ΧΑΜΑΙΡΩΨ (Chamerops). Οικογένεια : Φοινικίδες ή Παλμίδες (Palmaceae). Γένος με 2 είδη φοινίκων που κατάγονται από τις περιοχές της δυτικής Μεσογείου. Ένα απ'αυτά ο Χαμαίρωψ ο χαμηλός (Chamaerops humils) ή φοίνικας του Αγίου Πέτρου είναι ο μόνος φοίνικας που αυτοφύεται στην Ευρώπη όπου μπορεί να καλλιεργηθεί σ'όλες τις περιοχές. Χαμαίρωψ ο υψικάρηνος ( Chamarops excelsa). Κανονικά ταξινομείται σαν Τραχύκαρπος ο φορτούνειος (Trachycarpus fortunei). Είναι ένας φοίνικας που κατάγεται από την Κίνα και φτάνει σε ύψος μέχρι 12μ. καθώς και σε διάμετρο 2,5-4μ. Έχει φύλλα παλαμοειδή, κυκλικά χωρισμένα σε τμήματα γραμμοειδή και πτυχωτά με οδοντωτούς μίσχους μήκους 1περίπου μ. Τον Μαίο-Ιούνιο παρουσιάζει μικρά κίτρινα λουλούδια ενωμένα σε πυκνές φόβες που μερικές φορές παράγουν καρπούς σφαιρικούς και κυανόμαυρους. Χαμαίρωψ ο χαμηλός (Chamaerops humils). Πιο γνωστό σαν Φοίνικας του Αγίου Πέτρου είναι ένα είδος νάνο που δεν ξεπερνάει το ύψος των 2μ. Απαντά αυτοφυές στις περιοχές της δυτικής Μεσογείου όπου φτάνει σε ύψος και διάμετρο 1 περίπου μ. Έχει στελέχη μερικές φορές με διακλαδώσεις ακόμα και στην βάση και φύλλα συγκεντρωμένα σε μια τούφα στην κορυφή. Τα τελευταία φέρονται πάνω σ'ένα μίσχο επιμήκη, ξυλώδη και αγκαθωτό συχνά με τομή αμφίκυρτη και έχουν ένα έλασμα παλαμοειδές χωρισμένο σε πολυάριθμα γραμμοειδή τμήματα που σχηματίζουν μια βεντάλια. Παρουσιάζει φοβοειδείς ταξιανθίες που σχηματίζονται στη βάση των φύλλων και παράγει στη συνέχεια ελλειπτικούς καρπούς κοκκινωπούς ή κίτρινους. Καλλιεργείται επίσης και η ποικιλία «Δακτυλόκαρπη» (Dactylocarpa) που μπορεί να φτάσει σε ύψος 6μ. Καλλιεργούνται στο ύπαιθρο την άνοιξη σ'όλα τα είδη των καλά αποστραγγιζόμενων εδαφών.
Απαιτούν προσήλιες ή ημισκιαζόμενες και απάνεμες θέσεις. Στις περιοχές όπου το κλίμα είναι μάλλον δριμύ μπορούν να καλλιεργηθούν σε θερμοκήπιο σε μεγάλα δοχεία που να μπορούν να μεταφέρονται στο ύπαιθρο στις πιο ζεστές εποχές. Στη διάρκεια του καλοκαιριού ποτίζονται με άφθονο νερό. Μεταφυτεύονται σε νέα γλάστρα κάθε 3-4 χρόνια τον Μαίο – Ιούνιο σε φυτόχωμα πολύ γόνιμο. Μπορούν να πολλαπλασιαστούν με σπόρους ή με βλαστούς που παράγονται στη βάση του δέντρου. Η σπορά πραγματοποιείται τον Μάρτιο, σε θερμό τζάκι πάνω σε αμμώδες έδαφος. Τα νεαρά φυτά μεταφυτεύονται σε γλάστρες που περιέχουν ένα μείγμα από φυτόχωμα τύρφη και άμμο όπου καλλιεργούνται για 2 χρόνια. Στο διάστημα αυτό τους αλλάζετε γλάστρα μια ή περισσότερες φορές ανάλογα με την ανάπτυξη. Στο τέλος του δεύτερου χρόνου μπορούν να φυτευτούν στην οριστική τους θέση. Οι βλαστοί της βάσεως κόβονται τον Απρίλιο – Μαίο(πρέπει να είναι εφοδιασμένοι με 2-3 φύλλα τουλάχιστον) και φυτεύονται σε γλάστρες που περιέχουν ένα μείγμα από φυτόχωμα, τύρφη και άμμο. Κατόπιν καλλιεργούνται σε γλάστρα για ένα χρόνο, σε μέρη προφυλαγμένα κα σε θερμοκήπιο τις πιο ψυχρές περιοχές του χειμώνα. Προς τα τέλη της ανοίξεως του επόμενου χρόνου δηλαδή του τρίτου μπορούν πλέον να μεταφερθούν στην οριστική τους θέση. O Κρητικός Φοίνικας ή Φοίνικας του Θεόφραστου (Phoenix theophrastii) είναι ένας μικρός φοίνικας, ενδημικός στην ανατολική περιοχή της Μεσογείου, με πολύ περιορισμένη εξάπλωση σε λίγες περιοχές, κύριως της Κρήτης. Το μόνο μεγάλο δάσος φοίνικα της Ευρώπης αποτελείται από το Φοίνικα του Θεόφραστου, στο Βάι, μια παραλία στο νομό Λασιθίου στην ανατολική Κρήτη στο δήμο Σητείας. Το φοινικόδασος του Αγίου Νικήτα που υπάρχει στο νότιο μέρος του Νομού Ηρακλείου είναι μακρόστενο και φύεται στα ανατολικά Αστερούσια Όρη σε κάπως αρκετή απόσταση απ' τη θάλασσα (το μόνο στην Κρήτη).
