Κήπος και αγρόκτημα στην Ελλάδα

Κήπος και αγρόκτημα στην Ελλάδα
Κήπος και αγρόκτημα στην Ελλάδα

Σάββατο 23 Μαρτίου 2019

Νάρκισσος : Το πολυετές λουλούδι βολβός με την φαρμακευτική αξία και η μυθολογία του

Στη Βοτανική ο Νάρκισσος αποτελεί ιδιαίτερο γένος φυτών της οικογένειας των Αμαρυλλιδοειδών που περιλαμβάνει περί τα 40 είδη. Είναι φυτά ποώδη, πολυετή και βολβόρριζα που απαντώνται στην Ευρώπη, Β. Αφρική και ΒΔ. Ασία. Καλλιεργούνται ως κοσμητικά για τα ωραία και εύοσμα άνθη τους καθώς και για το παραγόμενο έλαιο που χρησιμοποιείται στην αρωματοποιΐα. Πολλαπλασιάζονται με βολβούς που φυτεύονται νωρίς το Φθινόπωρο. Στην Ελλάδα είναι γνωστά 6 είδη εκ των οποίων τα πλέον αξιόλογα είναι: 1. ο Νάρκισσος ο κυπελλοφόρος, γνωστότερο με τα ονόματα ζαμπάκι, τσαμπάκι, μανουσάκι ή βούτσινο που απαντάται σε πολλές ποικιλίες. Είναι ο κατ΄ εξοχήν Νάρκισσος των αρχαίων Ελλήνων από το οποίο και κατασκεύαζαν το « ναρκίσσινο μύρο ». Αυτό το είδος φθάνει ύψος τα 40 εκατοστά ο δε ανθοφόρος κλώνος του φέρει δέσμη 8-10 άνθη λευκά με το ανώτερο σημείο της στεφάνης κιτρινωπό. 2. ο Νάρκισσος ο ποιητικός (Narcisus poeticus) που φθάνει και αυτός σε ύψος τα 40 εκατοστά αλλά φέρει μόνο ένα άνθος λευκό με το άκρο της στεφάνης κόκκινο ή πορφυρό. 3. ο Νάρκισσος ο όψιμος (Narcissus serotinus). Αυτός φθάνει σε ύψος μόλις 25 εκατοστά περίπου και φέρει μικρά και λευκά άνθη. Από τα εξωτικά είδη του φυτού αυτού τα πλέον αξιόλογα είναι: 1. ο Νάρκισσος ο εύοσμος (Narcissus odoratus) που φέρει μικρά κατά δέσμες άνθη, κίτρινου χρώματος. 2. ο Νάρκισσος ο πολυανθής (Narcissus polyanthos) με μικρά λευκά άνθη και 3. ο Νάρκισσος ο βουρλοειδής με πολύ εύωδη άνθη. Στην έρευνα της σύγχρονης φαρμακευτικής, στην αναζήτηση των συστατικών του "ναρκίσσινου μύρου" που παρασκεύαζαν οι αρχαίοι Έλληνες διαπιστώθηκε ότι οι βολβοί του Νάρκισσου είναι τοξικοί. Το δε άρωμα του άνθους του σε κλειστό χώρο όταν είναι πολλά μαζί επιφέρουν χαύνωση (νάρκωση), έτσι επαληθεύεται πως το αρχαίο εκείνο μύρο πρέπει να ήταν φαρμακευτικό. Πρόσφατα όμως ανακαλύφθηκε ότι ο Νάρκισσος περιέχει γαλανθαμίνη χαρακτηριστική ουσία που θεραπεύει την άνοια. Στη Σκωτία σήμερα συνεχίζονται οι έρευνες αν αυτή η ουσία μπορεί να παραχθεί σε ποσότητα για τη θεραπεία της νόσου Αλτσχάιμερ. Και μάλλον τα αποτελέσματα πρέπει να είναι θετικά αφού ήδη κάποιο είδος του φυτού αυτού (μάλλον του βουρλοειδή) φέρει ήδη επίσημο όνομα Narcissus "Alois Alzheimer". Ίσως ο πιο κατάλληλος τρόπος να αποδώσει κανείς την ομορφιά του λουλουδιού νάρκισσος είναι αυτός ο αρχαιοελληνικός μύθος.


Ο Νάρκισσος ήταν ένας εξαιρετικά όμορφος νέος. Η μητέρα του, του είχε πει ότι θα παραμείνει έτσι σ΄ όλη του τη ζωή αν δεν δίνει σημασία στην ομορφιά του. Ο Νάρκισσος αποφάσισε να δει την αντανάκλασή του στα νερά μιας πηγής. Γοητεύτηκε τόσο από την ομορφιά του πού έμεινε εκεί ακίνητος θαυμάζοντας τον εαυτό του μέχρι που μαράζωσε και πέθανε στις όχθες της πηγής. Σύμφωνα με μια άλλη εκδοχή, νόμισε πως η αντανάκλαση του ήταν η νύμφη που έμενε εκεί. Πήδησε στο νερό για να την πιάσει και πνίγηκε. Το λουλούδι νάρκισσος υποτίθεται ότι φύτρωσε σε εκείνο το σημείο. Ένα από τα πιο χαρακτηριστικά πρόσωπα στην Ελληνική Μυθολογία ήταν και ο Νάρκισσος. Ένας ωραίος νέος της Βοιωτίας, γιος της Νύμφης Λειριώπης και του ποταμού Κηφισού χάριν του οποίου και αναπτύχθηκαν πολλές παραδόσεις. Κάποια μέρα καθισμένος ο ωραίος Νάρκισσος κοντά σε μια πηγή είδε το πρόσωπό του στα νερά της πηγής. Στη θέα αυτή λέγεται πως τόσο πολύ θέλχθηκε, που θέλησε βυθίζοντας το βραχίονα του στο νερό να τη συλλάβει. Επειδή όμως παρά τις προσπάθειές του δεν το κατώρθωνε παρέμεινε στη θέση αυτή αυτοθαυμαζόμενος μέχρι που υπέστη μαρασμό και πέθανε. Στη θέση εκείνη μετά από λίγο φύτρωσε το ομώνυμο άνθος ως σύμβολο της φθοράς και των χθόνιων θεοτήτων. Οι νάρκισσοι περιλαμβάνουν περί τα 50 είδη. Στην Ελλάδα συναντώνται 6 με πιο δημοφιλή την γνωστή και από τους αρχαίους μύθους αμαρυλλίδα: Narcissus tazetta. Είναι πολυετές βολβώδες φυτό, ενδημικό της μεσογείου και ανθίζει νωρίς τον χειμώνα, τα δε άνθη του είναι ερμαφρόδιτα, (έχει αρσενικά και θηλυκά άνθη), που γονιμοποιούνται από μέλισσες. Το άρωμα των ανθέων είναι σχεδόν μεθυστικό . Μεγάλη ποσότητα ανθέων νάρκισσου σε κλειστό χώρο μπορεί να προκαλέσει ελαφρά νάρκωση. Προτιμά τα βαριά και υγρά εδάφη αλλά δεν αποκλείεται να τα βρούμε και σε βραχώδεις εκτάσεις. Ο βολβός του κυρίως, (που μοιάζει με κρεμμύδι), αλλά και τα φύλλα περιέχουν ένα δηλητηριώδες αλκαλοειδές, τη Lycorine, η κατανάλωση της οποίας σε μεγάλες ποσότητες την καθιστά θανατηφόρο. Το όνομα του προέρχεται από τον ήρωα της ελληνικής μυθολογίας, τον Νάρκισσο, το δε tazetta σημαίνει μικρή κούπα, από το σχήμα της κιτρίνης κορόνας του άνθους.


Ενώ για τη δύση είναι ένα σύμβολο ματαιοδοξίας, ένεκα του μύθου του νάρκισσου, στην Κίνα είναι σύμβολο καλοτυχίας. Ανήκει στην κατηγορία με πρωτεύουσα προτεραιότητα προστασίας γιατί τα τελευταία χρόνια το νάρκισσο αυτόν τον βρίσκουμε όλο και πιο σπάνια. Η μεγάλη απειλή του είναι μια και μοναδική: η συλλογή . Λόγω του αρώματος του και της ομορφιάς του είναι περιζήτητο στη συλλογή από νέους, γέρους και παιδιά. Για χόρτα ξεκινάνε μερικοί και γυρίζουν και με ένα ματσάκι με νάρκισσους για το ανθοδοχείο. Στις λαϊκές αυτή την εποχή τα ματσάκια με νάρκισσους πωλούνται με το κιλό. Ευτυχώς τελευταία καλλιεργούνται και πωλούνται και ήμερες ποικιλίες του. Επίσης από καλλιεργούμενες ποικιλίες βγαίνει το αιθέριο έλαιο του, που χρησιμοποιείται ευρέως στην αρωματοποιία. Γι’ αυτό λέω: θαυμάστε τα όπου τα βρείτε μυρίστε τα, αλλά νισάφι, σταματήστε να τα κόβετε. Ο Νάρκισσος ο Ταζέττιος (Narcissus Tazetta) αποτελεί ένα ιδιαίτερα όμορφο λουλούδι, με ξεχωριστά, αρωματικά, μονά ή διπλά άνθη. Ίσως ένας εκ των ομορφότερων και πιο αρωματικών Νάρκισσων, ο Νάρκισσος ο Ταζέττιος (Narcissus Tazetta) φύεται στην Ελλάδα, στην αγορά ωστόσο, πωλείται σε ήμερη κατάσταση για καλλιέργεια στο μπαλκόνι ή τον κήπο. Το λουλούδι αυτό το συναντάμε νωρίς την Άνοιξη ή στα τέλη του Χειμώνα, μιας και η βλάστηση του δεν θα πτοηθεί από το κρύο ή ακόμα και το χιόνι, με την άνθιση του να πραγματοποιείται ακόμα και μόλις το τελευταίο, ξεκινά να λιώνει. Η φροντίδα που απαιτεί είναι όμοια με αυτή των υπόλοιπων ειδών Ναρκίσσου, αλλά και ενός τυπικού βολβού. Θα πρέπει να δοθεί προσοχή λοιπόν, στη συχνότητα των ποτισμάτων, καθώς σαν βολβώδες κινδυνεύει ιδιαίτερα από σάπισμα. Σχετικά με τη λίπανση, είναι σωστό να γίνεται ακόμα και μετά την άνθιση, ώστε να αποκτήσει αποθησαυριστικές ουσίες ο βολβός. Αυτή η διαδικασία κρατά ως και 6 εβδομάδες μετά το τέλος της ανθοφορίας! Στο τέλος των 6 εβδομάδων τα φύλλα μπορούν να αποκοπούν, ώστε να μεγαλώσει ο υπόγειος βλαστός. Λίγος ήλιος ή μια φωτεινή θέση στη σκιά είναι οι κατάλληλες θέσεις για τον Νάρκισσο. Είναι φυτό εύκολης καλλιέργειας και δεν είναι απαιτητικό. Είναι ικανό να επιζήσει αλλά και να πολλαπλασιαστεί μόνο του αν αφεθεί στον κήπο χωρίς καμιά φροντίδα. Στη γλάστρα βεβαίως τα πράγματα ίσως είναι λίγο διαφορετικά, πάντα όμως, καλό είναι οι βολβοί να φυτεύονται σε βάθος 10 εκατοστών και σε αποστάσεις 15 πόντων μεταξύ τους.
Πηγή : https://el.m.wikipedia.org/wiki/Νάρκισσος_(βοτανική)
http://e-mythologia.blogspot.nl/p/blog-page_1197.html?m=1
https://el.m.wikipedia.org/wiki/Νάρκισσος_(μυθολογία)
http://www.anthokipos.com/el/vasikh-frontida-vskfr/13-bolbodi-vskfr/95-narkissos-o-tazettios-narcissus-tazetta.html
https://laspistasteria.wordpress.com/2010/01/20/narcissus-tazetta/

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Ο Αριστοφάνης και οι Αγρότες : Ο ύμνος για την αγροτική ζωή και η υπεράσπιση των Αθηναίων αγροτών

Ο Αριστοφάνης στα έργα του ύμνησε την ήσυχη και μακάρια ζωή της υπαίθρου μακριά από τις έγνοιες της αστικής καθημερινότητας. Ό ποιητής γεννή...