Βρασική η λαχανώδης ή Κουνουπίδι : Το αγροτικό φυτό της Ελλάδας, η καλλιέργειά και ιδιότητές του

Το κουνουπίδι (επιστ. Βρασική η λαχανώδης ποικ. η Βοτρύτης, Brassica oleracea var. botrytis) είναι φυτό ποώδες, μονοετές ή διετές και ανήκει στην οικογένεια των σταυρανθών και στο γένος Βράσσικα. Κατάγεται από τις χώρες της Ανατολικής Μεσογείου ενώ αναφορές υπάρχουν και στην Αρχαία Ελλάδα και Αίγυπτο. Το ύψος του μπορεί να φτάσει τα 80 εκατοστά. Τα φύλλα του είναι μακριά και τα εσωτερικά γέρνουν προς το κέντρο του φυτού. Στην κορυφή του σχηματίζεται μία συμπαγής μάζα από υπερτροφικά άνθη και σαρκώδεις μίσχους που λέγεται ανθοκεφαλή. Το κουνουπίδι καλλιεργείται κυρίως στις περιοχές της Μεσογείου, και στις παραθαλάσσιες περιοχές του Ατλαντικού ωκεανού για την ανθοκεφαλή του. Από το Μάιο μέχρι τον Αύγουστο σπέρνεται σε φυτώρια και μετά την πάροδο 1 μήνα, αφού βλαστήσουν, τα μικρά αυτά φυτάρια μεταφυτεύονται στο χωράφι. Είναι ευαίσθητο στις υψηλές θερμοκρασίες και στις πολλές βροχές. Μία μέση θερμοκρασία 10-12 βαθμούς είναι κατάλληλη για την ανάπτυξη του. Μπορεί να καλλιεργηθεί στα περισσότερα εδάφη αρκεί να υπάρχει η κατάλληλη ύδρευση. Ανάλογα με την ποικιλία και την καλλιέργεια η συγκομιδή γίνεται 5 περίπου μήνες μετά τη σπορά. Όταν η ανθοκεφαλή πάρει το συνηθισμένο σχήμα κόβεται μαζί με 3-4 φύλλα που την προστατεύουν κατά τη μεταφορά και από το φως. Στη βόρεια Ευρώπη καλλιεργείται μια μονοετής ποικιλία τους καλοκαιρινούς μήνες. Στην Ελλάδα το κουνουπίδι καλλιεργείται τη χειμερινή περίοδο κυρίως στις Εύβοια, Αττική, Μεσσηνία, Κέρκυρα και Αρκαδία και είναι διετές. Η καλλιέργεια του καλύπτει περίπου 30,000 στρέμματα με παραγωγή πάνω από 36,000 τόνους ετησίως. Τα μπρόκολα και τα κουνουπίδια καλλιεργούνται με κρεμμύδια, πατάτες, φασκόμηλο, χαμομήλι, σέλινο, άνηθο, δυόσμο, δεντρολίβανο, θυμάρι, αψιθιά, ύσωπο, λεβάντα. Τα αρωματικά φυτά γενικώς διώχνουν τα σκουλήκια των λάχανων. Δεν καλλιεργούνται μαζί με ντομάτες, φασόλια και φράουλες φράουλες. 

