οι καρποί της έχουν χαρακτηριστικό σχήμα και όταν ξεραθούν βάφονται και χρησιμοποιούνται για διακοσμητικούς σκοπούς. Υπάρχουν επίσης αρκετές άλλες διακοσμητικές ποικιλίες, που οι καρποί τους έχουν μεγάλη ποικιλία σχεδίων και χρωμάτων. Οι σπόροι μερικών ποικιλιών τρώγονται ως ξηρός καρπός, που είναι γνωστός με την ονομασία πασατέμπος. Οι κολοκυθιές είναι ένα από τα πιο εύκολα στην καλλιέργεια φυτά. Τα κολοκυθάκια έρχονται σε ποικιλία μεγεθών, χρωμάτων και σχημάτων. Κατά κανόνα κάθε κολοκυθιά παράγει μεγάλο αριθμό από κολοκυθάκια. Τα κολοκυθάκια, πρέπει να μαζεύονται όταν είναι μικρά. Σε αυτή τη φάση είναι πιο νόστιμα. Μαζεύοντας τα κολοκυθάκια όσο είναι μικρά, οδηγούμε την κολοκυθιά να παράγει ακόμη περισσότερα κολοκύθια. Επίσης σε πολλές περιοχές, χρησιμοποιούν και μαγειρεύουν τα άνθη της κολοκυθιάς. Εννοείται ότι αν συλλέγετε τα άνθη, τότε η παραγωγή σε κολοκυθάκια θα είναι μειωμένη. Οι σπόροι κολοκυθιάς συνήθως φυτεύονται απευθείας στο χώμα του κήπου ή το χωράφι. Βάλτε τους σπόρους σε βάθος περίπου 1 με 2 εκατοστά. Σε κάθε σημείο, βάλτε 3 με 4 σπόρους. Όταν φυτρώσουν οι σπόροι, θα μπορέσετε να διατηρήσετε 1 με δύο φυτά. Επιλέξτε να διατηρήσετε τις πιο δυνατές κολοκυθιές. Οι σπόροι βλαστένουν σε 7 με 10 ημέρες. Οι κολοκυθιές παράγουν πολλά κολοκύθια. Θα σας συμβούλευα να μη φυτεύσετε πολλές κολοκυθιές. 3 με 4 συνήθως αρκούν για μία τετραμελή οικογένεια. Οι κολοκυθιές απλώνονται και καταλαμβάνουν μεγάλο χώρο. Φροντίστε τα σημεία σποράς να απέχουν 50 με 60 εκατοστά μεταξύ τους, ενώ οι γραμμές 1 με 2 μέτρα. 


Οι κολοκυθιές επηρεάζουν το περιβάλλον τους. Επηρεάζουν τα φυτά που βρίσκονται γύρω τους. Γι' αυτό θα πρέπει να μην τις φυτεύετε κοντά σε άλλα φυτά. Συνήθως φυτεύουμε τις κολοκυθιές απευθείας στο χωράφι ή τον κήπο. Αν όμως θέλετε μπορείτε να ξεκινήσετε την ανάπτυξη των κολοκυθιών σε φυτώριο, 2 με 3 εβδομάδες, πριν τα τελευταία κρύα. Φροντίστε το φυτώριο να βρίσκεται σε σχετικά ζεστό μέρος. Μπορείτε να μεταφέρετε τα σπορόφυτα κολοκυθιάς στον κήπο ή το χωράφι, πριν το σπορόφυτο εμφανίσει 4 πραγματικά φύλλα. Οι κολοκυθιές προτιμούν χαλαρό, καλά αποστραγγιζόμενο χώμα. Το χώμα θα πρέπει να είναι πλούσιο σε θρεπτικά συστατικά. Το ιδανικό pH του χώματος πρέπει να είναι μεταξύ 5,8 και 6,8. Οι κολοκυθιές θέλουν αρκετό νερό. Φροντίστε να τις ποτίζετε τακτικά. Αποφύγετε να ρίχνετε νερό στα φύλλα. Αν πέσει νερό στα φύλλα, αυξάνονται οι πιθανότητες το φυτό να προσβληθεί από μυκητιακές ασθένειες. Τα κολοκυθάκια είναι πιο νόστιμα όταν είναι μικρά. Θα πρέπει να τα μαζεύετε όσο είναι ακόμη μικρά. Μαζεύοντας τα κολοκυθάκια όσο ακόμη είναι μικρά, οδηγείτε την κολοκυθιά να παράγει ακόμη περισσότερα κολοκυθάκια. Αν διατηρήσετε ένα ή περισσότερα κολοκύθια ανά φυτό για να κάνετε σπόρο για την επόμενη χρονιά, θα πρέπει να γνωρίζετε ότι "θυσιάζετε" το συγκεκριμένο φυτό. Δε θα πρέπει να περιμένετε επιπλέον σοβαρή παραγωγή από τις συγκεκριμένες κολοκυθιές. Όλη η δύναμη του φυτού πάει στο κολοκύθι που μεγαλώνει διαρκώς. 


Το μικρό αυτό λαχανικό που έρχεται στο… τραπέζι μας μαζί με την άνοιξη, εκτός του ότι είναι νοστιμότατο, έχει σημαντική αξία για την υγεία μας, καθώς είναι πλούσιο σε θρεπτικά συστατικά και βοηθά στην αποφυγή πολλών ασθενειών. Ήρθε η άνοιξη και μαζί της έφερε και το… κολοκύθι! Η υψηλή περιεκτικότητα αυτού του μικρού λαχανικού σε φυτικές ίνες, νερό, βιταμίνη Α και C, κάλιο, ασβέστιο και φυλλικό οξύ, παίζει σημαντικό ρόλο στην καλή λειτουργία των ματιών, στην ενίσχυση του ανοσοποιητικού μας συστήματος, στην ενδυνάμωση της καρδιάς και των πνευμόνων και στη διατήρηση ενός υγιούς βάρους. Η βιταμίνη Α, εκτός των άλλων, φροντίζει για σωστή όραση, υγιές δέρμα και καλή λειτουργία των πνευμόνων, ενώ η βιταμίνη C στηρίζει το ανοσοποιητικό και αναπνευστικό σύστημα. Μια κούπα κολοκύθι έχει 36 θερμίδες και το 10% της προτεινόμενης ημερήσιας πρόσληψης φυτικών ινών. Οι φυτικές ίνες βοηθούν τη διαδικασία της πέψης, αποτρέπουν τη δυσκοιλιότητα, διατηρούν σε χαμηλά επίπεδα το σάκχαρο στο αίμα και περιορίζουν τη λαιμαργία. Αλλά ακόμα και αν είστε «παθολογικά» λαίμαργοι, όσα κολοκύθια και να καταναλώσετε, εξαιτίας της μεγάλης περιεκτικότητάς τους σε νερό και ίνες, σε συνδυασμό με τις λίγες θερμίδες τους ανά μερίδα, δημιουργούν το αίσθημα της πληρότητας γρήγορα, βοηθώντας την ίδια στιγμή στη διατήρηση ενός υγιούς σωματικού βάρους. Οι φυτικές ίνες στο κολοκύθι, βοηθούν επίσης στη διατήρηση της χαμηλής χοληστερίνης. Οι ίνες, προσκολλώνται στα οξέα της χολής, που εκκρίνονται από το συκώτι με τη διαδικασία της χώνεψης, με αποτέλεσμα να «εμποδίζουν» τα οξέα να κάνουν «σωστά» τη δουλειά τους, ωθώντας το συκώτι να παράγει ακόμα περισσότερα και άρα να συμβάλλουν στην πτώση των επιπέδων της χοληστερόλης. Επιπλέον, τα υψηλά επίπεδα βιταμίνης C και Α που βρίσκονται στο κολοκύθι, εμποδίζουν την εμφάνιση της αθηροσκλήρωσης. Ένα ακόμα από τα πολλά καλά που προσφέρει στον οργανισμό η υψηλή περιεκτικότητα του κολοκυθιού σε ίνες, είναι και η παρεμπόδιση των καρκινογόνων τοξινών να εγκατασταθούν στην περιοχή του μεγάλου εντέρου. Ακόμη, οι βιταμίνες C και Α, μαζί με το φυλλικό οξύ, που επίσης συναντάται στο κολοκύθι, λειτουργούν σαν ισχυρά αντιοξειδωτικά ενάντια στο οξειδωτικό stress, που είναι ικανό να προκαλέσει ποικίλες μορφές καρκίνου. 


Σύμφωνα με σχετικές μελέτες, τα φυτοθρεπτικά συστατικά που βρίσκονται στο κολοκύθι, βοηθούν στη μείωση των συμπτωμάτων που οδηγούν στην καλοήθη υπερτροφία του προστάτη, μια κατάσταση κατά την οποία ο προστατικός αδένας μεγεθύνεται, προκαλώντας προβλήματα στην ούρηση και τη σεξουαλική λειτουργία των ανδρών. Οι βιταμίνες C και Α του κολοκυθιού, δεν είναι μόνο ισχυρά αντιοξειδωτικά στην υπηρεσία του οργανισμού, αλλά έχουν και αντιφλεγμονώδη ρόλο. Σε συνεργασία με το στοιχείο του χαλκού, που επίσης βρίσκουμε στο κολοκύθι, οι εν λόγω βιταμίνες, δυσχεραίνουν την ανάπτυξη πολλών φλεγμονωδών παθήσεων, μαζί και του άσθματος, της οστεοαρθρίτιδας και της ρευματοειδούς αρθρίτιδας. Μια κούπα κολοκύθι, περιλαμβάνει το 10% της προτεινόμενης ημερήσιας πρόσληψης μαγνησίου, το οποίο αποδεδειγμένα μειώνει τον κίνδυνο εκδήλωσης εγκεφαλικού και καρδιακού επεισοδίου. Το κολοκύθι ακόμα προσφέρει στον οργανισμό το φυλλικό οξύ, βιταμίνη η οποία είναι απαραίτητη για την καταπολέμηση του αμινοξέος ομοκυστεΐνη, η υψηλή περιεκτικότητα του οποίου μπορεί επίσης να οδηγήσει σε καρδιακό και εγκεφαλικό επεισόδιο. Εκτός του μαγνησίου, το κάλιο στο κολοκύθι, βοηθά στη διατήρηση της χαμηλής αρτηριακής πίεσης. Και σε αυτή την περίπτωση, αν δεν ελεγχθεί εγκαίρως, η υπέρταση ή η υψηλή αρτηριακή πίεση, είναι δυνατό να οδηγήσουν σε αρτηριοσκλήρωση (ζημιά στα αιμοφόρα αγγεία), καρδιακή προσβολή εγκεφαλικό και πολλές άλλες σοβαρές παθήσεις. Και τα δύο στοιχεία (κάλιο και μαγνήσιο) δρουν βοηθητικά στην εύρυθμη λειτουργία του κυκλοφορικού συστήματος. Το ιχνοστοιχείο και ουσιώδες θρεπτικό στοιχείο μαγγάνιο, ωφελεί τον οργανισμό με πολλούς τρόπους συνεισφέροντας θετικά σε μια πληθώρα φυσιολογικών λειτουργιών. Μια κούπα κολοκύθι, περιέχει το 19% της προτεινόμενης ημερήσιας πρόσληψης σε μαγγάνιο, το οποίο βοηθάει το σώμα στο μεταβολισμό των πρωτεϊνών και υδατανθράκων, συμβάλλει στην παραγωγή σεξουαλικών ορμονών και είναι καταλύτης στη σύνθεση λιπαρών οξέων και χοληστερίνης. Το μαγγάνιο στο κολοκύθι, εκτός των άλλων, ανεβάζει τα επίπεδα της δισμουτάσης του υπεροξειδίου, του ένζυμου που είναι υπεύθυνο για την προστασία των μιτοχονδρίων ενάντια στο οξειδωτικό stress. Τέλος, το μαγγάνιο είναι σημαντικό για την παραγωγή της προλίνης, του αμινοξέος, που προωθεί τη δημιουργία του κολλαγόνου, υπεύθυνου για υγιή επιδερμίδα και για τη σωστή επούλωση των πληγών. Από τηγανιτό, μέχρι ωμό ή βραστό, σε μορφή κεφτέ ή «με τη ρίγανη», το κολοκύθι αποτελεί σημαντική τροφή στο τραπέζι μας, αλλά και σημαντικό "όπλο" για την υγεία μας.
Πηγή : http://www.clickatlife.gr/your-life/story/14265
https://el.m.wikipedia.org/wiki/Κολοκυθιά
http://www.kalliergo.gr/kalliergies-odigies/katalogos-fyton-plirofories/10069-kalliergo-kolokythakia.html

Σικυός ο ήμερος ή αγγούρι : Το ετήσιο θερινό ερμαφρόδιτο φυτό με τους βρωσιμους καρπούς

Το αγγούρι είναι καρπός που προέρχεται από το έρπον και αναρριχώμενο ετήσιο φυτό της αγγουριάς Cucumis sativus -Σικυός ο ήμερος. Ανήκει στην οικογένεια (βιολογία) κολοκυνθοειδών όπως το πεπόνι, το καρπούζι, το κολοκύθι. Η αγγουριά καλλιεργείται στην ύπαιθρο τους καλοκαιρινούς μήνες και σε θερμοκήπιο τον υπόλοιπο χρόνο, λόγω της ευαισθησίας στις χαμηλές θερμοκρασίες. Η υψηλή θερμοκρασία και υγρασία ευνοούν την ανάπτυξή της. Κάθε φυτό φέρει άνθη και αρσενικού και θηλυκού γένους. Τα φύλλα είναι τριχωτά και διαθέτουν έως πέντε λοβούς. Το σχήμα του είναι επίμηκες και κυλινδρικό. Εξωτερικά έχει χρώμα πράσινο, ενώ εσωτερικά ελαφρώς πράσινο ή λευκό. Συγκεντρώνει βιταμίνες όπως: C, B1, B2 και βιταμίνη Α που εντοπίζεται στη φλούδα. Προέρχεται από την Ινδία όπου καλλιεργούνταν 3.000 χρόνια πριν. Είχε παρουσία στην Αρχαία Ελλάδα και κατά τους ρωμαϊκούς χρόνους. Ύστερα, διαδόθηκε και στην υπόλοιπη Ευρώπη. Τα τελευταία χρόνια συναντώνται διάφορες ποικιλίες αγγουριών. Από το μικρότερο έως το μεγαλύτερο γνωστό επίμηκες σχήμα που πωλούνται ανά τεμάχιο ή με το κιλό. Υπάρχει και η ποικιλία που διατηρείται σε ξύδι, γνωστή ως τουρσί. Καταναλώνεται ωμό, είτε σκέτο ή σε σαλάτα όπως η χωριάτικη σαλάτα. Αποτελεί κύριο συστατικό στην παρασκευή του τζατζικιού. Χρησιμοποιείται στην κοσμητολογία. Το αγγούρι είναι φυτό ετήσιο με στέλεχος αναρριχώμενο. Η ρίζα του είναι αρκετά ανεπτυγμένη. Τα άνθη είναι μονογενή αρσενικά και θηλυκά στο ίδιο φυτό. Εκτός από την υπαίθρια καλλιέργεια, καλλιεργείται και σε θερμοκήπια για πρώιμη παραγωγή. Το αγγούρι προσαρμόζεται σε όλους τους τύπους των εδαφών εφόσον αυτά δεν είναι υπερβολικά ελαφρά ή υπερβολικά αργιλλώδη. Απαραίτητα χαρακτηριστικά είναι η καλή δομή, η αποστράγγιση, η παρουσία ασβεστίου, η ουδέτερη ή ελαφρά αλκαλική αντίδραση. Η καλλιέργεια του αγγουριού αρχίζει όταν η θερμοκρασίες είναι υψηλές, διότι δεν είναι καθόλου ανθεκτικό στο ψύχος, όταν θεωρητικά το φυτό να αρχίζει να αποθηκεύει ένα ποσοστό θερμίδων που θα του επιτρέπουν να δώσει παραγωγή σε 120-130 ημέρες. Η άριστή θερμοκρασία εδάφους που επιτρέπει γρήγορο φύτρωμα του σπόρου είναι 30 έως 35o C. Για παραγωγή προϊόντων νωπής κατανάλωσης, επιλέγονται κατά καθαρές ποικιλίες ή σταθεροποιημένα υβρίδια. Στην Ελλάδα, καλλιεργούνται οι ποικιλίες Καλυβιώτικο, Αττικής, Ερμής, Κνωσσού κτλ. Στα θερμοκήπια καλλιεργούνται κυρίως τα υβρίδια: Pepinex, Titan, Sandra, Femina, Noval, Renova, Λητώ και Ρέα. Ποικιλίες οι οποίες καλλιεργούνται στο εξωτερικό και παρουσιάζουν οικονομικό και εμπορικό ενδιαφέρον είναι η Ashley η οποία είναι μία πρώιμη παραγωγική κατάλληλη για καλλιέργεια σε θερμοκήπιο, η cubit η οποία είναι πολύ πρώιμη, η marcheter η οποία είναι οψιμότερη από τις δύο προηγούμενες.


Στην υπαίθρια καλλιέργεια απαιτείται βοτάνισμα όταν τα φυτά είναι ακόμα νεαρά δηλαδή πριν απλωθούν στο έδαφος. Το ελαφρύ φρεζαρίσμα ή σκαλίσμα είναι αποτελεσματικότερα αλλα παράλληλα πιο δαπανηρά. Προφυτρωτικά μπορούν να χρησιμοποιηθούν με κατάλληλη ενσωμάτωση και ζιζανιοκτόνα. Επειδή τα θηλυκά άνθη παρουσιάζονται στους βλαστούς δεύτερης και τρίτης τάξης (μασχαλιαίους του κεντρικού) και αφού το φυτό έχει αναπτύξει 6ο και 7ο κόμπο, στις επιτραπέζιες ποικιλίες, εφαρμόζεται κορυφολόγημα πάνω από το τρίτο φύλλο με σκοπό την επιτάχυνση της καρποφορίας. Για καλοσχηματισμένους καρπούς, ειδικά στις μαρκόσπερμες ποικιλίες, είναι απαραίτητο να παρέχεται στα φυτά κατάλληλη υποστύλωση. Το πασσάλωμα διευκολύνει τη ζιζανιοκτονία αφήνοντας ελεύθερες τις λωρίδες μεταξύ των γραμμών τόσο για το πέρασμα σκαλιστικών μηχανών αλλά και για την εφαρμογή των ζιζανιοκτόνων. Η συγκομιδή είναι κλιμακωτή και γίνεται όταν ο καρπός είναι φυσιολογικά άγουρος και παρουσιάζεται καλοσχηματισμένος με ένα λαμπερό πράσινο χρώμα. Η εποχή σποράς εξαρτάται από την εποχή φύτευσης, τις καλλιεργητικές φροντίδες και καιρικές συνθήκες. Το αγγούρι κατέχει έναν από τους… πρωταγωνιστικούς ρόλους στη χωριάτικη σαλάτα, αλλά πέρα από τη δροσιστική του γεύση, είναι ταυτόχρονα και πολύ ωφέλιμο, ενώ αποτελεί κι ένα πολύ σημαντικό συστατικό για την ομορφιά της επιδερμίδας μας κι όχι μόνο. Το καλοκαίρι είναι η εποχή του και ακόμη κι αυτοί που δεν το πολυσυμπαθούν, δεν γίνεται να μην δοκιμάσουν μια δροσιστική μπουκιά του ή να μην το… τιμήσουν μέσα στη σαλάτα ή ακόμη και στο τζατζίκι που δεν λείπει από κανένα ελληνικό τραπέζι. Πέρα, όμως, από τον σημαντικό ρόλο του στη διατροφή μας, το αγγούρι βρίσκεται και σε διάφορες κρέμες ομορφιάς, ενώ πολλές φορές χρησιμοποιείται και σκέτο πάνω στο δέρμα για να το ανανεώσει και να του μεταφέρει τα οφέλη του. Τα αγγούρια προέρχονται από την ίδια οικογένεια (κολοκυνθοειδή) με τα φυτά που παράγουν το πεπόνι, το καρπούζι και το κολοκύθι και τα βρίσκουμε στην αγορά είτε σε μικρό μέγεθος (για τουρσί), είτε σε μεγαλύτερο για τις σαλάτες. Στην Κρήτη, μάλιστα, αλλά και σε διάφορα νησιά του Αιγαίου, βρίσκουμε και το ξυλάγγουρο, το οποίο μοιάζει με μικρό πεπόνι και έχει πιο σκληρή σάρκα από το συνηθισμένο αγγούρι, η οποία είναι και πολύ εύγευστη.


