Το καρπούζι (επιστ.: Κίτρουλλος ο εριώδης, Citrullus lanatus) είναι ένα φρούτο το οποίο προέρχεται από τη Νότια Αφρική. Οι ποικιλίες που καταναλώνονται σήμερα μπορούν να φτάσουν σε βάρος αρκετά κιλά. Το καρπούζι είναι λείο εξωτερικά με χρώμα αποχρώσεις του πράσινου και ενίοτε με εναλλασσόμενες σκούρες και ανοικτές πράσινες ρίγες. Ο φλοιός του είναι αρκετά σκληρός, με πάχος περίπου ένα εκατοστό και άσπρο χρώμα στο εσωτερικό. Το κύριο μέρος του καρπουζιού στο εσωτερικό είναι μαλακό, κόκκινο, περιέχει μεγάλο αριθμό μαύρων σπόρων (ή και άσπρων) και περιέχει μεγάλες ποσότητες νερού. Το καρπούζι εμφανίζεται σε ιερογλυφικά της Αρχαίας Αιγύπτου. Οι αρχαίοι Αιγύπτιοι το καλλιεργούσαν συστηματικά και, χάρη στη μεγάλη περιεκτικότητά του σε νερό (90%), το χρησιμοποιούσαν ως εναλλακτική πηγή νερού στα ταξίδια τους. Το καρπούζι είναι φυτό της Κεντρικής και Νότιας Αφρικής και καλλιεργήθηκε οτην Αρχαία Αίγυπτο και την Αρχαία Ελλάδα. Ο Γαληνός το αναφέρει με το όνομα «μηλοπέπων» και ο Διό-οκουρος με το όνομα «Σίκυος ο ήμερος». Σύμφωνα με τα περισσότερα λεξικά, το μηλοπέπων των αρχαίων ήταν το πεπόνι, αλλά ο Γεννάδιος στο Φυτολογικό λεξικό του λέει ότι οι μηλοπέπονες του Διοσκορίδη και του Γαληνού πιθανότατα ήταν καρπούζια. Ο Γεννάδιος υποστηρίζει λοιπόν ότι είναι αδύνατο οι αρχαίοι Έλληνες, που είχαν διαρκή επικοινωνία από πολύ παλιά με τους Αιγυπτίους, να μη γνώριζαν το καρπούζι. Τον 10ο αιώνα μ.Χ. καλλιεργείται στην Κίνα και τον 13ο αιώνα εμφανίζεται στην Δυτική Ευρώπη. Η ελληνική λέξη για τον καρπό είναι «υδροπέπων» ή υδρομελων (στην αγγλική γλώσσα water-melon). Η λέξη «καρπούζι» προέρχεται από την αντίστοιχη τουρκική karpuz, η οποία ανάγεται στην περσική xarbuz(a). Στην Κύπρο δε, χρησιμοποιείται και η αραβική ονομασία παττίχα. Το καρπούζι ίσως είναι το πιο αγαπημένο και χαρακτηριστικό φυτό του καλοκαιριού. Ποιος δε θα ήθελε να έχει στον κήπο του καρπουζιές και να γεύετε τα δικά του ζουμερά, κόκκινα και γλυκά καρπούζια; Το καρπούζι είναι ένα αναρριχητικό φυτό που αγαπά πολύ τη ζέστη. Αναπτύσσεται καλύτερα σε θερμά κλίματα όπου η θερμοκρασία είναι τουλάχιστον μεταξύ 21 και 27 βαθμούς Κελσίου το πρωί και 18 με 21 βαθμούς Κελσίου το βράδυ. Τα αρσενικά και θηλυκά άνθη αναπτύσσονται στο ίδιο φυτό. Χρειάζονται τις μέλισσες για να γίνει η γονιμοποίηση. Επιλέξτε ένα μέρος του κήπου που το βλέπει συνεχώς ο ήλιος. Αν είναι δυνατόν, επιλέξτε ένα μέρος με νότιο προσανατολισμό που δεν το πιάνει ο αέρας.
