Η λεβάντα (Lavandula) είναι γένος φυτών που ανήκει στην οικογένεια των Χειλανθών (Labiatae). Το γνωστότερο γένος είναι η λαβαντούλα, που περιλαμβάνει γύρω στα 25 είδη. Είναι ιθαγενές των παραμεσόγειων περιοχών. Επίσης, απαντάται στα Κανάρια Νησιά, στην Ινδία και σε άλλες ασιατικές χώρες. Το αιθέριο έλαιο που περιέχουν τα φύλλα της χρησιμοποιείται στην αρωματοποιία και για τη θεραπεία νευρασθενειών. Έχει επίσης αντισηπτικές ιδιότητες και χρησιμοποιείται στην επούλωση τραυμάτων. Σε μεγάλες δόσεις η λεβάντα δρα ως υπνωτικό και ναρκωτικό. Οι ιαματικές της ιδιότητες ήταν γνωστές από την αρχαιότητα και αναφέρονται στο Διοσκουρίδη, τον Πλίνιο και το Γαληνό. Πρόκειται για φυτό φρυγανώδες και πολύκλαδο, με όρθιους βλαστούς που φύονται από τη βάση. Είναι, συνεπώς, θάμνος, με ύψος 30 έως 80 εκατοστά. Έχει γκριζοπράσινα φύλλα, στενά ώς λογχοειδή. Οι ανθοφόροι βλαστοί καταλήγουν σε ταξιανθία τύπου στάχεος. Το αιθέριο έλαιο της λεβάντας χρησιμοποιείται στην αρωματοποιία, τη σαπωνοποιία και στη φαρμακευτική ως τονωτικό και αντικαταρροϊκό. Κύριο συστατικό του είναι η χημική ένωση οξικό λιναλύλιο. Εκτός αυτού, περιέχει αλκοόλες.
Η λεβάντα, γνωστή στη σύγχρονη Ελλάδα και ως Λαμπρή ή Χαμολίβανο, ήταν διαδεδομένη από την αρχαιότητα. Οι αρχαίοι Έλληνες χρησιμοποιούσαν τη λεβάντα για να αρωματίζουν το νερό των λουτρών τους, αλλά και για την παρασκευή αρωματικών σαπουνιών και ηρεμιστικών βάλσαμων. Λεβάντα για τις εταίρες και τις …παρθένες. Σύμφωνα με αναφορές, οι εταίρες χρησιμοποιούσαν αιθέριο έλαιο λεβάντα για να αρωματίζουν την αναπνοή τους. Επίσης, οι παρθένες κοπέλες που θυσιάζονταν στους θεούς, ήταν στολισμένες με άνθη από λεβάντα. Οι Αρχαίοι Έλληνες χρησιμοποιούσαν τη λεβάντα για ιατρικούς σκοπούς. Αναφορές υπάρχουν, από τον δεύτερο σπουδαιότερο ιατρό της Αρχαιότητας μετά τον Ιπποκράτη, τον Γαληνό, το γιατρό Θεόφραστο (3ος αιώνας π.Χ.) και τον φιλόσοφο Διογένη (4ος αιώνας π.Χ.). Ο Διογένης αναφέρει ότι, σε αντίθεση με τους Αιγύπτιους που άλειφαν με λεβάντα το κεφάλι τους, ο ίδιος άλειβε με λεβάντα τα πόδια του. Με τον τρόπο αυτό το άρωμα λεβάντας ανέβαινε σε όλο το σώμα του. Ο Διοσκουρίδης ο Αναζαρβέας (1ος μ.Χ. αιώνας) στο διάσημο σύγγραμμα του De Materia Medica αναφέρει πως η κατανάλωση λεβάντας βοηθάει στην ανακούφιση από τη δυσπεψία, τους πονοκεφάλους και τον ερεθισμό του λαιμού. Κατάλληλη για εξωτερική χρήση ως προς τον καθαρισμό πληγών και την ανακούφιση από καψίματα και δερματικές παθήσεις. Ως προς το είδος Lavandula Stoechas αναφέρει: «… γεννάται εν τοις κατά Γαλάτιαν νήσοις αντίκρυ Μασσαλίας, καλούμενας Στοίχασιν, όθεν και την επωνυμίαν έσχηκεν». Με τη λεβάντα έφτιαχναν ένα κρασί τον «στοιχαδίτης οίνος» και το «στοιχαδικό ξύδι» τα οποία τα χρησιμοποιούσε στην επιληψία αλλά και για την ψύξη των πλευρών και των νεύρων. Συνιστούσε τη λεβάντα για πόνους του θώρακα. Την λεβάντα χρησιμοποίησαν μετά τους αρχαίους Έλληνες και οι Ρωμαίοι. Οι στρατιώτες κουβαλούσαν μαζί τους λεβάντα στις εκστρατείες για να περιποιούνται τραύματα. Επίσης, την άπλωναν σε δωμάτια ασθενών για να «καθαρίζουν» τον αέρα.
Η λεβάντα καλλιεργείται σε εδάφη πλούσια σε ασβέστιο, καθώς αυτό βελτιώνει την ποιότητα του αιθερίου ελαίου της και βοηθά την ανάπτυξη του φυτού. Το έδαφος καλλιέργειας πρέπει να είναι ελαφρύ και χαλικώδες, γι' αυτό και το φυτό προσφέρεται για καλλιέργεια σε εκτάσεις ακατάλληλες για άλλου τύπου καλλιέργειες. Δεν αγαπά, επίσης, ιδιαίτερα την υγρασία, αλλά ούτε και την ολοσχερή ξηρασία. Σήμερα καλλιεργείται στην Ισπανία, τη Γαλλία, τη Βουλγαρία και αρκετές χώρες της Βόρειας Αφρικής. Στην Ελλάδα καλλιεργείται στην Αρκαδία, την Κεφαλληνία, τις Σέρρες την Κομοτηνή και τη Σαμοθράκη. Πολλαπλασιάζεται με σπόρους, με μοσχεύματα και με παραφυάδες. Η συλλογή (συγκομιδή) γίνεται κατά το στάδιο πλήρους ανθοφορίας, οπότε και μπορεί να ληφθεί η μέγιστη ποσότητα (και ποιότητα) αιθερίου ελαίου. λεβάντα έχει τρεις κύριες χρήσεις, ως αντισηπτικό, ένα τοπικό αναισθητικό, και ως ηρεμιστικό. Αντισηπτικό . Χρησιμοποιηθεί μόνο του ή σε συνδυασμό με άλλα έλαια , λοσιόν ή κρέμες. Η λεβάντας χρησιμοποιείται στο δέρμα για τη θεραπεία σε εκδορές, κοψίματα, εγκαύματα, και φλεγμονωδών καταστάσεων του δέρματος, βοηθά στην προώθηση της επούλωσης και είναι ένα από τα λίγα αιθέρια έλαια που μπορούν με ασφάλεια να εφαρμόζεται στο δέρμα. Τοπικό αναισθητικό . Ως τοπικό αναισθητικό και παυσίπονο,το λάδι λεβάντας μπορεί να μειώσει δραματικά την αίσθηση του πόνου από εγκαύματα και τσιμπήματα εντόμων. Κατασταλτικά . Προωθεί μια αίσθηση ηρεμίας και χαλάρωσης και μπορεί να βοηθήσει στην καταπολέμηση της αϋπνίας και της αϋπνίας. Πέρα από αυτές τις γενικές χρήσεις, υπάρχουν επίσης πολλές πρακτικές εφαρμογές στο αιθέριο έλαιο της λεβάντας.
https://el.m.wikipedia.org/wiki/Λεβάντα
https://lavenderoil.gr/2016/04/09/i-lebanta-stin-arxaia-ellada/
http://www.bioathens.com/25-chrisis-me-levanta/
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου