Κήπος και αγρόκτημα στην Ελλάδα

Κήπος και αγρόκτημα στην Ελλάδα
Κήπος και αγρόκτημα στην Ελλάδα

Σάββατο 23 Φεβρουαρίου 2019

Κολοκυθιά : Το ελληνικό αναρριχομενο γεωργικό φυτό με τους γευστικους καρπούς και την θρεπτική αξία

Η κολοκυθιά είναι αγγειόσπερμο, δικότυλο, αναρριχητικό φυτό που ανήκει στην οικογένεια των Κολοκυνθοειδών (Cucurbitaceae). Οι κολοκυθιές είναι γενικά λαχανοκομικά φυτά και οι καρποί τους, ανάλογα με το είδος τους καταναλώνονται στη μαγειρική ή χρησιμοποιούνται για καλλωπιστικούς σκοπούς. Είναι μονοετή ή και πολυετή φυτά, φέρουν έλικες και οι βλαστοί τους είναι πράσινοι, κυλινδρικοί, τριχωτοί. Τα φύλλα τους είναι μεγάλα, πλατιά, παλαμοειδή και οι μίσχοι τους μακριοί. Τα άνθη της κολοκυθιάς είναι μεγάλα κίτρινου χρώματος, μονογενή. Τα αρσενικά άνθη φέρουν μακρύ ποδίσκο και τα θηλυκά κοντό. Ο πολλαπλασιασμός της γίνεται με σπορά και η ανάπτυξη της είναι πολύ γρήγορη. Είναι φυτό της καλοκαιρινής περιόδου και δεν αναπτύσσεται στο ψύχος. Η καλλίτερη θερμοκρασία είναι γύρω στους 22 βαθμούς. Όταν υπάρχει αρκετή ζέστη τότε χρειάζεται αρκετό πότισμα. Στην υγρασία το φυτό αναπτύσσεται πολύ καλά, ενώ το έδαφος πρέπει να είναι πλούσιο σε οργανικές ουσίες και γενικά μέσης συστάσεως. Η λίπανση με κοπριά ή οργανικά λιπάσματα θεωρείται απαραίτητη. Κατά τη χειμερινή περίοδο η καλλιέργεια γίνεται σε θερμοκήπια. Τα κυριότερα είδη κολοκυθιάς είναι : Η κοινή κολοκυθιά (Cucurbita pepo - Κολοκύνθη ο πέπων, Κολοκύνθη η κοινή). Η επιστημονική της ονομασία είναι κουρκούβιτα η κολοκύνθη. Οι καρποί της είναι τα γνωστά κολοκυθάκια που τρώγονται μαγειρεμένα σε πολλές παραλλαγές. Περιέχουν βιταμίνη C, κάλιο, βιταμίνη Β12, υδατάνθρακες και πρωτεΐνες. Συλλέγονται όταν φτάσουν σε ένα ορισμένο μέγεθος ή όταν είναι ακόμα σχετικά μικρά. Όταν παραμείνουν πάνω στο φυτό το μέγεθος τους μεγαλώνει και σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να φτάσει και τα τρία μέτρα στο μήκος. Η σάρκα τους τότε γίνεται σπογγώδης και χρησιμοποιούνται για την συγκομιδή σπόρου. Εκτός από τα κολοκύθια μαγειρεύονται και οι ανθοί, συνήθως γεμιστοί με ρύζι. Αν και υπάρχει διαφωνία από περιοχή σε περιοχή της χώρας σχετικά με την ονομασία "κολοκυθοανθοί" ή "κολοκυθοκορφάδες", σε γενικές γραμμές οι κολοκυθοανθοί είναι οι αρσενικοί ανθοί της κολοκυθιάς που φυτρώνουν από το στέλεχος του φυτού και είναι μακρύτεροι με λεπτό μίσχο, ενώ οι κολοκυθοκορφάδες είναι οι μικροί ανθοί στην "κορφή" του καρπού (εξ ου και η ονομασία). Υπάρχουν αρκετές ποικιλίες κοινής κολοκυθιάς και αυτές έχουν να κάνουν κυρίως με το σχήμα, το μέγεθος και το χρώμα του καρπού. Οι κυριότερες περιοχές καλλιέργειας στην Ελλάδα είναι η Ηλεία, η Μεσσηνία, η Κρήτη και η Αττική. Καλλιεργούνται γύρω στα 45.000 στρέμματα και η ετήσια παραγωγή φτάνει τους 70.000 τόνους.