Τα κουνουπίδια ή ανθοκράμβες είναι φυτά διετή, καλλιεργούμενα ως μονοετή. Ανήκουν στην οικογένεια των σταυρανθών. H καλλιέργεια αυτών γίνεται αποκλειστικώς για τα υπερτροφικά άνθη, τα όποια μαζί με τούς ποδίσκους τους, αποτελούν το μόνο φαγώσιμο μέρος για χρήση της μαγειρικής. Όταν τρώγονται ωμά προξενούν φούσκωμα και αέρια, από το πολύ θειάφι πού περιέχουν. Στη Κύπρο, από τα άνθη των κουνουπιδιών και τα τρυφερά κοτσάνια κάνουν τη περίφημη μούγκρα, είδος τουρσί εξαίρετο ως ορεκτικό. Τα κουνουπίδια έχουν περίπου τις ίδιες καλλιεργητικές απαιτήσεις πού έχουν και τα κραμβολάχανα (μάπες). Από αυτά οι μεν πρώιμες ποικιλίες ευδοκιμούν καλύτερα στα ελαφρά και δροσερά χώματα, οι δε όψιμες μάλλον στα σφικτά και στραγγερά, όχι όμως πολύ βαρεία. Γενικώς τα κουνουπίδια έχουν ανάγκη από πολλά και συχνά ποτίσματα για να δίδουν καλές αποδόσεις, αλλιώς η παραγωγή τους αποβαίνει εντελώς πενιχρή. Το κουνουπίδι τρώγεται μαγειρεμένο ή διατηρημένο σε ξύδι (τουρσί) και θεωρητικά αποδίδει λίγες θερμίδες. Έρευνες υποστηρίζουν ότι η μέτρηση θερμίδων δεν είναι δυνατόν να γίνει με ακρίβεια. Μπορεί να μαγειρευτεί είτε νερόβραστο, οπότε τρώγεται με την προσθήκη λεμονιού ή/και λαδιού, είτε με την προσθήκη ντομάτας, κρεμμυδιού και μπαχαρικών, κυρίως γαρύφαλλου και μπαχαριού. Το κουνουπίδι έχει υψηλή διατροφική αξία και η κατανάλωσή του μπορεί να προστατεύσει από διάφορες ασθένειες της καρδιάς, αλλά και από τον καρκίνο. Το κουνουπίδι λέγεται ότι προέρχεται από το άγριο λάχανο που ευδοκιμούσε στην Ασία. Ανήκει στην ίδια κατηγορία λαχανικών με το μπρόκολο, τα λαχανάκια Βρυξελλών και το λάχανο και συναντάται σε διάφορα μεγέθη, από 15 εκατοστά σε διάμετρο, έως και 12 εκατοστά. Αποτελείται από πολλά συγκεντρωμένα μπουμπούκια λευκού χρώματος, λόγω της προστασίας τους από τα παχιά πράσινα φύλλα που εμποδίζουν να τα φτάσει το φως του ήλιου και το σχηματισμό χλωροφύλλης. 

Το μέρος του λαχανικού που τρώγεται είναι το ίδιο το λουλούδι, το οποίο καταναλώνεται με διάφορους τρόπους -τουρσί, ωμό, βραστό, στον ατμό κ.ά.. Ωμό, έχει την υψηλότερη διατροφική αξία. Το κουνουπίδι είναι ιδανικό για όσους θέλουν να χάσουν βάρος, καθώς δεν περιέχει λίπος και έχει λίγες θερμίδες. Επίσης, η χαμηλή περιεκτικότητά του σε υδατάνθρακες, το κάνει ένα καλό υποκατάστατο της πατάτας. Είναι πλούσιο σε βιταμίνη C, ένα ισχυρό αντιοξειδωτικό που βοηθά στην οικοδόμηση ενός ισχυρού ανοσοποιητικού συστήματος, προλαμβάνει τη γήρανση του δέρματος και βοηθά στην επούλωση των πληγών. Το να μαγειρεύουμε σωστά το κουνουπίδι είναι σημαντικό προκειμένου να επωφεληθούμε στο μέγιστο από αυτό. Το κουνουπίδι έχει την τάση να αναδύει μια ιδιάζουσα οσμή θείου όταν θερμαίνεται και μάλιστα, όσο πιο πολύ μαγειρεύεται, τόσο πιο έντονη είναι η οσμή αυτή. Για να την αποφύγετε ελαχιστοποιήστε το χρόνο μαγειρέματος και ταυτόχρονα εμποδίστε την απώλεια των θρεπτικών συστατικών του. Mια σημαντική συμβουλή για όσους υποφέρουν από προβλήματα με το θυρεοειδή, είναι ότι θα πρέπει να έχουν κατά νου το γεγονός ότι το κουνουπίδι περιέχει βρογχοκηλογόνα, που επηρεάζουν τις λειτουργίες του θυρεοειδή αδένα και δεν πρέπει να καταναλώνεται ωμό. Το μαγείρεμά του θα βοηθήσει να απενεργοποιήσετε αυτές τις ουσίες.

Πηγή : https://el.m.wikipedia.org/wiki/Κουνουπίδι

http://www.clickatlife.gr/your-life/story/4215

http://www.ftiaxno.gr/2013/11/kounoupidi-mprokolo-spora-fitema-kalliergeia.html