Σπανάκι : Το μονοετές ή διετές αγροτικό φυτό με βρώσιμα φύλλα του

Το φυτό σπανάκι ανήκει στην τάξη Καρυοφυλλώδη και στην οικογένεια των Χηνοποδιοειδών (Chenopodiaceae). Καλλιεργείται κυρίως στην Ευρώπη και τη Βόρεια Αμερική ενώ η καταγωγή του είναι από την Ασία. Μονοετές ή διετές φυτό καλλιεργείται για τα παχιά τριγωνικά φύλλα του. Αυτά βρίσκονται κοντά στη ρίζα, έχουν χρώμα βαθύ πράσινο και λεία ή κυματιστή επιφάνεια. Όταν η διάρκεια της ημέρας είναι μεγαλύτερη και η θερμοκρασία αρκετά υψηλή τότε αναπτύσσεται ένας βλαστός που φέρει μία ταξιανθία με μικρά άνθη. Ο καρπός είναι ένα πολύ μικρό μονόσπερμο καρύδι που μερικές φορές φέρει και αγκαθωτό περίβλημα. Ο πολλαπλασιασμός γίνεται με σπορά. Το ψυχρό κλίμα ευνοεί την ανάπτυξη του σπανακιού· στην Ελλάδα γίνεται σπορά από τα μέσα Αυγούστου μέχρι το Φεβρουάριο. Το έδαφος πρέπει να είναι υγρό και ειδικά όταν το σπανάκι είναι μικρό. Τα αμμοπηλώδη εδάφη είναι τα πιο κατάλληλα. Αν δεν υπάρχουν βροχές τότε χρειάζεται λίγο πότισμα. Πολλές από τις καλλιέργειες πάντως είναι ξερικές. Η συγκομιδή γίνεται περίπου 6 εβδομάδες μετά τη σπορά. Υπάρχουν αρκετές ποικιλίες σπανακιού. Οι πιο γνωστές στην Ελλάδα είναι το κοινό σπανάκι, η πριγκίπισσα Τζουλιάνα, το κοντό σπανάκι και το πλατύφυλλο Άργους. Στην Ελλάδα απαντάται και αυτοφυές, ως άγριο σπανάκι, κοινώς η νάνα. Έχουν αναπτυχθεί και κάποια υβρίδια για μεγαλύτερη παραγωγή. Στην Ελλάδα καλλιεργούνται 25.000 στρέμματα περίπου και η ετήσια παραγωγή φτάνει τους 36.000 τόνους. 

Το ημερολόγιο έδειχνε 700 μ.Χ. και ο αυτοκράτορας της Κίνας, δέχθηκε ένα περίεργο δώρο από τον βασιλιά του Νεπάλ. Κάτι πράσινα φύλλα, χωρίς ιδιαίτερη οσμή και με ασυνήθιστη γεύση. Μια γεύση γλυκιά και πρωτόγνωρη, που αποκαλύφθηκε, όταν οι μάγειρες της αυτοκρατορικής αυλής, αποφάσισαν να βράσουν τα πολύτιμα χορταρικά. Και το όνομα αυτών: σπανάκι! Κάπως έτσι, λέγεται, πως έκανε την εμφάνισή του το σπανάκι στις κουζίνες του κόσμου. Σήμερα, αποτελεί ένα ιδιαίτερα διαδεδομένο φαγητό, που έχει αγαπηθεί από πολλούς λαούς του κόσμου και που μαγειρεύεται ανά τον πλανήτη σε διάφορες παραλλαγές. Το θρεπτικό σπανάκι, υπάρχει στην αγορά όλο τον χρόνο-φρέσκο και καταψυγμένο-αλλά οι βασικότερες εποχές, όπου μπορείτε να είστε σίγουροι για την φρεσκάδα του είναι η άνοιξη (από Μάρτιο έως Μάιο) και το φθινόπωρο (από Σεπτέμβριο έως Νοέμβριο). Τα σπανάκια ευδοκιμούν σχεδόν παντού, εκτός από τα πολύ βαριά ή πολύ αμμουδερά εδάφη. Ιδιαιτέρως όμως αγαπούν και δίνουν πλούσιο και τρυφερό φύλλωμα στα δροσερά και σύσκια μέρη, αρκεί να είναι γόνιμα ή επαρκώς λιπασμένα. Ως καλλίτερο λίπασμα θεωρείται η κοπριά, γιατί τα σπανάκια έχουν ανάγκη από πολύ άζωτο. Πρέπει επομένως να δίνεται σε μεγάλη δόση 3 - 4000 οκάδ. στο στρέμμα και να σκεπάζεται λίγο πριν γίνει η σπορά. Από τα χημ. λιπάσματα, αξιοσύστατος είναι ο τύπος 6-8-8, σε ποσό 80 — 100 οκάδ. στο στρέμμα, από δε τα απλά, οι δόσεις 15 - 20 οκάδ. Νιτρικού νατρίου, 50 - 60 οκάδ. υπερφωσφορικού και 20 - 25 οκάδ. θειικού καλίου. Η προετοιμασία του εδάφους, εκτός από την λίπανση, συνίσταται στα αναγκαία οργώματα ή σκαψίματα, ώστε να ψιλοχωματιστεί καλά το χώμα και στο απαραίτητο ισοπέδωμα, αφού διαιρεθεί σε βραγιές, είτε σποριές. Ασθένειες: Τα σπανάκια δεν έχουν πολλές αρρώστιες. Ως τόσο, κάποτε παρουσιάζονται και προξενούν ζημίες. Η Μελίγκρα:  Παρουσιάζεται στα φύλλα, με καιρό υγρό και ψυχρό, τα όποια κατσαδιάζει. Καταπολεμείται με σκέτη διάλυση σαπουνιού (2 - 3 οκ. σαπούνι σε 100 οκ. νερό). Ο Περονόσπορος: Κάνει στα φύλλα βούλες ασπρουδερές και τα αχρηστεύει. Ευνοείται με καιρό υγρό και ζεστό. Καταπολεμείται με ραντίσματα βορδιγαλείου πολτού (1 %), αλλά στην αρχή πολύ πριν χρησιμοποιηθούν τα φύλλα. 

Το σπανάκι κυκλοφορεί στην κατανάλωση φρέσκο, κονσερβοποιημένο ή κατεψυγμένο. Ακόμη μπορεί να διατηρηθεί και σε κοινούς καταψύκτες, αφού πρώτα ζεματιστεί, για πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα. Τρώγεται μαγειρεμένο (σπανακόρυζο, σουπιές με σπανάκι), γίνεται διάφορες πίτες (σπανακόπιτα) ή ακόμα τρώγεται και ωμό σε διάφορες σαλάτες. Έχει μεγάλη περιεκτικότητα σε σίδηρο και βιταμίνες Α ,C, Ε και Κ, χλωροφύλλη, άλατα ιωδίου και σαπωνίνες. Είναι πολύ καλό στη σωστή λειτουργία του εντέρου και κατά της αναιμίας. Το σπανάκι, αποτελεί πράγματι μια σούπερ τροφή, που όμοιά της δύσκολα θα βρείτε. Οι θαυματουργές ιδιότητες του σπανακιού ωφελούν και ρυθμίζουν την αρτηριακή πίεση, οξυγονώνουν τον οργανισμό ενώ συντελούν στην ομαλή λειτουργία του εντέρου. Αλλά, τα οφέλη από την κατανάλωση σπανακιού, δεν σταματούν εδώ. Το σπανάκι, καθυστερεί τον εκφυλισμό των εγκεφαλικών κυττάρων που έρχεται με το γήρας και καταπολεμά την αρθρίτιδα. Παράλληλα, δρα προληπτικά απέναντι στον καρκίνο του παχέος εντέρου, του οισοφάγου και των ωοθηκών ενώ οι επιστήμονες αναφέρουν, πως θωρακίζει και την καρδιά απέναντι σε μια σειρά παθήσεων. Τέλος, διασφαλίζει την καλή υγεία των οστών ενώ οι αντιοξειδωτικές του ιδιότητες, καταπολεμούν τις ελεύθερες ρίζες στον οργανισμό και χαρίζουν λαμπερό δέρμα και μαλλιά καθώς και «ατσάλινη» υγεία! Το σπανάκι λόγω των συστατικών του, θεωρείται μια σούπερ τροφή, που δυναμιτίζει τον οργανισμό μας. Έτσι, λοιπόν, το σπανάκι είναι μια τροφή ιδιαίτερα πλούσια σε βιταμίνες A,B,C, σε φυτικές ίνες, σε σίδηρο, μαγγάνιο, ασβέστιο, φυλλικό οξύ. Μπορεί να καταναλωθεί ωμό μέσα σε σαλάτες ή βρασμένο ως συστατικό μιας καλοψημένης πίτας ή ως συνοδευτικό φαγητών.

Πηγή : https://el.m.wikipedia.org/wiki/Σπανάκι

http://www.clickatlife.gr/your-life/story/615

http://www.ftiaxno.gr/2014/09/spanaki-spora-fitema-kalliergeia..html