Σε ένα ωμό αγγούρι με τη φλούδα του, θα συναντήσουμε διαιτητικές φυτικές ίνες, φυλλικό οξύ, βιταμίνη C, βιταμίνη Β1, βιταμίνη Β2, ασβέστιο, πρωτεΐνη, λίπος, υδατάνθρακες, σίδηρο, φώσφορο, κάλιο, σάκχαρα, βιταμίνη Β3, βιταμίνη Β5, μαγνήσιο, ψευδάργυρο, μαγγάνιο και πυρίτιο. Κι αν όλα τα παραπάνω σας φαίνονται… κινέζικα, δείτε πώς μπορούν να ωφελήσουν τον οργανισμό μας. Μπορεί το ένα μήλο την ημέρα, τον γιατρό να κάνει πέρα, αλλά και το αγγούρι δεν πάει πίσω, αφού εκτός από την υγεία μας, βελτιώνει και την όψη μας. Δείτε πώς επιδρά σε διάφορους τομείς της υγείας και της εμφάνισής μας και βάλτε το στο διατροφικό σας πρόγραμμα σε συστηματική βάση. Το αγγούρι έχει διουρητικές, καθαριστικές, αλλά και… δροσιστικές ιδιότητες, οι οποίες δρουν εξαιρετικά ευεργετικά στην επιδερμίδα μας. Η υψηλή περιεκτικότητά του σε νερό, οι βιταμίνες Α, Β και C και η παρουσία μετάλλων όπως μαγνήσιο, κάλλιο, μαγγάνιο και πυρίτιο καθιστούν το αγγούρι σημαντικό για τη φροντίδα του δέρματος, γι’ αυτό άλλωστε το συναντούμε συχνά ως κύριο συστατικό σε μάσκες ομορφιάς και κρέμες για σύσφιγξη του δέρματος. Ακόμη, τονώνει τα μάτια και μειώνει το πρήξιμο χάρη στο ασκορβικό και το καφεϊκό οξύ που περιέχει, ενώ μπορείτε να χρησιμοποιήσετε φέτες του και για ανακούφιση από καψίματα και ερεθισμούς. Αν αντιμετωπίζετε πεπτικά προβλήματα όπως καούρες, γαστρίτιδες, ακόμη και έλκος, ο φρέσκος χυμός αγγουριού ίσως είναι η λύση στο πρόβλημά σας. Οι διαιτητικές φυτικές του ίνες διώχνουν τις τοξίνες από το πεπτικό σύστημα κι έτσι προωθούν την πεπτική διαδικασία, ενώ αν καταναλώνετε καθημερινά αγγούρι, θα μπορέσετε εν καιρώ να καταπολεμήσετε και τη δυσκοιλιότητα. Το αγγούρι, μάλιστα, περιέχει και ένα ένζυμο που ονομάζεται ερεψίνη και βοηθά στη χώνεψη των πρωτεϊνών του γεύματος. Προτιμήστε να το καταναλώνετε με τη φλούδα, καθώς εκεί βρίσκονται οι περισσότερες φυτικές ίνες. Αυτή του τη δράση την οφείλει στο πυρίτιο, το οποίο δυναμώνει τους συνδετικούς ιστούς και δρα ευεργετικά για τις αρθρώσεις.


Το κάλιο, το μαγνήσιο και οι φυτικές ίνες του αγγουριού βοηθούν στη διατήρηση φυσιολογικών επιπέδων αρτηριακής πίεσης, ενώ μπορούν ακόμη και να συμβάλλουν στη μείωσή της σε περιπτώσεις υπέρτασης. Οι σπόροι του αγγουριού θεωρούνται φυσικό φάρμακο για τα εντερικά παράσιτα, ενώ οι αντιφλεγμονώδεις ιδιότητές τους δρουν βοηθητικά στην αντιμετώπιση οιδημάτων στις βλεννογόνους μεμβράνες της μύτης και του λαιμού. Το πυρίτιο, για άλλη μια φορά, αποτελεί ένα από τα σημαντικά συστατικά του αγγουριού και μπορεί να αποτρέψει το σπάσιμο και τη φθορά των αδύναμων νυχιών των χεριών και των ποδιών. Ο χυμός του αγγουριού, ο οποίος είναι εμπλουτισμένος με βιταμίνες Α, Β1, Β6, C και D, φυλλικό οξύ, μαγνήσιο, ασβέστιο και κάλιο, όταν αναμειχθεί με καρότο μπορεί να «ρίξει» τα επίπεδα του ουρικού οξέος και να επιφέρει ανακούφιση στους ασθενείς με προβλήματα ουρικής αρθρίτιδας. Το αγγούρι και ο χυμός του κάνει καλό και στην στοματική υγιεινή, ενώ μπορεί να συμβάλλει στην αντιμετώπιση διάφορων παθήσεων των δοντιών και των ούλων, όπως πυόρροια. Ο λόγος είναι ότι οι φυτικές ίνες του αγγουριού, αλλά και των υπόλοιπων φρούτων και λαχανικών κάνουν ένα είδος «μασάζ» στα ούλα και τα δόντια, ενώ ταυτόχρονα, όπως όλες οι ωμές τροφές, τα αγγούρια αυξάνουν την εκροή σάλιου, εξουδετερώνοντας τα οξέα που κάνουν κακό στη στοματική κοιλότητα. Το μαγγάνιο που περιέχεται στο αγγούρι μπορεί να βοηθήσει στη σύνθεση φυσικής ινσουλίνης και να δράσει ευεργετικά σε περιπτώσεις διαβήτη. Μια ακόμη ιδιότητα του αγγουριού είναι η θεραπευτική του δράση σε παθήσεις που αφορούν την ουροδόχη κύστη και τα νεφρά. Η υψηλή περιεκτικότητά του σε νερό είναι βοηθητική στις λειτουργίες των νεφρών, προωθώντας την ούρηση, καθώς το αγγούρι ανήκει στην ομάδα των φυσικών διουρητικών. Αν το νέο σας κούρεμα δεν σας ικανοποιεί και θέλετε τα μαλλιά σας να μακρύνουν όσο πιο γρήγορα γίνεται, πιείτε χυμό αγγουριού, καρότου, σπανακιού και μαρουλιού. Το πυρίτιο του αγγουριού κάνει ξανά το θαύμα του σε συνδυασμό με τους υπόλοιπους χυμούς και πέραν του ότι βοηθά να μακρύνει η τρίχα, μια διατροφή πλούσια σε πυρίτιο θα σας χαρίσει λαμπερά μαλλιά, αλλά και γερά οστά.
Πηγή : https://el.m.wikipedia.org/wiki/Αγγούρι
http://www.clickatlife.gr/your-life/story/5608

Ζέα η μαϋς ή καλαμπόκι ή αραβόσιτος : Η διαδεδομένη καλλιέργεια παγκοσμίως, η χρήση του σαν διατροφική πηγή και η μικρή θρεπτική αξία του

Το καλαμπόκι ή αραβόσιτος ή αραποσίτι έχει την επιστημονική ονομασία Zea mays. Η ελληνική επιστημονική ονομασία του φυτού είναι Αραβόσιτος ο κοινός ή Ζέα η μαϋς. Είναι σιτηρό της οικογένειας των Ποοειδών (Poaceae) ή Αγρωστωδών (Gramineae) και κατάγεται από την Αμερικάνικη ήπειρο όπου ήδη πριν από 5.500 χρόνια το καλλιεργούσαν οι Ίνκας, οι Μάγια και οι Αζτέκοι. Η Ελληνική ονομασία του, «αραβόσιτος», σημαίνει «ο σίτος (σιτάρι) των Αράβων» και εισήχθη στην Ελλάδα το 1600 από τη Βόρεια Αφρική. Το καλαμπόκι και η καλλιέργειά του είναι διαδεδομένη παγκοσμίως. Οι Η.Π.Α έχουν τη μεγαλύτερη παραγωγή στον κόσμο με 285 εκατομμύρια τόνους ετησίως. Ακολουθούν η Κίνα, η Βραζιλία και το Μεξικό. Στην Ελλάδα καλλιεργείται κυρίως στη Μακεδονία, τη Θράκη, την Στερεά Ελλάδα και την Πελοπόννησο. Η ετήσια παραγωγή φτάνει το 1,5 εκατομμύριο τόνους. Είναι ετήσιο, ψηλό φυτό με χοντρό όρθιο και συμπαγή βλαστό, στενά και μακριά φύλλα σε σχήμα σπαθιού και κυματιστά άκρα. Στην κορυφή του φυτού υπάρχει η αρσενική ταξιανθία που σχηματίζει θύσανο, έχει δε την ονομασία φόβη. Η θηλυκή ταξιανθία αποτελείται από ένα πλατύ στάχυ με παχύ άξονα, πάνω στον οποίο βρίσκονται τα άνθη σε σειρές. Η ταξιανθία αυτή ονομάζεται σπάδικας. Στη συνέχεια τη θέση των ανθών παίρνουν οι κόκκοι που καλύπτονται από φύλλα ενώ στην κορυφή του σπάδικα υπάρχει θύσανος αποτελούμενος από πολλές μακριές τριχοειδείς κλωστές. Σπέρνουμε το καλαμπόκι την Άνοιξη, 10 με 15 ημέρες μετά τους τελευταίες παγετούς στην περιοχή μας. Σημαντική παράμετρο αποτελεί η θερμοκρασία του εδάφους καθώς οι περισσότερες ποικιλίες αραβόσιτου δεν φυτρώνουν αν οι θερμοκρασία εδάφους είναι κάτω από 10 βαθμούς Κελσίου. Όταν η θερμοκρασία του εδάφους φτάσει τους 15 βαθμούς Κελσίου, οι σπόροι φυτρώνουν γρήγορα και τα φυτάρια καλαμποκιού εμφανίζονται από το έδαφος σε 7 με 10 ημέρες. Το βάθος σποράς των σπόρων καλαμποκιού, εξαρτάται από την υγρασία στο έδαφος. Αν το έδαφός μας κρατά υγρασία ψηλά, τότε βάζουμε τους σπόρους σε βάθος 2 με 3 εκατοστά. Αν στο έδαφός μας η υγρασία βρίσκεται βαθύτερα, σπέρνουμε τους σπόρους ακόμη και σε βάθος 8 εκατοστών. Το καλαμπόκι θέλει πολύ νερό. Να το θυμάστε αυτό.


Σπέρνουμε τα καλαμπόκια σε σειρές. Ποτέ μην σπέρνετε μόνο μία σειρά. Σπείρετε όσες περισσότερες σειρές μπορείτε, την μία κοντά στην άλλη. Το γιατί θα το δούμε στη συνέχεια και έχει σχέση με την διαδικασία γονιμοποίησης των καλαμποκιών. Σίγουρα έχετε δει τις εκτάσεις φυτεμένες με καλαμπόκι σε Ελλάδα και Αμερική, με τα καλαμπόκια το ένα δίπλα στο άλλο. Συνήθως μέσα σε τέτοιες εκτάσεις γίνονται και τα αγρογλυφικά. Οι αποστάσεις σποράς των σπόρων καλαμποκιού σε μία γραμμή είναι 30 με 40 εκατοστά. Οι απόσταση ανάμεσα στις γραμμές είναι από 50 έως 100 εκατοστά. Για οικιακή καλλιέργεια, θα συνιστούσα οι απόσταση ανάμεσα στις γραμμές να είναι κοντά στα 50 εκατοστά. Η σκίαση που δημιουργούν τα φυτά, μειώνει τον ρυθμό που το έδαφος χάνει το νερό λόγω της εξάτμισης. Επίσης, επειδή σίγουρα μιλάμε για περιορισμένο χώρο, θέλουμε να τον εκμεταλλευτούμε το δυνατόν περισσότερο. Το καλαμπόκι έχει στο ίδιο φυτό και τα αρσενικά και τα θηλυκά γονιμοποιητικά όργανα. Είναι μόνοικο (monoecious). Τα αρσενικά γονιμοποιητικά όργανα εμφανίζονται στην κορυφή με τη μορφή μίας αρσενικής ταξιανθίας που ονομάζεται φόβη (tessel). Από αυτήν προέρχεται η γύρης που θα γονιμοποιήσει τα θηλυκά άνθη. Η θηλυκή ταξιανθία καλείται σπάδικας και βρίσκεται χαμηλότερα στο φυτό. Θα την παρατηρήσετε εύκολα καθώς έχει τη μορφή θύσσανου που εξέχει από την κορυφή του ωτίου. Μέσα στο ωτίο βρίσκεται αυτό που συνέχεια θα γίνει το καλαμπόκι που θα φάμε. Ότι μείνει από την θύσσανο όταν ωριμάσει το καλομπόκι, είναι οι καφέ μακρυές ίνες, αυτές που ονομάζουμε “μουστάκια” του καλαμποκιού. Για να γονιμοποιηθεί το καλαμπόκι, θα πρέπει η γύρης από την αρσενική ταξιανθία (φόβη) που βρίσκεται στην κορυφή, να φτάσει στη θηλυκή ταξιανθία (σπάδικας) που βρίσκεται χαμηλότερα. Κάθε ταξιανθία παράγει 2 με 25 εκατομμύρια κόκκους γύρης που παράγονται σε ανθήρες. Αυτό γίνεται με φυσικό τρόπο και με τη βοήθεια του ανέμου, όταν οι συνθήκες είναι ιδανικές. Και πότε είναι οι συνθήκες ιδανικές; Συνήθως δύο φορές την ημέρα. Μεταξύ 9 με 11 το πρωί που έχει φύγει η πρωινή υγρασία, και το απόγευμα. Το πρωί όμως έχουμε την πολύ μεγαλύτερη, κύρια, απελευθέρωση της γύρης. Δεν απελευθερώνουν ταυτόχρονα όλοι οι ανθήρες τη γύρη μαζί. Συνήθως αυτό γίνεται σταδιακά σε διάστημα 7 ημερών. Η γύρη μεταφέρεται με τον αέρα και κάποια από αυτή πέφτει επάνω στον σπάδικα (φούντα) της θηλυκής ταξιανθίας που βρίσκεται χαμηλότερα και την γονιμοποιεί ώστε να αρχίσει να παράγεται ο καρπός του καλαμποκιού. Το ενδιαφέρον είναι ότι μόνο το 5% περίπου της γύρης ενός φυτού, θα γονιμοποιήσει το ίδιο το φυτό. Το υπόλοιπο 95% προσπαθεί να γονιμοποιήσει τα κοντινά του φυτά. Γι' αυτό και σπέρνουμε τα καλαμπόκια κοντά το ένα στο άλλο. Για να μπορούν να γονιμοποιηθούν μεταξύ τους. Αν έχετε λίγα καλαμπόκια, μπορείτε με ένα πινέλο, να παίρνετε γύρη από την αρσενική ταξιανθία και να τη μεταφέρετε στη θηλυκή ταξιανθία των γειτονικών φυτών. Ο θύσανος της γονιμοποιημένης θηλυκής ταξιανθίας, από λευκό χρώμα, θα αρχίσει να γίνεται καφέ μέχρι τελικά να γίνουν τα γνωστά μουστάκια. Ανάλογα με την επιτυχία της διαδικασίας γονιμοποίησης, τόσα περισσότερα σπυριά θα έχει το καλαμπόκι.


Παρότι το καλαμπόκι είναι βασική πηγή διατροφής σε πολλές χώρες, η θρεπτική του αξία είναι μικρότερη απ’ ότι στα άλλα σιτηρά. Επίσης το ψωμί που παράγεται από το καλαμπόκι, γνωστό με το όνομα μπομπότα, δεν είναι καλής ποιότητας. Το άμυλο καλαμποκιού (κορν φλάουρ ή άνθος αραβοσίτου) χρησιμοποιείται στη ζαχαροπλαστική, στην παραγωγή αμυλούχων προϊόντων και στην αλλαντοποιία. Στη Λατινική Αμερική το καλαμπόκι χρησιμοποιείται ως βάση ενός είδους ζύμης από την οποία παρασκευάζονται οι « τορτίγιας», επίπεδες πίτες που αντικαθιστούν το ψωμί. Στη διατροφή επίσης χρησιμοποιείται και το λάδι του καλαμποκιού, το γνωστό αραβοσιτέλαιο. Οι κόκκοι του καλαμποκιού, με κατάλληλη επεξεργασία, μπορεί να γίνουν και αλκοόλη βιομηχανικής χρήσης. Όμως χρήσιμα είναι και τα μη φαγώσιμα μέρη. Έτσι από το καλάμι φτιάχνεται χαρτί και χαρτόνι. Οι άξονες των σπαδίκων μπορούν να χρησιμοποιηθούν σαν καύσιμο και στην παραγωγή διαφόρων διαλυτών χρήσιμων στη βιομηχανία. Τα υπολείμματα από την κατεργασία του καλαμποκιού αποτελούν και μια από τις σημαντικότερες πηγές βιομάζας.
Πηγή : https://el.m.wikipedia.org/wiki/Καλαμπόκι
http://www.kalliergo.gr/kalliergies-odigies/blog-kalliergo/11699-kalampoki-kalliergeia-basikes-gnoseis.html

Μπιζελιά : Ένα πανάρχαιο γεωργικό φυτό και η καλλιέργεια του

Επειδή η καλλιέργεια της μπιζελιάς χρονολογείται χιλιάδες χρόνια πριν, το πράσινο μπιζέλι είναι ευρέως αναγνωρισμένο ως μία από τις πρώτες καλλιέργειες τροφίμων που καλλιεργούνται από τον άνθρωπο. Τα μπιζέλια φαίνεται ότι καταναλώνονταν σε ξηρή μορφή σε ένα μεγάλο μέρος της πρόωρης ιστορίας τους, και δεν κατέστησαν ευρέως δημοφιλή ως φρέσκα τρόφιμα έως ότου οι αλλαγές στις τεχνικές καλλιέργειας που έλαβαν χώρα στην Ευρώπη τον 16o αιώνα. Η τραγανή υφή και η γλυκιά γεύση του αρακά ενσαρκώνει την άνοιξη. Οι Ρωμαίοι, όμως, πίστευαν ότι τα φρέσκα μπιζέλια ήταν δηλητηριώδη και έπρεπε να ξηρανθούν προτού να μπορέσουν να καταναλωθούν. Τα όσπρια είναι φυτά που φέρουν καρπούς με τη μορφή των λοβών που περικλείει τους σαρκώδες σπόρους που γνωρίζουμε ως φασόλια. Τα μπιζέλια είναι από τα λίγα μέλη της οικογένειας των ψυχανθών, που συνήθως πωλούνται και μαγειρεύονται ως φρέσκα λαχανικά. Για γρήγορο φύτρωμα και επιτυχημένη εγκατάσταση απαιτείται καλά προετοιμασμένο [πέδαφος, ψιλοχωματισμένο, όχι πολύ αφράτο και ισοπεδωμένο. Η ακολουθούμενη διαδικασία προετοιμασίας είναι παρόμοια με εκείνη του βίκου. Για περισσότερες λεπτομέρειες, ακολουθήστε τον παρακάτω σύνδεσμο. Προετοιμασία εδάφους για καλλιέργεια βίκου.Η μπιζελιά μπορεί να ενταχθεί σε οποιοδήποτε σύστημα αμειψισποράς. Η συνεισφορά του σε άζωτο στην ακολουθούσα καλλιέργεια εξαρτάται από την αποτελεσματικότητα της συμβίωσης και από τον σκοπό για τον οποίο καλλιεργήθηκε. Στην καρποδοτική καλλιέργεια στην οποία, τόσο η απόδοση σε σπόρο, υπό κανονικές συνθήκες, είναι μεγάλη, όσο και η περιεκτικότητα του σπόρου σε άζωτο υψηλή, η αζωτοδέσμευση δεν μπορεί να καλύψει πλήρως τις ανάγκες των φυτών και αφαιρείται άζωτο από το έδαφος. Σε πειράματα αμειψισποράς που έγιναν από το Ινστιτούτο Κτηνοτροφικών Φυτών και Βοσκών βρέθηκε ότι η συνεχής αμειψισπορά σιτάρι-μπιζέλι για καρπό, έδωσε χαμηλότερες αποδόσεις σιταριού όταν το μπιζέλι δε δεχόταν λίπανση. Η χορτοδοτική καλλιέργεια συνήθως προσθέτει άζωτο στο έδαφος. Οι αναφερομενες στη βιβλιογραφία ποσότητες αζώτου που προέρχονται από την αζωτοδέσμευση κυμαίνονται ευρύτατα. Σε μεσογειακό κλίμα δεσμεύτηκαν από το μπιζέλι 0,4-10,7kg N/στρ., ανάλογα με τις βροχοπτώσεις. Παρ'όλο ότι το μπιζέλι είναι απαιτητικό σε υγρασία εδάφους, δεν εξαντλεί υπερβολικά την υγρασία ώστε να δημιουργηθούν προβλήματα στην επόμενη καλλιέργεια (π.χ. σιτάρι), όταν αυτή δεν αρδέυεται.


Στις περισσότερες περιοχές της χώρας μας συνιστάται η φθινοπωρινή σπορά για την μπιζελιά. Δηλαδή, Οκτώβριο-Νοέμβριο. Μόνο σε πολύ ορεινές περιοχές η σπορά γίνεται την άνοιξη. Η ποσότητα του σπόρου που χρησιμοποιείται εξαρτάται από την κατεύθυνση της καλλιέργειας, το μέγεθος του σπόρου (βάρος 1000 σπόρων 220-370g συνήθως) και τις συνθήκες σποράς. Συνήθεις ποσότητες σπόρου για καρποδοτική καλλιέργεια που αναφέρονται στη διεθνή βιβλιογραφία είναι 10-12,5kg/στρ. με επιδίωξη την εγκατάσταση 50-80 φυτών/m2. Ικανοποιητική πυκνότητα φυτών είναι απαραίτητη γιατί η ανάπτυξη πλάγιων διακλαδώσεων δεν μπορεί να αντισταθμίσει την απόδοση της αραιάς φυτείας, ιδίως σε μικρής γονιμότητας εδάφη. Για τη χώρα μας συνιστώνται 16kg σπόρου/στρ. για χορτοδοτική καλλιέργεια και 14kg σπόρου/στρ. για καρποδοτική. Το μπιζέλι μπορεί να συγκαλλιεργηθεί με κάποιο σιτηρό (π.χ. βρώμη, κριθάρι) ή άλλο ψυχανθές. Πλεονέκτημα της συγκαλλιέργειας είναι η στήριξη του μπιζελιού με τις έλικές του πάνω στο σιτηρό και η αποφυγή του πλαγιάσματος. Η ποσότητα σπόρου του σιτηρού που χρησιμοποιείται σε συγκαλλιέργεια με μπιζέλι πρέπει να είναι μεγάλη, προκειμένου να παραχθεί η μέγιστη δυνατή ποσότητα χορτομάζας. Στη συγκαλλιέργεια συνιστάται να επιλέγονται ποικιλίες των συγκαλλιεργούμενων ειδών που να φτάνουν στο επιθυμητό στάδιο ωρίμανσης συγχρόνως. Στη χώρα μας η σπορά γίνεται με σπαρτικές μηχανές και συνιστάται απόσταση μεταξύ των γραμμών 25cm. Σε άλλες χώρες προτιμάται απόσταση μεταξύ των γραμμών 18cm. Σπάνια η σπορά γίνεται στα πεταχτά, ακολουθούμενη από ενσωμάτωση του σπόρου. Μετά τη σπορά συνιστάται κυλίνδρισμα για εξασφάλιση υγρασίας, καλύτερο και ομοιόμορφο φύτρωμα και διευκόλυνση της μηχανικής συλλογής χωρίς απώλειες. Ως προς το βάθος σποράς αναφέρεται ότι παρ'όλο που το μπιζέλι μπορεί να φυτρώσει σε μεγάλο βάθος, σπορά βαθύτερα από 7-8cm δεν προσφέρει κανένα πλεονέκτημα. Το μπιζέλι δεν αντέχει την κατάκλυση, οπότε η εξασφάλιση καλών συνθηκών στράγγισης στον αγρό είναι απαραίτητη. Πρόβλημα για την καλλιέργεια αποτελούν κυρίως τα ετήσια ζιζάνια. Το μπιζέλι παρουσιάζει μικρή ανταγωνιστική ικανότητα ως προς τα ζιζάνια στα πρώτα στάδια ανάπτυξης και ιδίως σε ψυχρή άνοιξη. Γίνεται όμως ανταγωνιστικό όταν αναπτύξει πλήρη φυλλική επιφάνεια και καλυφθεί η επιφάνεια του εδάφους μεταξύ των γραμμών.


Ο Harker (2001) αναφέρει ότι η μείωση της απόδοσης στο μπιζέλι λόγω του ανταγωνισμού των ζιζανίων ήταν μεγαλύτερη σε σχέση με τη μείωση στο κριθάρι και την ελαιοκράμβη. Αρκετά ζιζανιοκτόνα αναφέρονται ως κατάλληλα. Κατά την επιλογή του κατάλληλου ζιζανιοκτόνου ένας από τους παράγοντες που θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη είναι η ύπαρξη ή όχι κηρώδους επιχρίσματος στα φύλλα. Ποικιλίες με κηρώδες επίχρισμα είναι πιο ανθεκτικές στα ζιζανιοκτόνα. Αντίδραση της μπιζελιάς στην αζωτούχο λίπανση αναφέρεται σπάνια. Τις μεγαλύτερες απαιτήσεις σε άζωτο έχει η καρποδοτική καλλιέργεια, στην οποία τις περισσότερες φορές η αζωτοδέσμευση δεν είναι αρκετή για να εφοδιάσει το φυτό με το απαιτούμενο άζωτο, οπότε γίνεται απορρόφηση αζώτου και από το έδαφος. Η αζωτούχος όμως λίπανση δε θεωρείται απαραίτητη, λαμβάνοντας υπόψη ότι η μπιζελιά δεν είναι το κύριο φυτό στο σύστημα αμειψισποράς κι ότι οι κύριες καλλιέργειες λιπαίνονται με ποσότητα αζώτου πολύ μεγαλύτερη από εκείνη που χρειάζονται, οπότε το μπιζέλι μπορεί να χρησιμοποιήσει το υπολειμματικό άζωτο του εδάφους. Μικρή ποσότητα αζωτούχου λίπανσης ίσως χρειαστεί στα φτωχά εδάφη, για την υποβοήθηση της πρώτης ανάπτυξης των φυτών. Το μπιζέλι απορροφά μεγάλες ποσότητες φωσφόρου. Εάν όμως οι άλλες καλλιέργειες στο σύστημα αμειψισποράς λιπαίνονται πλούσια με φωσφόρο, δε θεωρείται απαραίτητη η φωσφορική λίπανση στο μπιζέλι. Όταν όμως το έδαφος είναι φτωχό σε φωσφόρο, συνιστώνται 2,5-6kg P2O5/στρ. Στη χώρα μας δεν παρατηρήθηκαν συμπτώματα έλλειψης καλίου. Στα φτωχά σε κάλιο εδάφη, για την αποφυγή δυσμενών επιδράσεων, συνιστάται εφαρμογή 2,5-6 K2O/στρ. Ο εμβολιασμός των σπόρων με ριζόβια συνιστάται όταν το μπιζέλι καλλιεργείται για πρώτη φορά σε ένα χωράφι. Αναφέρεται επίσης ότι ο εμβολιασμός σε όξινο έδαφος στο οποίο υπάρχουν ενδογενή ριζόβια βελτιώνει το σχηματισμό φυματίων, την ανάπτυξη των φυτών και την αζωτοδέσμευση. Η λίπανση εφαρμόζεται στα πεταχτά κατά την τελευταία προετοιμασία του εδάφους και στη συνέχεια ενσωματώνεται, ή εφαρμόζεται γραμμικά κατά τη σπορά, σε μικρή απόσταση από το σπόρο. Ο σπόρος δεν πρέπει να έρχεται σε επαφή με το λίπασμα για την αποφυγή εγκαυμάτων στα νεαρά φυτά. Το μπιζέλι μπορεί να χρησιμοποιηθεί για βόσκηση από αγελάδες, πρόβατα και χοίρους, αλλά δεν είναι πολύ καλά προσαρμοσμένο γι' αυτή τη χρήση, όπως άλλα είδη ψυχανθών. Ένα σοβαρό επίσης μειονέκτημα είναι το κόστος του σπόρου για την εγκατάσταση, που καθιστά τη βόσκηση αντιοικονομική.


Η βόσκηση θα πρέπει να γίνεται κατά λωρίδες για να αποφεύγεται σπατάλη του χόρτου. Η μεγαλύτερη συγκέντρωση ξηράς ουσίας επιτυγχάνεται όταν το φυτό συνεχίζει να ανθίζει και οι κατώτεροι λοβοί έχουν μεν πλήρως σχηματισθεί, είναι όμως ακόμη πεπλετυσμένοι. Αυτό το στάδιο κοπής θεωρείται και το καταλληλότερο για την παραγωγή χόρτου. Αν καθυστερήσει η συγκομιδή, υποβαθμίζεται η ποιότητα, λόγω της λιγνιτοποίησης των βλαστών, ενώ η αύξηση της ξηρά ουσίας είναι μικρή λόγω της γήρανσης των κατώτερων φύλλων και βλαστών. Η κοπή συγκαλλιέργειας με χειμερινό σιτηρό, συνιστάται να γίνεται όταν οι σπόροι του σιτηρού βρίσκονται κοντά στο στάδιο της μαλακής ζύμης. Όταν πρόκειται για ενσίρωση, η συγκομιδή γίνεται όταν το σιτηρό βρίσκεται στο στάδιο της φυσιολογικής ωρίμανσης. Στο μπιζέλι η ωρίμανση των λοβών είναι σταδιακή. Η συγκομδή θα πρέπει να γίνει σε τέτοιο στάδιο ώστε αφ' ενός να έχουν ωριμάσει οι περισσότεροι λοβοί και αφ' ετέρου να αποφευχθεί πτώση ώριμων σπόρων στο έδαφος, από την υπερωρίμανση και το άνοιγμα των κατώτερων λοβών. Το στάδιο αυτό προσδιορίζεται όταν το μεγαλύτερο ποσοστό των λοβών έχει χάσει το πράσινο χρώμα και αρχίζει να εμφανίζεται το κιτρινοπράσινο, πριν όμως ξηραθούν όλοι οι βλαστοί. Η μηχανική συγκομιδή γίνεται με 2 τρόπους. Κατά τον πρώτο τα φυτά θερίζονται, αφήνονται στο χωράφι για μερικές ημέρες να χάσουν την υγρασία τους και στη συνέχεια γίνεται αλωνισμός. Κατά το δέυτερο γίνεται κατ' ευθείαν θεριζοαλωνισμός. Περισσότερο διαδεδομένος σήμερα είναι ο θεριζοαλωνισμός. Για τη διευκόλυνση του θεριζοαλωνισμού μπορεί να ψεκαστεί η καλλιέργεια με ένα χημικό αποξηραντικό για να επισπευσθεί η ξήρανση του φυτού και να ξηρανθούν επίσης τα ζιζάνια. Προσοχή στην επιλογή του αποξηραντικού απαιτείται όταν τα υπολείμματα της καλλιέργειας πρόκειται να χρησιμοποιηθούν για ζωοτροφή. Κατά τον αλωνισμό η μηχανή πρέπει να ρυθμίζεται προσεκτικά γιατί οι σπόροι του μπιζελιού σπάζουν εύκολα και αποχωρίζονται οι κοτυληδόνες. Συνιστάται η ενσωμάτωση της χορτομάζας τουλάχιστον δύο εβδομάδες πριν από τη σπορά της κύριας καλλιέργειας. Εάν η ανάπτυξη του μπιζελιού είναι μεγάλη, η ενσωμάτωση πρέπει να γίνεται πιο νωρίς. Σε ξηρικές συνθήκες, με καθυστέρηση στην ενσωμάτωση εξαντλείται η υγρασία του εδάφους και η απόδοση της επόμενης καλλιέργειας μπορεί να μειωθεί σημαντικά. Σε περίπτωση μεγάλης φυτομάζας για τη διευκόλυνση της ενσωμάτωσης προηγείται τεμαχισμός της με δισκοσβάρνα.
Πηγή : http://www.gaiapedia.gr/gaiapedia/index.php/Καλλιέργεια_μπιζελιάς