Τα καρπούζια θέλουν έδαφος με ουδέτερο pH, αλλά ανέχονται και όξινα εδάφη όπου το pH φτάνει μέχρι το 5,5. Το έδαφος που θα καλλιεργήσετε το καρπούζι θα πρέπει να είναι μαλακό, καλά αποστραγγιζόμενο και πλούσιο σε θρεπτικά συστατικά. Μπορείτε να ακολουθήσετε δύο τακτικές για να έχετε καλά αποτελέσματα ακόμη κι εκεί που το χώμα δεν είναι ιδανικό. Για κάθε φυτό που θα φυτέψετε, σκάψτε ένα λάκο με διάμετρο 60 εκατοστά και βάθος 30 εκατοστά. Κρατήστε το μισό χώμα από αυτό που βγάλατε από το λάκο και αναμείξτε το με κομπόστ. Γεμίστε το λάκο, με αυτό το αφράτο και πλούσιο σε θρεπτικά συστατικά μείγμα χώματος. Ο κάθε λάκος θα πρέπει να απέχει από τον άλλο, από 90 έως 180 εκατοστά. Όσο πιο μεγάλο καρπό παράγει η ποικιλία που θα καλλιεργήσετε, τόσο πιο μεγάλη θα πρέπει να είναι η απόσταση. Οι καρπουζιές θέλουν χώρο για να αναπτυχθούν. Ανασηκώνουμε το χώμα σε λοφίσκους και πάνω σε αυτούς σπέρνουμε τους σπόρους ή τα σπορόφυτα. Αν σκοπεύετε να καλλιεργήσετε λίγα καρπούζια, μπορείτε να φτιάξετε ένα λοφίσκο για κάθε φυτό. Αν καλλιεργείτε πολλά καρπούζια, τότε οι λοφίσκοι θα είναι μακρόστενοι και πάνω σε αυτούς θα καλλιεργούνται πολλά φυτά σε σειρά. Εμπλουτίζουμε όπως και προηγουμένως, το χώμα του λοφίσκου με πλούσια ποσότητα κομπόστ ώστε να έχει πολλά θρεπτικά συστατικά. Η διαμόρφωση του χώματος σε λοφίσκους διατηρεί το χώμα μαλακό και ελαφρύ ώστε να αναπτυχθούν εύκολα οι ρίζες του φυτού. Επιτρέπει τον καλύτερο αερισμό το χώματος ώστε στις ρίζες να φτάνει ευκολότερα το οξυγόνο. Βοηθά στην αποστράγγιση του επιπλέον νερού και έτσι δε σαπίζουν οι ρίζες. χώματος και του περιβάλλοντος είναι σταθερά τουλάχιστον 21 βαθμοί Κελσίου. Αφού έχετε προμηθευτεί σπόρους καρπουζιού από κάποιο γεωπονικό κατάστημα, από γείτονες, από το θείο ή τον παπού στο χωριό, ρίξτε τους σε νερό. Μην τους ρίξετε όλους στο νερό! Υπολογίστε ότι σε κάθε θέση που έχετε προετοιμάσει θα φυτέψετε 3 με 4 σπόρους. Απομακρύνετε τους σπόρους που επιπλέουν. Δε θα φυτρώσουν. Αφήστε τους σπόρους μέσα στο νερό για μισή ώρα περίπου και μετά φυτέψτε τους. Μία καλή ιδέα, ειδικά αν είστε αρχάριοι, είναι να ξεκινήσετε την καλλιέργεια καρπουζιάς, αγοράζοντας έτοιμα σπορόφυτα που έχουν μεγαλώσει σε πιστοποιημένα φυτώρια. Φυτέψτε τα σπορόφυτα στους λάκους ή τους λοφίσκους που έχετε προετοιμάσει. Θα σας συμβούλευα να τα φυτέψετε 1 με 2 εκατοστά βαθύτερα από ότι αναπτύσσονταν μέσα στις θήκες τους. Ποτίστε καλά μετά τη μεταφύτευση.
Φυτεύουμε καρπούζια όταν ο καιρός είναι αρκετά ζεστός και η θερμοκρασία του εδάφους είναι σταθερά πάνω από 21βαθμούς Κελσίου. Στην Ελλάδα, αυτό συμβαίνει συνήθως μετά τα μέσα Απριλίου. Χώμα: Τα καρπούζια θέλουν πλούσιο σε θρεπτικά συστατικά χώμα. Το ιδανικό pH είναι ουδέτερο (7,0), αντέχουν όμως και μέχρι 5,5. Ήλιος: Το φυτό θα πρέπει να βρίσκεται σε μέρος που αν είναι δυνατό να το βλέπει ο ήλιος όλη την ημέρα. Πότισμα-Νερό: Τα καρπούζια θέλουν πολύ νερό. Θα πρέπει να τα ποτίζεται τακτικά. Θερμοκρασία: Οι καρπουζιές θέλουν ζέστη για να αναπτυχθούν. Τα πρώτα λουλούδια που θα παράγει η καρπουζιάθα πέσουν. Μην ανησυχείτε. Είναι τα αρσενικά. Τα καρπούζια, θα παραχθούν από τα δεύτερα άνθη που είναι τα θηλυκά. Δεν είναι πάντα εύκολο να καταλάβετε πότε το καρπούζι είναι έτοιμο για συγκομιδή. Όταν το καρπούζι είναι έτοιμο, τότε το κάτω μέρος του αποκτά ένα απαλό κίτρινο χρώμα. Όταν το χτυπάτε με την παλάμη σας, ο ήχος είναι βαθύς. Κατά μέσο όρο, απατούνται 80 με 100 ημέρες μέχρι το φυτό να παράγει ώριμους καρπούς. Μπορείτε να κρατήσετε σπόρους από τα καρπούζια σας. Όταν το καρπούζι είναι φαγώσιμο, τότε και οισπόροι του είναι έτοιμοι. Ξεχωρίστε τους, πλύντε τους καλά, στεγνώστε τους ακόμη καλύτερα και αποθηκεύστε τους μακριά από φως και υγρασία. Την επόμενη χρονιά θα μπορέσετε να τους χρησιμοποιήσετε. Στην Ελλάδα ωριμάζει το καλοκαίρι και είναι ένα από τα πιο δροσιστικά καλοκαιρινά φρούτα, ιδανικό για κατανάλωση σε φέτες ή σε φρουτοσαλάτες. Μπορεί επίσης να χτυπηθεί στο μπλέντερ και να γίνει γρανίτα ή αναψυκτικό, με ή χωρίς την προσθήκη μικρής ποσότητας αλκοόλ. Μπορεί επίσης να γίνει και φρουτ-παντς, κόβοντάς το στη μέση, αδειάζοντας το ένα μισό και ξαναγεμίζοντάς το με το αλεσμένο περιεχόμενο συν ένα μπουκάλι βότκα και παγάκια. Σε αρκετά σημεία της Ελλάδας με το φλοιό του καρπουζιού παρασκευάζουν γλυκό του κουταλιού.
Επειδή η επιλογή του καρπουζιού είναι δύσκολη για τους περισσότερους, τυπική εικόνα από λαϊκή αγορά στην Ελλάδα είναι η «διαφήμιση» του πωλητή των καρπουζιών με δυνατή φωνή: «Καρπούζι με το μαχαίρι», «Όλα τα σφάζω, όλα τα μαχαιρώνω» (εννοώντας ότι προτίθεται να κόψει κομμάτι του καρπουζιού για να δει ο αγοραστής την ποιότητα), ή «με τη βούλα», εννοώντας την εγγυημένη ποιότητα του φρούτου. Στην περίπτωση που δεν υπάρχει η δυνατότητα ή η διάθεση για να κοπεί το καρπούζι, πολλοί καταφεύγουν σε έλεγχο που γίνεται χτυπώντας το ελαφρά περίπου στη μέση: υποτίθεται ότι αν το καρπούζι κάνει έναν κούφιο, «καμπανιστό» ήχο είναι καλής ποιότητας, ενώ αν ο ήχος είναι συμπαγής, δεν θεωρείται ώριμο και η αγορά αποφεύγεται. Καθώς ο τρόπος αυτός είναι επισφαλής, μερικές φορές όταν το φρούτο δεν αποδειχτεί ικανοποιητικής ποιότητας ακούγεται η φράση «μάπα το καρπούζι» (η φράση αυτή χρησιμοποιείται και μεταφορικά), δηλαδή ότι είναι εσωτερικά άσπρο (άγουρο) ή άγλυκο σαν λάχανο (μάπα). Ένα καρπούζι περιέχει ζάχαρη σε ποσοστό γύρω στο 6% και νερό κατά 91% κατά βάρος. Όπως και πολλά άλλα φρούτα, περιέχει βιταμίνη C. Το αμινοξύ κιτρουλίνη απομονώθηκε για πρώτη φορά από το καρπούζι και αναλύθηκε. Τα καρπούζια περιέχουν μεγάλο ποσοστό κιτρουλίνης και έπειτα από την κατανάλωση αρκετών χιλιογράμμων, υψηλή συγκέντρωση μετριέται στο πλάσμα του αίματος. Αυτή μπορεί εσφαλμένα να αποδοθεί σε κιτρουλιναιμία ή σε άλλες διαταραχές του κύκλου της ουρίας. Είναι ελαφρώς διουρητικό και περιέχει καροτινοειδή σε μεγάλες ποσότητες. Το καρπούζι με κόκκινη σάρκα είναι σημαντική πηγή σε λυκοπένιο. Τελευταίες έρευνες δείχνουν ότι η κατανάλωση καρπουζιού μπορεί να έχει αποτελέσματα εναντίον της υπέρτασης.
Πηγή : https://el.m.wikipedia.org/wiki/Καρπούζι
http://www.kalliergo.gr/kalliergies-odigies/blog-kalliergo/183-pos-kalliergo-karpoyzi-odigies-symvoules.html
http://www.froutonea.gr/gr/poreia-proionton/aricle_archive3215
http://www.realfarm.gr/kalokairina/karpouzi.html
http://www.meganisitimes.gr/2011/06/13/χειμωνικό-το-ελληνικό-πεπόνι/
Τα καρπούζια θέλουν έδαφος με ουδέτερο pH, αλλά ανέχονται και όξινα εδάφη όπου το pH φτάνει μέχρι το 5,5. Το έδαφος που θα καλλιεργήσετε το καρπούζι θα πρέπει να είναι μαλακό, καλά αποστραγγιζόμενο και πλούσιο σε θρεπτικά συστατικά. Μπορείτε να ακολουθήσετε δύο τακτικές για να έχετε καλά αποτελέσματα ακόμη κι εκεί που το χώμα δεν είναι ιδανικό. Για κάθε φυτό που θα φυτέψετε, σκάψτε ένα λάκο με διάμετρο 60 εκατοστά και βάθος 30 εκατοστά. Κρατήστε το μισό χώμα από αυτό που βγάλατε από το λάκο και αναμείξτε το με κομπόστ. Γεμίστε το λάκο, με αυτό το αφράτο και πλούσιο σε θρεπτικά συστατικά μείγμα χώματος. Ο κάθε λάκος θα πρέπει να απέχει από τον άλλο, από 90 έως 180 εκατοστά. Όσο πιο μεγάλο καρπό παράγει η ποικιλία που θα καλλιεργήσετε, τόσο πιο μεγάλη θα πρέπει να είναι η απόσταση. Οι καρπουζιές θέλουν χώρο για να αναπτυχθούν. Ανασηκώνουμε το χώμα σε λοφίσκους και πάνω σε αυτούς σπέρνουμε τους σπόρους ή τα σπορόφυτα. Αν σκοπεύετε να καλλιεργήσετε λίγα καρπούζια, μπορείτε να φτιάξετε ένα λοφίσκο για κάθε φυτό. Αν καλλιεργείτε πολλά καρπούζια, τότε οι λοφίσκοι θα είναι μακρόστενοι και πάνω σε αυτούς θα καλλιεργούνται πολλά φυτά σε σειρά. Εμπλουτίζουμε όπως και προηγουμένως, το χώμα του λοφίσκου με πλούσια ποσότητα κομπόστ ώστε να έχει πολλά θρεπτικά συστατικά. Η διαμόρφωση του χώματος σε λοφίσκους διατηρεί το χώμα μαλακό και ελαφρύ ώστε να αναπτυχθούν εύκολα οι ρίζες του φυτού. Επιτρέπει τον καλύτερο αερισμό το χώματος ώστε στις ρίζες να φτάνει ευκολότερα το οξυγόνο. Βοηθά στην αποστράγγιση του επιπλέον νερού και έτσι δε σαπίζουν οι ρίζες. χώματος και του περιβάλλοντος είναι σταθερά τουλάχιστον 21 βαθμοί Κελσίου. Αφού έχετε προμηθευτεί σπόρους καρπουζιού από κάποιο γεωπονικό κατάστημα, από γείτονες, από το θείο ή τον παπού στο χωριό, ρίξτε τους σε νερό. Μην τους ρίξετε όλους στο νερό! Υπολογίστε ότι σε κάθε θέση που έχετε προετοιμάσει θα φυτέψετε 3 με 4 σπόρους. Απομακρύνετε τους σπόρους που επιπλέουν. Δε θα φυτρώσουν. Αφήστε τους σπόρους μέσα στο νερό για μισή ώρα περίπου και μετά φυτέψτε τους. Μία καλή ιδέα, ειδικά αν είστε αρχάριοι, είναι να ξεκινήσετε την καλλιέργεια καρπουζιάς, αγοράζοντας έτοιμα σπορόφυτα που έχουν μεγαλώσει σε πιστοποιημένα φυτώρια. Φυτέψτε τα σπορόφυτα στους λάκους ή τους λοφίσκους που έχετε προετοιμάσει. Θα σας συμβούλευα να τα φυτέψετε 1 με 2 εκατοστά βαθύτερα από ότι αναπτύσσονταν μέσα στις θήκες τους. Ποτίστε καλά μετά τη μεταφύτευση.
Φυτεύουμε καρπούζια όταν ο καιρός είναι αρκετά ζεστός και η θερμοκρασία του εδάφους είναι σταθερά πάνω από 21βαθμούς Κελσίου. Στην Ελλάδα, αυτό συμβαίνει συνήθως μετά τα μέσα Απριλίου. Χώμα: Τα καρπούζια θέλουν πλούσιο σε θρεπτικά συστατικά χώμα. Το ιδανικό pH είναι ουδέτερο (7,0), αντέχουν όμως και μέχρι 5,5. Ήλιος: Το φυτό θα πρέπει να βρίσκεται σε μέρος που αν είναι δυνατό να το βλέπει ο ήλιος όλη την ημέρα. Πότισμα-Νερό: Τα καρπούζια θέλουν πολύ νερό. Θα πρέπει να τα ποτίζεται τακτικά. Θερμοκρασία: Οι καρπουζιές θέλουν ζέστη για να αναπτυχθούν. Τα πρώτα λουλούδια που θα παράγει η καρπουζιάθα πέσουν. Μην ανησυχείτε. Είναι τα αρσενικά. Τα καρπούζια, θα παραχθούν από τα δεύτερα άνθη που είναι τα θηλυκά. Δεν είναι πάντα εύκολο να καταλάβετε πότε το καρπούζι είναι έτοιμο για συγκομιδή. Όταν το καρπούζι είναι έτοιμο, τότε το κάτω μέρος του αποκτά ένα απαλό κίτρινο χρώμα. Όταν το χτυπάτε με την παλάμη σας, ο ήχος είναι βαθύς. Κατά μέσο όρο, απατούνται 80 με 100 ημέρες μέχρι το φυτό να παράγει ώριμους καρπούς. Μπορείτε να κρατήσετε σπόρους από τα καρπούζια σας. Όταν το καρπούζι είναι φαγώσιμο, τότε και οισπόροι του είναι έτοιμοι. Ξεχωρίστε τους, πλύντε τους καλά, στεγνώστε τους ακόμη καλύτερα και αποθηκεύστε τους μακριά από φως και υγρασία. Την επόμενη χρονιά θα μπορέσετε να τους χρησιμοποιήσετε. Στην Ελλάδα ωριμάζει το καλοκαίρι και είναι ένα από τα πιο δροσιστικά καλοκαιρινά φρούτα, ιδανικό για κατανάλωση σε φέτες ή σε φρουτοσαλάτες. Μπορεί επίσης να χτυπηθεί στο μπλέντερ και να γίνει γρανίτα ή αναψυκτικό, με ή χωρίς την προσθήκη μικρής ποσότητας αλκοόλ. Μπορεί επίσης να γίνει και φρουτ-παντς, κόβοντάς το στη μέση, αδειάζοντας το ένα μισό και ξαναγεμίζοντάς το με το αλεσμένο περιεχόμενο συν ένα μπουκάλι βότκα και παγάκια. Σε αρκετά σημεία της Ελλάδας με το φλοιό του καρπουζιού παρασκευάζουν γλυκό του κουταλιού.
Επειδή η επιλογή του καρπουζιού είναι δύσκολη για τους περισσότερους, τυπική εικόνα από λαϊκή αγορά στην Ελλάδα είναι η «διαφήμιση» του πωλητή των καρπουζιών με δυνατή φωνή: «Καρπούζι με το μαχαίρι», «Όλα τα σφάζω, όλα τα μαχαιρώνω» (εννοώντας ότι προτίθεται να κόψει κομμάτι του καρπουζιού για να δει ο αγοραστής την ποιότητα), ή «με τη βούλα», εννοώντας την εγγυημένη ποιότητα του φρούτου. Στην περίπτωση που δεν υπάρχει η δυνατότητα ή η διάθεση για να κοπεί το καρπούζι, πολλοί καταφεύγουν σε έλεγχο που γίνεται χτυπώντας το ελαφρά περίπου στη μέση: υποτίθεται ότι αν το καρπούζι κάνει έναν κούφιο, «καμπανιστό» ήχο είναι καλής ποιότητας, ενώ αν ο ήχος είναι συμπαγής, δεν θεωρείται ώριμο και η αγορά αποφεύγεται. Καθώς ο τρόπος αυτός είναι επισφαλής, μερικές φορές όταν το φρούτο δεν αποδειχτεί ικανοποιητικής ποιότητας ακούγεται η φράση «μάπα το καρπούζι» (η φράση αυτή χρησιμοποιείται και μεταφορικά), δηλαδή ότι είναι εσωτερικά άσπρο (άγουρο) ή άγλυκο σαν λάχανο (μάπα). Ένα καρπούζι περιέχει ζάχαρη σε ποσοστό γύρω στο 6% και νερό κατά 91% κατά βάρος. Όπως και πολλά άλλα φρούτα, περιέχει βιταμίνη C. Το αμινοξύ κιτρουλίνη απομονώθηκε για πρώτη φορά από το καρπούζι και αναλύθηκε. Τα καρπούζια περιέχουν μεγάλο ποσοστό κιτρουλίνης και έπειτα από την κατανάλωση αρκετών χιλιογράμμων, υψηλή συγκέντρωση μετριέται στο πλάσμα του αίματος. Αυτή μπορεί εσφαλμένα να αποδοθεί σε κιτρουλιναιμία ή σε άλλες διαταραχές του κύκλου της ουρίας. Είναι ελαφρώς διουρητικό και περιέχει καροτινοειδή σε μεγάλες ποσότητες. Το καρπούζι με κόκκινη σάρκα είναι σημαντική πηγή σε λυκοπένιο. Τελευταίες έρευνες δείχνουν ότι η κατανάλωση καρπουζιού μπορεί να έχει αποτελέσματα εναντίον της υπέρτασης.
Πηγή : https://el.m.wikipedia.org/wiki/Καρπούζι
http://www.kalliergo.gr/kalliergies-odigies/blog-kalliergo/183-pos-kalliergo-karpoyzi-odigies-symvoules.html
http://www.froutonea.gr/gr/poreia-proionton/aricle_archive3215
http://www.realfarm.gr/kalokairina/karpouzi.html
http://www.meganisitimes.gr/2011/06/13/χειμωνικό-το-ελληνικό-πεπόνι/
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου