Κήπος και αγρόκτημα στην Ελλάδα

Κήπος και αγρόκτημα στην Ελλάδα
Κήπος και αγρόκτημα στην Ελλάδα

Πέμπτη 6 Δεκεμβρίου 2018

Μυρτιά : Ο πανάρχαιος ελληνικός θάμνος, σύμβολο γονιμότητας με φαρμακευτικές ιδιότητες

Μερσινιά, μερτιά, μυρσίνη, μυρτιά ή σμυρτιά (Αρχαίες ονομασίες μυρρίνη-μύρρινος (Θεόφραστος), μυρσίνη (Διοσκουρίδης), μυρτίνη (Πίνδαρος) οι καρποί λέγονται και μυρσινόκοκκοι. Η μυρτιά είναι είδος φυτού που ανήκει στο γένος μύρτος (Myrtus) και στην οικογένεια των Μυρτοειδών (Myrtaceae). Στο γένος Myrtus ανήκουν δύο είδη, τα Myrtus communis L. και Myrtus nivellei. Η μυρτιά είναι πυκνός θάμνος μεσαίου μεγέθους που φτάνει σε ύψος το ένα με τρία μέτρα. Οι καρποί που παράγει είναι περίπου ένα εκατοστό και μοιάζουν με μικρές ελιές. Είναι μαύροι, σπάνια λευκοί και περιέχουν πολλά σπέρματα. Είναι ελαφρώς στυφοί, αλλά όχι δυσάρεστα. Τρώγονται άνετα και ωμοί, με έντονη την αίσθηση της φρεσκάδας και μεθυστικό άρωμα. Θρεπτικοί και τονωτικοί, πιστεύεται από κάποιους ότι χαρίζουν μακροζωία. Συλλέγονται το φθινόπωρο και τον χειμώνα. Δεν πρέπει να συγχέονται με τα Μύρτιλλα τα οποία, αν κι ως καρποί μοιάζουν κάπως εξωτερικά, ανήκουν στην οικογένεια των Βακκινίων Vaccinium, οπως τα Bilberry: Μύρτιλλο (Vaccinium Myrtillus) Cranberry: Οξύκοκκος Μύρτιλλoς) και δεν έχουν πραγματική συγγένεια με την Μυρτιά. Στην αρχαιότητα παρασκεύαζαν με μυρτιά ένα αρωματικό κρασί, τον "μυρτινίτη οίνο", καθώς και αρωματικό λάδι (μύρτινον έλαιον). Τα μύρτα τρώγονται ωμά και γίνονται μ' αυτά εξαιρετικές μαρμελάδες. Με φύλλα μυρτιάς ή μύρτα αρωματίζονται κρέατα, λουκάνικα, κυνήγι, ψάρι, τυριά, τυρόπιτες, λικέρ, κρασιά και ξερά σύκα. Μπορούμε να ψήσουμε κρέας ή ψάρι στο φούρνο πάνω σε στρώμα από φύλλα μυρτιάς. Οι κάτοικοι της Σαρδηνίας χρησιμοποιούν τους ώριμους καρπούς της για να παρασκευάσουν ένα εύγευστο και αρωματικό λικέρ. Μπορούμε επίσης να το χρησιμοποιήσουμε για το υπέροχο μοβ χρώμα του. Το διατηρούμε σαν σιρόπι ή λικέρ και το χρησιμοποιούμε στα γλύκα μας. Στη Ρόδο, μια παλιά συνταγή για αποξηραμένα σύκα θέλει εκείνα που έχουν πέσει στο έδαφος, τα λεγόμενα ασκάδια, αφού ξεραθούν, να ζεματιστούν σε νερό αρωματισμένο με μούρα μυρτιάς (μυρσινόκοκκους), φασκόμηλο, σχίνο και φύλλα δάφνης. 
Στη συνέχεια αποξηραίνονται πάλι. Η Μυρτιά χρησιμοποιείται στην αρωματοποιία, στην παρασκευή καλλυντικών και στη φαρμακευτική. Παράγει αιθέριο έλαιο (μυρτέλαιο). Το ανθεκτικό της ξύλο χρησιμοποιείται στη λεπτοξυλουργική και τα κλαδιά της στην καλαθοπλεκτική. Ιερό φυτό από την αρχαιότητα, συνδέθηκε με αρκετές θεότητες και κυρίως με τη θεά του Έρωτα, την Αφροδίτη. Η ωραία αυτή θεά που γεννήθηκε από τον αφρό των κυμάτων, βγαίνοντας από την θάλασσα έτρεξε να κρυφτεί πίσω από τις μυρτιές. Σύμβολο του έρωτα και της γονιμότητας - πολλοί είναι οι μύθοι, οι λαϊκές δοξασίες αλλά κι οι αναφορές στην ποίηση και την λογοτεχνία που συνδέονται με την Μυρτιά. Οι περίφημοι κοσμηματοποιοί της αρχαιότητας έφτιαχναν εξαιρετικά κοσμήματα σε σχήμα φύλλων και καρπών μυρτιάς. Ένα υπέροχο χρυσό στεφάνι από μυρτιά βρέθηκε στους μακεδονικούς βασιλικούς τάφους της Βεργίνας στη Βόρεια Ελλάδα. Επίσης, οι νικητές των Ολυμπιακών Αγώνων, πριν το στεφάνι κότινου (ελιάς), στεφανώνονταν με μυρτιές. Τα φύλλα της μυρτιάς είναι γεμάτα από αδένες με αιθέριο έλαιο που δίνει και τη μυρωδιά στο φυτό. Οι αδένες αυτοί φαίνονται κόντρα στο φως σαν τρύπες. Κατά τη μυθολογία, τις τρύπες αυτές τις είχε κάνει η Φαίδρα, η σύζυγος του Θησέα, που από τη στεναχώρια της για την περιφρόνηση του πρόγονού της, Ιππόλυτου, που είχε ερωτευθεί, τρύπησε τα φύλλα της μυρτιάς πριν κρεμαστεί στα κλαδιά της. Η Φαίδρα, σύζυγος του βασιλιά της Αθήνας Θησέα, ερωτεύτηκε το θετό γιο της Ιππόλυτο. Ο νέος δεν ανταποκρινόταν στον έρωτα της, κι αυτή, πάνω στην ταραχή της, τρυπούσε με μια βελόνα τα φύλλα ενός φυτού που ήταν αφιερωμένο στη θεά του έρωτα Αφροδίτη. Πρόκειται για τη μυρτιά (Myrtus communis) ή μυρσίνη. Αν δείτε το φύλλο του φυτού απέναντι από το φως, θα βεβαιωθείτε ότι είναι όλο γεμάτο μικροσκοπικές φωτεινές κηλίδες. Η αλήθεια είναι ότι στο μικρό λογχοειδές φύλλο της μυρτιάς οι τρύπες της Φαίδρας δεν είναι παρά οι αδένες που παράγουν το εύοσμο αιθέριο έλαιο του φυτού, που χρησιμοποιείται στην αρωματοποιία, στη φαρμακευτική και στην παρασκευή καλλυντικών. 
Αυτό το αιθέριο έλαιο χρησιμοποιούσαν οι αρχαίες Ελληνίδες ως αποσμητικό και γι’ αυτό η μυρτιά θεωρήθηκε «γυναικείο» φυτό. Σήμερα, οι αρχαιολόγοι, όταν ανασκάπτουν τάφους και βρίσκουν φύλλα μυρτιάς, είναι βέβαιοι ότι πρόκειται για γυναικείους τάφους. Αντίστοιχα, στους ανδρικούς τάφους βρίσκονται φύλλα ή κλαδιά βελανιδιάς. Η μυρτιά εκτός από διακοσμητικό φυτό είναι και πολύτιμο για την ξυλεία της. Τα φύλλα της είναι στυπτικά, τονωτικά και αντισηπτικά. Δρα κατά της ουλίτιδας, των πονόδοντων, των δερματικών παθήσεων, της διάρροιας και του εκζέματος. Παρασκευάστε αφέψημα. Για τη διάρροια παρασκευάστε αφέψημα των βλαστών με χρήση 10-15 γρ. σε ένα λίτρο νερού και πίνετε 1-2 φλυτζάνια του καφέ ημερησίως Για τις δερματοπάθειες και το έκζεμα παρασκευάστε αφέψημα των φύλλων και ανθέων χρησιμοποιώντας 30-50 γρ. σε ένα λίτρο νερού και κάντε εξωτερικές πλύσεις. Για τον πονόδοντο και παρασκευάστε αφέψημα των φύλλων χρησιμοποιώντας 30-50 γρ. σε ένα λίτρο νερού και κάντε πλύσεις. Η μυρτιά έχει ισχυρές αντιρυτιδικές ιδιότητες, επειδή επιδρά στη διάρκεια ζωής των κυττάρων, ενισχύοντας τη σύνθεση της πρωτεΐνης SIRT-1. Βοηθά στη σωστή επικοινωνία των κυττάρων, δρώντας στις καβεολίνες, και εξασφαλίζοντας την καλή λειτουργία των κυττάρων Η Μυρτιά αναφέρεται από τον αρχαίο Έλληνα γιατρό Διοσκουρίδη, ως φάρμακο για τη θεραπεία των λοιμώξεων του αναπνευστικού και της ουροδόχου κύστης. Στη σύγχρονη αρωματοθεραπεία, χρησιμοποιείται κυρίως για αναπνευστικές παθήσεις και για την περιποίηση της επιδερμίδας. Είναι ένα μη τοξικό, απαλό αιθέριο έλαιο, πολύ κατάλληλο για παιδιά και ηλικιωμένους. Συνιστάται ιδιαίτερα για αναπνευστικά προβλήματα, όπως το άσθμα, η βρογχίτιδα, η καταρροή και ο βήχας. Μπορεί να τοποθετηθεί στην παιδική κρεβατοκάμαρα για να ανακουφίσει από τον έντονο νυχτερινό βήχα. Υπάρχουν ενδείξεις ότι μπορεί ακόμη να βοηθήσει στη θεραπεία των λοιμώξεων του ουροποιητικού συστήματος. 
Η Μυρτιά έχει επίσης στυπτικές ιδιότητες που την καθιστούν χρήσιμη στη φροντίδα του λιπαρού και ώριμου δέρματος, καθώς και του δέρματος με ανοιχτούς πόρους και ακμή. Το γλυκό άρωμα της Μυρτιάς μπορεί να έχει θετική επίδραση στο νευρικό σύστημα και την ψυχική κατάσταση. Προάγει τα θετικά συναισθήματα και κατευνάζει την εθιστική, αυτοκαταστροφική και ψυχαναγκαστική συμπεριφορά. Μερικά σημερινά οικολογικά σαπούνια περιέχουν μυρτιά ή και το αιθέριο έλαιο της με βελανιδιά, αγράμπελη και αιθέριο έλαιο γιασεμί ή με δεντρολίβανο και θυμάρι ή με βελανιδιά, κυπαρίσσι και αιθέριο έλαιο σανταλόξυλο ή με κουμαριά και θυμάρι. Οι καρποί της μυρτιάς, τα μύρτιλλα τρώγονται ωμά και γίνονται μ’ αυτά εξαιρετικές μαρμελάδες. Με φύλλα μυρτιάς ή μύρτιλλα αρωματίζονται κρέατα, λουκάνικα, κυνήγι, ψάρι, τυριά, τυρόπιτες, λικέρ, κρασιά, ξερά σύκα. Μπορούμε να ψήσουμε κρέας ή ψάρι στο φούρνο πάνω σε στρώμα από φύλλα μυρτιάς για να ευωδιαστούν τα φαγητά μας.
Πηγή : http://www.glykokyriakis.gr/content/μύρτα-οι-καρποί-της-μυρτιάς
http://lifehub.gr/μυρτια-ενα-φυτο-με-ερωτικη-παραδοση/

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Ο Αριστοφάνης και οι Αγρότες : Ο ύμνος για την αγροτική ζωή και η υπεράσπιση των Αθηναίων αγροτών

Ο Αριστοφάνης στα έργα του ύμνησε την ήσυχη και μακάρια ζωή της υπαίθρου μακριά από τις έγνοιες της αστικής καθημερινότητας. Ό ποιητής γεννή...