Κολοκύθα ή νεροκολοκύθα (Cucurbita maxima - Κολοκύνθη η μεγίστη ή Κολοκύνθη η μείζων). Ο καρπός της είναι ογκώδης, σφαιρικός και φτάνει πολλές φορές και τα 50 κιλά βάρος αν και έχουν αναφερθεί και ακόμα πιο βαριές κολοκύθες. Χρησιμοποιείται στην παρασκευή γλυκών, σε πίτες γλυκές ή αρμυρές και για διακοσμητικούς σκοπούς. Σαν έθιμο στις Η.Π.Α. κατασκευάζουν χαρακτηριστικά πρόσωπα-φανάρια την παραμονή των Αγίων Πάντων στις 31 Οκτωβρίου (Halloween). Η γλυκιά κολοκυθιά. Ωριμάζει τους καρπούς της το φθινόπωρο και είναι ανθεκτική και σε χαμηλές θερμοκρασίες. Από τη γλυκοκολοκύθα παρασκευάζονται διάφορες πίτες. Η φλασκιά ή λαγηνοκολοκύνθη. Οι καρποί της έχουν χαρακτηριστικό σχήμα και όταν ξεραθούν βάφονται και χρησιμοποιούνται για διακοσμητικούς σκοπούς. Υπάρχουν επίσης αρκετές άλλες διακοσμητικές ποικιλίες, που οι καρποί τους έχουν μεγάλη ποικιλία σχεδίων και χρωμάτων. Οι σπόροι μερικών ποικιλιών τρώγονται ως ξηρός καρπός, που είναι γνωστός με την ονομασία πασατέμπος. Οι κολοκυθιές είναι ένα από τα πιο εύκολα στην καλλιέργεια φυτά. Τα κολοκυθάκια έρχονται σε ποικιλία μεγεθών, χρωμάτων και σχημάτων. Κατά κανόνα κάθε κολοκυθιά παράγει μεγάλο αριθμό από κολοκυθάκια. Τα κολοκυθάκια, πρέπει να μαζεύονται όταν είναι μικρά. Σε αυτή τη φάση είναι πιο νόστιμα. Μαζεύοντας τα κολοκυθάκια όσο είναι μικρά, οδηγούμε την κολοκυθιά να παράγει ακόμη περισσότερα κολοκύθια. Επίσης σε πολλές περιοχές, χρησιμοποιούν και μαγειρεύουν τα άνθη της κολοκυθιάς. Εννοείται ότι αν συλλέγετε τα άνθη, τότε η παραγωγή σε κολοκυθάκια θα είναι μειωμένη. Οι σπόροι κολοκυθιάς συνήθως φυτεύονται απευθείας στο χώμα του κήπου ή το χωράφι. Βάλτε τους σπόρους σε βάθος περίπου 1 με 2 εκατοστά. Σε κάθε σημείο, βάλτε 3 με 4 σπόρους. Όταν φυτρώσουν οι σπόροι, θα μπορέσετε να διατηρήσετε 1 με δύο φυτά. Επιλέξτε να διατηρήσετε τις πιο δυνατές κολοκυθιές. Οι σπόροι βλαστένουν σε 7 με 10 ημέρες. Οι κολοκυθιές παράγουν πολλά κολοκύθια. Θα σας συμβούλευα να μη φυτεύσετε πολλές κολοκυθιές. 3 με 4 συνήθως αρκούν για μία τετραμελή οικογένεια. Οι κολοκυθιές απλώνονται και καταλαμβάνουν μεγάλο χώρο. Φροντίστε τα σημεία σποράς να απέχουν 50 με 60 εκατοστά μεταξύ τους, ενώ οι γραμμές 1 με 2 μέτρα. 


Οι κολοκυθιές επηρεάζουν το περιβάλλον τους. Επηρεάζουν τα φυτά που βρίσκονται γύρω τους. Γι' αυτό θα πρέπει να μην τις φυτεύετε κοντά σε άλλα φυτά. Συνήθως φυτεύουμε τις κολοκυθιές απευθείας στο χωράφι ή τον κήπο. Αν όμως θέλετε μπορείτε να ξεκινήσετε την ανάπτυξη των κολοκυθιών σε φυτώριο, 2 με 3 εβδομάδες, πριν τα τελευταία κρύα. Φροντίστε το φυτώριο να βρίσκεται σε σχετικά ζεστό μέρος. Μπορείτε να μεταφέρετε τα σπορόφυτα κολοκυθιάς στον κήπο ή το χωράφι, πριν το σπορόφυτο εμφανίσει 4 πραγματικά φύλλα. Οι κολοκυθιές προτιμούν χαλαρό, καλά αποστραγγιζόμενο χώμα. Το χώμα θα πρέπει να είναι πλούσιο σε θρεπτικά συστατικά. Το ιδανικό pH του χώματος πρέπει να είναι μεταξύ 5,8 και 6,8. Οι κολοκυθιές θέλουν αρκετό νερό. Φροντίστε να τις ποτίζετε τακτικά. Αποφύγετε να ρίχνετε νερό στα φύλλα. Αν πέσει νερό στα φύλλα, αυξάνονται οι πιθανότητες το φυτό να προσβληθεί από μυκητιακές ασθένειες. Τα κολοκυθάκια είναι πιο νόστιμα όταν είναι μικρά. Θα πρέπει να τα μαζεύετε όσο είναι ακόμη μικρά. Μαζεύοντας τα κολοκυθάκια όσο ακόμη είναι μικρά, οδηγείτε την κολοκυθιά να παράγει ακόμη περισσότερα κολοκυθάκια. Αν διατηρήσετε ένα ή περισσότερα κολοκύθια ανά φυτό για να κάνετε σπόρο για την επόμενη χρονιά, θα πρέπει να γνωρίζετε ότι "θυσιάζετε" το συγκεκριμένο φυτό. Δε θα πρέπει να περιμένετε επιπλέον σοβαρή παραγωγή από τις συγκεκριμένες κολοκυθιές. Όλη η δύναμη του φυτού πάει στο κολοκύθι που μεγαλώνει διαρκώς. 


Το μικρό αυτό λαχανικό που έρχεται στο… τραπέζι μας μαζί με την άνοιξη, εκτός του ότι είναι νοστιμότατο, έχει σημαντική αξία για την υγεία μας, καθώς είναι πλούσιο σε θρεπτικά συστατικά και βοηθά στην αποφυγή πολλών ασθενειών. Ήρθε η άνοιξη και μαζί της έφερε και το… κολοκύθι! Η υψηλή περιεκτικότητα αυτού του μικρού λαχανικού σε φυτικές ίνες, νερό, βιταμίνη Α και C, κάλιο, ασβέστιο και φυλλικό οξύ, παίζει σημαντικό ρόλο στην καλή λειτουργία των ματιών, στην ενίσχυση του ανοσοποιητικού μας συστήματος, στην ενδυνάμωση της καρδιάς και των πνευμόνων και στη διατήρηση ενός υγιούς βάρους. Η βιταμίνη Α, εκτός των άλλων, φροντίζει για σωστή όραση, υγιές δέρμα και καλή λειτουργία των πνευμόνων, ενώ η βιταμίνη C στηρίζει το ανοσοποιητικό και αναπνευστικό σύστημα. Μια κούπα κολοκύθι έχει 36 θερμίδες και το 10% της προτεινόμενης ημερήσιας πρόσληψης φυτικών ινών. Οι φυτικές ίνες βοηθούν τη διαδικασία της πέψης, αποτρέπουν τη δυσκοιλιότητα, διατηρούν σε χαμηλά επίπεδα το σάκχαρο στο αίμα και περιορίζουν τη λαιμαργία. Αλλά ακόμα και αν είστε «παθολογικά» λαίμαργοι, όσα κολοκύθια και να καταναλώσετε, εξαιτίας της μεγάλης περιεκτικότητάς τους σε νερό και ίνες, σε συνδυασμό με τις λίγες θερμίδες τους ανά μερίδα, δημιουργούν το αίσθημα της πληρότητας γρήγορα, βοηθώντας την ίδια στιγμή στη διατήρηση ενός υγιούς σωματικού βάρους. Οι φυτικές ίνες στο κολοκύθι, βοηθούν επίσης στη διατήρηση της χαμηλής χοληστερίνης. Οι ίνες, προσκολλώνται στα οξέα της χολής, που εκκρίνονται από το συκώτι με τη διαδικασία της χώνεψης, με αποτέλεσμα να «εμποδίζουν» τα οξέα να κάνουν «σωστά» τη δουλειά τους, ωθώντας το συκώτι να παράγει ακόμα περισσότερα και άρα να συμβάλλουν στην πτώση των επιπέδων της χοληστερόλης. Επιπλέον, τα υψηλά επίπεδα βιταμίνης C και Α που βρίσκονται στο κολοκύθι, εμποδίζουν την εμφάνιση της αθηροσκλήρωσης. Ένα ακόμα από τα πολλά καλά που προσφέρει στον οργανισμό η υψηλή περιεκτικότητα του κολοκυθιού σε ίνες, είναι και η παρεμπόδιση των καρκινογόνων τοξινών να εγκατασταθούν στην περιοχή του μεγάλου εντέρου. Ακόμη, οι βιταμίνες C και Α, μαζί με το φυλλικό οξύ, που επίσης συναντάται στο κολοκύθι, λειτουργούν σαν ισχυρά αντιοξειδωτικά ενάντια στο οξειδωτικό stress, που είναι ικανό να προκαλέσει ποικίλες μορφές καρκίνου. 


Σύμφωνα με σχετικές μελέτες, τα φυτοθρεπτικά συστατικά που βρίσκονται στο κολοκύθι, βοηθούν στη μείωση των συμπτωμάτων που οδηγούν στην καλοήθη υπερτροφία του προστάτη, μια κατάσταση κατά την οποία ο προστατικός αδένας μεγεθύνεται, προκαλώντας προβλήματα στην ούρηση και τη σεξουαλική λειτουργία των ανδρών. Οι βιταμίνες C και Α του κολοκυθιού, δεν είναι μόνο ισχυρά αντιοξειδωτικά στην υπηρεσία του οργανισμού, αλλά έχουν και αντιφλεγμονώδη ρόλο. Σε συνεργασία με το στοιχείο του χαλκού, που επίσης βρίσκουμε στο κολοκύθι, οι εν λόγω βιταμίνες, δυσχεραίνουν την ανάπτυξη πολλών φλεγμονωδών παθήσεων, μαζί και του άσθματος, της οστεοαρθρίτιδας και της ρευματοειδούς αρθρίτιδας. Μια κούπα κολοκύθι, περιλαμβάνει το 10% της προτεινόμενης ημερήσιας πρόσληψης μαγνησίου, το οποίο αποδεδειγμένα μειώνει τον κίνδυνο εκδήλωσης εγκεφαλικού και καρδιακού επεισοδίου. Το κολοκύθι ακόμα προσφέρει στον οργανισμό το φυλλικό οξύ, βιταμίνη η οποία είναι απαραίτητη για την καταπολέμηση του αμινοξέος ομοκυστεΐνη, η υψηλή περιεκτικότητα του οποίου μπορεί επίσης να οδηγήσει σε καρδιακό και εγκεφαλικό επεισόδιο. Εκτός του μαγνησίου, το κάλιο στο κολοκύθι, βοηθά στη διατήρηση της χαμηλής αρτηριακής πίεσης. Και σε αυτή την περίπτωση, αν δεν ελεγχθεί εγκαίρως, η υπέρταση ή η υψηλή αρτηριακή πίεση, είναι δυνατό να οδηγήσουν σε αρτηριοσκλήρωση (ζημιά στα αιμοφόρα αγγεία), καρδιακή προσβολή εγκεφαλικό και πολλές άλλες σοβαρές παθήσεις. Και τα δύο στοιχεία (κάλιο και μαγνήσιο) δρουν βοηθητικά στην εύρυθμη λειτουργία του κυκλοφορικού συστήματος. Το ιχνοστοιχείο και ουσιώδες θρεπτικό στοιχείο μαγγάνιο, ωφελεί τον οργανισμό με πολλούς τρόπους συνεισφέροντας θετικά σε μια πληθώρα φυσιολογικών λειτουργιών. Μια κούπα κολοκύθι, περιέχει το 19% της προτεινόμενης ημερήσιας πρόσληψης σε μαγγάνιο, το οποίο βοηθάει το σώμα στο μεταβολισμό των πρωτεϊνών και υδατανθράκων, συμβάλλει στην παραγωγή σεξουαλικών ορμονών και είναι καταλύτης στη σύνθεση λιπαρών οξέων και χοληστερίνης. Το μαγγάνιο στο κολοκύθι, εκτός των άλλων, ανεβάζει τα επίπεδα της δισμουτάσης του υπεροξειδίου, του ένζυμου που είναι υπεύθυνο για την προστασία των μιτοχονδρίων ενάντια στο οξειδωτικό stress. Τέλος, το μαγγάνιο είναι σημαντικό για την παραγωγή της προλίνης, του αμινοξέος, που προωθεί τη δημιουργία του κολλαγόνου, υπεύθυνου για υγιή επιδερμίδα και για τη σωστή επούλωση των πληγών. Από τηγανιτό, μέχρι ωμό ή βραστό, σε μορφή κεφτέ ή «με τη ρίγανη», το κολοκύθι αποτελεί σημαντική τροφή στο τραπέζι μας, αλλά και σημαντικό "όπλο" για την υγεία μας.
Πηγή : http://www.clickatlife.gr/your-life/story/14265
https://el.m.wikipedia.org/wiki/Κολοκυθιά
http://www.kalliergo.gr/kalliergies-odigies/katalogos-fyton-plirofories/10069-kalliergo-kolokythakia.html

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Η διαχρονική σημασία της αγροτικής παραγωγής και η έλλειψη διατροφικής αυτάρκειας των Ελλήνων

Την γεωργίαν των άλλων τεχνών μητέρα και τροφόν είναι. Ξενοφών Αρχαίος Έλληνας ιστορικός (430-355 π.Χ.) Γη και ύδωρ πάντα έσθ’ όσα γίνονται...