Στην παραλία Πρέβελης ένα άλλο γνωστό παραποτάμιο φοινικόδασος στη νότια ακτή του Νομού Ρεθύμνης και στον ίδιο νομό δυτικότερα κοντά στον παράλιο οικισμό Πλακιά φύονται λίγα άτομα δίπλα σε ένα ποτάμι στην παραλία Σούδα. Πέρα από την Κρήτη, μεμονωμένα άτομα έχουν εντοπιστεί σε 5 σημεία στην Αμοργό, σε 1-2 σημεία στην Ανάφη, και στις χερσονήσους της Κνίδου και της Αλικαρνασσού (απέναντι από την Κω) της επαρχίας Mugla στη νοτιοδυτική Τουρκία. Πρόσφατα ανακαλύφθηκαν 8 μέλη του είδους στην περιοχή της Αρχαίας Επιδαύρου. Ο φοίνικας φτάνει τα 15 μ. ύψος, συνήθως με πολλούς λεπτούς κορμούς. Τα φύλλα είναι πτεροειδή, με μάκρος 2-3 μ, με τα πολυάριθμα, άκαμπτα, γκριζο-πράσινα, γραμμικά φυλλάρια 15-50 εκατ. μήκος σε κάθε πλευρά του κεντρικού μίσχου. Ο καρπός είναι ωοειδής, κιτρινο-καφέ δρύπη, με 1,5 εκατ. μάκρος και 1 εκατ. σε διάμετρο, και περιέχει ένα μόνο μεγάλο σπόρο. Ως φοίνικας θυμίζει περισσότερο τον Phoenix dactylifera τη γνωστή μας χουρμαδιά που φύεται στις ερήμους Σαχάρα και της Αραβίας, αλλά σε κάποιες περιπτώσεις θυμίζει και τον Phoenix canariensis με πιο ασημοπράσινο χρώμα φυλλώματος, για αυτό και υποστηρίζεται πως ο φοίνικας του Θεοφράστου είναι ο αρχαίος πρόγονος και των δυο αυτών ειδών, ο οποίος είναι μικρότερος σε διαστάσεις (τα 10-15 μέτρα μόνο φτάνουν τα ενήλικα φυτά) και η σάρκα του καρπού του (του "χουρμά") δεν αξίζει να φαγωθεί επειδή είναι πάρα πολύ λεπτή και ινώδης και έχει μια στυφή γεύση, αν και μερικές φορές οι καρποί του τρώγονται από τους ντόπιους. Ό,τι συμβαίνει με την χουρμαδιά, από περιοχή σε περιοχή έχει παρατηρηθεί και στον φοίνικα του Θεόφραστου, δηλαδή διαφορά ποικιλίας ανάμεσα στους καρπούς, όσον αφορά τη χημική διαδικασία ωρίμανσης τους και το σχήμα.
Για παράδειγμα στην Επίδαυρο ο φοίνικας του Θεόφραστου κάνει πιο μακρόστενους καρπούς και όταν βρίσκονται σε κατάσταση ακόμα άγουρη ή ημι-άγουρη, ο πυρήνας (κουκούτσι) υφίσταται, αλλά όχι σε όλα τα στάδια ωρίμανσης (όπως συμβαίνει στην χουρμαδιά), ο οποίος στην πρώτη περίπτωση βρίσκεται εξολοκλήρου σε άγουρη, υγρή κατάσταση και όχι στερεή, σε αντίθεση όμως με τους πιο ωοειδείς καρπούς από την Πρέβελη και γενικότερα την Κρήτη όπου ακόμα και άγουρη πρασινωπού χρώματος να είναι η σάρκα του καρπού, ο πυρήνας μέσα βρίσκεται σε στερεή κατάσταση, ακόμα κι αν εμφανισιακά έχει ένα λευκότερο "άγουρο" χρώμα, καθώς στην μετέπειτα σπορά του παρατηρείται πως ένα 80% μιας ποσότητας, έχει απόδοση ριζοβολίας. Επίσης, μόνο στην ίδια την Κρήτη έχει παρατηρηθεί μικρή διαφορά ιδιοτήτων ανάμεσα σε σπόρους που προέρχονται από την Πρέβελη και το Βάι αντίστοιχα.
Πηγή : http://www.delta-trees.com/αρθρα/16-άρθρα/114-χαμαίρωψ.html
https://el.m.wikipedia.org/wiki/Κρητικός_φοίνικας
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου