Κήπος και αγρόκτημα στην Ελλάδα

Κήπος και αγρόκτημα στην Ελλάδα
Κήπος και αγρόκτημα στην Ελλάδα

Σάββατο 4 Νοεμβρίου 2023

Η εξημέρωση των ίππων (αλόγων) στην παγκόσμια ιστορία των ανθρώπων

Η Luz Aguilar στο βιβλίο της για τα άλογα γράφει αρκετές πληροφορίες για την εξέλιξη του ίππου: «Προς το τέλος της εποχής των Παγετώνων ή της Πλειστοκαίνου περιόδου, περίπου το 10.000 π.Χ., τα άλογα περιπλανιούνται ελεύθερα στην Αμερική, την Ευρώπη και τη δυτική Ασία. Οι συγγενείς τους, οι ζέβρες και τα γαϊδούρια, κατοικούσαν σε άλλα σημεία του πλανήτη (...) Η σχέση του homo sapiens με τα άλογα δεν ήταν άλλη από εκείνη του κυνηγού - θηράματος. Μερικές παλαιολιθικές τοιχογραφίες δείχνουν πως οι άνθρωποι εκείνης της εποχής κυνηγούσαν άλογα για να τα φάνε (...) Το συνεχές κυνήγι υπήρξε πιθανόν η αιτία της εξαφάνισης των αλόγων στην Αμερική εδώ και περίπου 8.000 χρόνια. Αρκετά χρόνια μετά, το 3.000 π.Χ., στην ακμή της Νεολιθικής εποχής, οι νομάδες από τις ρωσικές και ασιατικές στέπες ανακάλυψαν τις δυνατότητες που είχαν αυτά τα ζώα και άρχισαν να τα εξημερώνουν και να διατηρούν κοπάδια αλόγων για να πάρουν το γάλα, το δέρμα και το κρέας τους». Αντιλαμβάνεται κανείς ότι ο άνθρωπος από την προϊστορική εποχή άρχισε να βλέπει τη χρησιμότητα του αλόγου, μέχρι που κατάφερε να το εξημερώσει και να το θέσει στις δικές του υπηρεσίες. Μετά την ανακάλυψη του τροχού, το άλογο έμελλε να αλλάξει την ιστορία της ανθρωπότητας.


Ο ίππος έχει τη δική του δύναμη. Γι’ αυτό και στη σύγχρονη εποχή οι μηχανές των αυτοκινήτων έχουν σαν βάση μέτρησης την ιπποδύναμη. Αλλά ας δούμε πώς η φυσική νομοτέλεια έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην αλλαγή της φυσιολογίας των αλόγων. «Το άλογο, με τη μορφή που το γνωρίζουμε σήμερα», γράφει ο Josee Hermsen στην «Εγκυκλοπαίδεια των Αλόγων», «είναι αποτέλεσμα αιώνων εξέλιξης. Ο αρχαιότερος γνωστός τύπος αλόγου έζησε πριν από 60.000.000 χρόνια και είχε ύψος 25-45 εκατοστά, έως το ακρώμιο. Τα μπροστινά πόδια του είχαν τέσσερα δάχτυλα και τα πίσω πόδια μόνο τρία. Αυτά τα άλογα υπέστησαν σημαντικές εξελικτικές αλλαγές με το πέρασμα του χρόνου και σε αυτές συνετέλεσαν και οι κλιματολογικές αλλαγές. Ο πρόγονος των σημερινών αλόγων ήταν ένα σαρκοβόρο ιπποειδές που ζούσε στα τροπικά δάση. Οι κλιματολογικές αλλαγές προκάλεσαν την αντικατάσταση των δασών αυτών από μεγάλες και ανοιχτές πεδιάδες, οπότε και το άλογο προσαρμόστηκε σε φυτοφάγο, το οποίο μπορούσε να τρέχει γρήγορα για να αποφύγει τους εισβολείς (...). Οι κλιματολογικές αλλαγές είναι πιθανόν να διαδραμάτισαν σημαντικό ρόλο στην εξέλιξη του αλόγου, αλλά ο άνθρωπος είχε τη μεγαλύτερη επιρροή στην περαιτέρω εξέλιξή του...». Είναι χαρακτηριστικό το γεγονός ότι υπάρχουν περίπου 200 ράτσες αλόγων. Κάποιες απ’ αυτές υπερτερούν και ξεχωρίζουν. Η φιλία του αλόγου με τον άνθρωπο αποτέλεσε έναν σταθμό στην εξέλιξη του ανθρώπινου πολιτισμού.


Οι πόλεμοι διά μέσου των αιώνων, έχουν διεξαχθεί πάνω σε άλογα. Τα άρματα που έσερναν άλογα έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στην έκβαση των μαχών. «Ο Ασσυριακός λαός», μας πληροφορεί η Luz Aguilar, «ανέπτυξε την ιππευτική τέχνη, που αργότερα υιοθετήθηκε από τους Πέρσες, αφού κατέλαβαν την Αυτοκρατορία τους το 612 π.Χ. Ο ιδρυτής της περσικής αυτοκρατορίας, ο Κύρος ο Μέγας, διέθετε πολλές χιλιάδες άλογα και φοράδες μετά την κατάκτηση της Βαβυλώνας, το 538 π.Χ. (...) Για τη ρωμαϊκή αυτοκρατορία, που υπήρξε μια από τις μεγαλύτερες στην ιστορία, το άλογο αποτελούσε αναγκαίο μέσο για την επέκτασή της».


Η ελληνική μυθολογία έχει ένα ξεχωριστό κεφάλαιο για το άλογο, τον Πήγασο. Ένα πανέμορφο άλογο με αστείρευτες δυνάμεις και, το κυριότερο, είχε φτερά. Αυτό το άλογο θέλησε να αποκτήσει ο Βελλερεφόντης, ώσπου με τη βοήθεια της θεάς Αθηνάς κατάφερε να δαμάσει τον Πήγασο και έτσι πέταξε στους ουρανούς βοηθώντας τους ανθρώπους. Η Έντιθ Χάμιλτον γράφει σχετικά στην «Επίτομη Ελληνική και Παγκόσμια Μυθολογία»: «Ντυμένος με ολόκληρη τη μπρούντζινη πανοπλία του, πήδησε στη ράχη του και το έβαλε να τρέξει με όλη του την ταχύτητα. Το άλογο φάνηκε ενθουσιασμένο τόσο με το τρέξιμο, όσο και με εκείνον τον ίδιο. Τώρα πια ήταν κύριος του αέρα. Πετούσε όπου ήθελε και τον ζήλευαν όλοι. Καθώς αποδείχτηκε, όμως, ο Πήγασος δεν ήταν κατάλληλος μόνο για διασκέδαση, αλλά μπορούσε να προσφέρει και μεγάλη βοήθεια σε ώρα ανάγκης, γιατί σκληρές δοκιμασίες περίμεναν τον Βελλερεφόντη...». Μέσα από αυτά τα λόγια, πιθανόν να βρίσκεται μια εξήγηση, αποκωδικοποιώντας τον μύθο, δηλαδή την εξημέρωση του αλόγου και τη συνύπαρξή του με τον άνθρωπο. Στην αστρονομία υπάρχει ο αστερισμός του Πήγασου, που σχηματίζει το φτερωτό μυθικό άλογο στον νυχτερινό ουρανό.


Οι αρχαίοι Ελληνες έτρεφαν μεγάλο θαυμασμό για τα άλογά τους. Ιππείς και άλογα απεικονίζονται στον διάκοσμο του Παρθενώνα, στα αετώματα, στις μετόπες και τη ζωφόρο. Εχουν εξέχουσα θέση στην αρχαία ελληνική γραμματεία. Οι Ιππικοί Αγώνες στην Αγορά, το περίφημο Ιππικό του αθηναϊκού στρατού, οι «Ιππής» του Αριστοφάνη, το «Περί Ιππικής» του Ξενοφώντα, αλλά και πλειάδα ονομάτων, Ιπποκράτης, Ιππολύτη, Φίλιππος, με συνθετικό το «ίππος», είναι μερικά από τα οποία αντλούμε σήμερα την αγάπη τους για αυτό το ζώο.

Πηγή : https://simerini.sigmalive.com/article/2016/3/11/alogo-o-aionios-uperetes-tou-anthropou/
https://eleftherostypos.gr/politismos/889827-uphrxe-ippomania-sthn-arxaia-ellada

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Ο Αριστοφάνης και οι Αγρότες : Ο ύμνος για την αγροτική ζωή και η υπεράσπιση των Αθηναίων αγροτών

Ο Αριστοφάνης στα έργα του ύμνησε την ήσυχη και μακάρια ζωή της υπαίθρου μακριά από τις έγνοιες της αστικής καθημερινότητας. Ό ποιητής γεννή...