Κήπος και αγρόκτημα στην Ελλάδα

Κήπος και αγρόκτημα στην Ελλάδα
Κήπος και αγρόκτημα στην Ελλάδα

Τρίτη 23 Φεβρουαρίου 2021

Ελληνική Φύση : Το πιο όμορφο και ανθρώπινο μέρος στον πλανήτη μας (Μέρος Β)

Η Ελλάδα, αν και μικρή σε έκταση χώρα, ευτύχησε να έχει ένα ποικίλο και γεμάτο αντιθέσεις φυσικό περιβάλλον. Το συνθέτουν πολλά χιλιόμετρα ακτές, μικρά και μεγάλα βουνά, ποτάμια, λίμνες και φαράγγια που φιλοξενούν ένα τεράστιο αριθμό φυτικών και ζωικών ειδών. Σημαντικό ρόλο σ’ αυτό έπαιξε και η τύχη της Ελλάδας να γειτονεύει τόσο με την Ασία όσο και με την Αφρική, γεγονός που την πλούτισε με είδη που δεν υπάρχουν πουθενά αλλού στην Ευρώπη. Η θάλασσα αποτελεί κυρίαρχο στοιχείο της ελληνικής φύσης με τους ανθρώπους να έχουν κατοικήσει από πολύ νωρίς τα εκατοντάδες μικρά και μεγάλα νησιά που έχει στην αγκαλιά της. Οι άνθρωποι στα νησιά, αντί να δαμάσουν τη φύση, έμαθαν να συνυπάρχουν μ’ αυτήν και έτσι με ελάχιστες παρεμβάσεις και μια αρχιτεκτονική αρμονικά δεμένη με το φυσικό περιβάλλον δημιούργησαν μοναδικές εικόνες παγκόσμια αναγνωρίσιμες. Από την άλλη, τα βουνά που κυριαρχούν στην ηπειρωτική Ελλάδα, γέμιζαν πάντα με δέος τους Έλληνες που τοποθέτησαν στο ψηλότερο από αυτά, τον Όλυμπο, τους θεούς τους. Ακόμη και στις μέρες μας τα βουνά φιλοξενούν πολλά σημαντικά δάση, με το παρθένο δάσος της Ροδόπης να είναι ένα από τα τελευταία της Ευρώπης. Σήμερα, πολλές σημαντικές περιοχές έχουν κηρυχτεί εθνικοί δρυμοί, εθνικά πάρκα και αισθητικά δάση ενώ πλήθος άλλων έχουν ενταχθεί στο δίκτυο “Natura”.


Όταν κάποιος περπατά στην όμορφη εξοχή της Ελλάδας, είναι δύσκολο να μην συναντήσει άγρια ελληνικά βότανα στο δρόμο του που προσδίδουν μια μοναδική αύρα. Το ελληνικό κλίμα είναι ιδανικό για την ανάπτυξη των βοτάνων, τα οποία υπάρχουν σε αφθονία στις πλαγιές των βουνών και στα πράσινα λιβάδια, όπου και μεγαλώνουν φυσικά. Τα βότανα που υπάρχουν σήμερα στην Ελλάδα, είναι ίδια με τα βότανα που υπήρχαν χιλιάδες χρόνια πριν στην Αρχαία Ελλάδα, και οι χρήσεις τους έχουν παραμείνει ίδιες, όχι μόνο στο να δίνουν γεύση στα ελληνικά φαγητά, αλλά και για ιατρικούς σκοπούς. Είναι δύσκολο να ξεχωρίσει κάποιος τα ελληνικά βότανα. Πολλά μοιάζουν στη γεύση, στο άρωμα και στην εμφάνιση, αλλά οι Έλληνες με την εμπειρία και τη  γνώση, που μεταβιβάζονται από γενιά σε γενιά, γνωρίζουν την εμφάνισή τους, πότε ανθίζουν και πότε συλλέγονται. Οι Έλληνες δεν αγοράζουν βότανα από το σούπερ μάρκετ αλλά από τα μικρά χωριά, που οι άνθρωποι συλλέγουν φρέσκα βότανα, που μεγαλώνουν φυσικά στα χωράφια και στους αγρούς.


Η ρίγανη είναι το πιο γνωστό βότανο στην ελληνική κουζίνα, και χρησιμοποιείται σε σούπες, στο στιφάδο, σε κρέατα και ψάρια, και φυσικά στην φημισμένη χωριάτικη σαλάτα. Στην Αρχαία Ελλάδα, πίστευαν ότι η ρίγανη φέρνει καλή τύχη και υγεία και συμβολίζει την ευτυχία.
Η μαντζουράνα είναι στενός συγγενής της ρίγανης, με ελαφρώς πιο λεπτή γεύση αλλά με τις ίδιες χρήσεις στην κουζίνα. Στην Αρχαία Ελλάδα φύτευαν μαντζουράνα στους τάφους για να αναπαυτούν οι νεκροί με ευτυχία και αγάπη.
Ο άνηθος χρησιμοποιείται φρέσκος στις σαλάτες και στην φημισμένη ελληνική σπανακόπιτα. Η κύρια χρήση του είναι ιατρική καθώς ήταν πολύ δημοφιλής για την επούλωση των πληγών , των εγκαυμάτων και για την προαγωγή του ύπνου.
Το μάραθο μοιάζει με τον άνηθο αλλά η γεύση είναι πολύ διαφορετική, καθώς έχει μια ιδιαίτερη γεύση γλυκάνισου. Το μάραθο πήρε το όνομά του από τον Μαραθώνα, μια περιοχή που ήταν γεμάτη μάραθο. Το μάραθο προωθεί την αντοχή και την μακροζωία.
Ένας ελληνικός μύθος λέει ότι η μέντα πήρε το όνομα της από μια νύμφη του νερού, τη Μίνθη, που τράβηξε την προσοχή του Άδη, του Θεού του Κάτω Κόσμου. Όταν η Περσεφόνη το έμαθε μετέτρεψε την Μίνθη σε βότανο. Η μέντα είναι εξαιρετική, σε μορφή τσαγιού, για την πέψη, τις νευρολογικές διαταραχές, τη ζαλάδα, τον πονόλαιμο, το βήχα, τους πονοκεφάλους και την αϋπνία. Η μέντα χρησιμοποιείται επίσης σε πολλά ελληνικά φαγητά, καθώς έχει εξαιρετικό άρωμα και γεύση που οφείλεται στο πλούσιο υπέδαφος και τη θερμοκρασία της Ελλάδας.


Το δενδρολίβανο ευδοκιμεί δίπλα στη θάλασσα και οι αρχαίοι Έλληνες μαθητές φορούσαν στεφάνια από δενδρολίβανο για να ενισχύσουν τη μνήμη τους. Το δενδρολίβανο είναι μέλος της οικογένειας της μέντας και έχει αντισηπτικές ιδιότητες. Βοηθά στο άσθμα και στα αναπνευστικά προβλήματα, όπως επίσης ανακουφίζει από τους πονοκεφάλους και τη δυσπεψία. Είναι ένα από τα πιο διαδεδομένα βότανα στην Ελλάδα και ο Ιπποκράτης πίστευε ότι είναι τονωτικό.
Οι Αρχαίοι Έλληνες πίστευαν ότι το φασκόμηλο μπορούσε να νικήσει το θάνατο ή να συμβάλλει στην μακροζωία. Το φασκόμηλο μειώνει τη χοληστερόλη, ενισχύει τη μνήμη και απαλύνει τους ερεθισμούς της επιδερμίδας και τη φλεγμονή. Έχει έντονη και πικάντικη γεύση.
Στα ελληνικά η λέξη χαμομήλι σημαίνει μήλο που είναι κάτω στο έδαφος, η γεύση του μοιάζει με μήλο και η ανάπτυξη του είναι χαμηλή και ποώδης. Ο Ιπποκράτης ήταν ο πρώτος που ανέφερε το χαμομήλι και το πρότεινε για την προστασία και την καταπολέμηση των κρυολογημάτων. Το τσάι χαμομηλιού είναι γνωστό για τις ηρεμιστικές και χαλαρωτικές του ιδιότητες, καθώς και για την βελτίωση του ύπνου και τις στομαχικές διαταραχές.
Το θυμάρι, στην Αρχαία Ελλάδα ήταν πηγή θάρρους και χρησιμοποιούνταν ως θυμίαμα ή σαν εκχύλισμα στο μπάνιο, και για γεύση σε ποτά και τυριά. Το έβαζαν κάτω από το μαξιλάρι, σε φακελάκια, για καλύτερο και πιο ήρεμο ύπνο. Το θυμάρι είναι ένα από τα λίγα βότανα που περιέχει όλη τη γεύση όταν είναι αποξηραμένο. Το έλαιο θυμαριού είναι αποτελεσματικό στοματικό διάλυμα και έχει αντισηπτική δράση. Σαν τσάι βοηθά στην αντιμετώπιση του βήχα και της βρογχίτιδας.


Οι Αρχαίοι Έλληνες συνέδεαν τον μαϊντανό με τον θάνατο, καθώς ο μύθος έλεγε ότι ανάβλυζε από το αίμα του Αρχέμορου, το όνομα του οποίου σημαίνει, αρχή κακής μοίρας. Ευδοκιμεί σε βραχώδεις πλαγιές και χρησιμοποιείται πλέον σε σχεδόν όλα τα φαγητά.
Τελευταίος αλλά εξίσου σημαντικός είναι ο βασιλικός, ο βασιλιάς των βοτάνων. Η λέξη προέρχεται από την ελληνική λέξη βασιλιάς. Οι αρχαίοι Έλληνες τοποθετούσαν βασιλικό στα χέρια των νεκρών για να εξασφαλίσουν ότι θα έχουν ένα ασφαλές ταξίδι στον άλλο κόσμο, και ότι θα ανοίξουν οι πύλες του παραδείσου, για αυτό και βάζουμε το βασιλικό στην είσοδο των σπιτιών για καλή τύχη και πλούτο. Τον τελευταίο αιώνα ο βασιλικός έχει γίνει δημοφιλής στην ελληνική κουζίνα. Έχει μια πλούσια , πικάντικη γεύση και το προσθέτουμε τελευταία στιγμή στο μαγείρεμα για να διατηρήσει όλη τη γεύση του.  Έχει πολλές βιταμίνες και αντιοξειδωτικά . Οι Αρχαίοι Έλληνες γνώριζαν ότι τα βότανα είχαν συγκεκριμένες ιδιότητες, την ικανότητα να θεραπεύουν συγκεκριμένες ασθένειες, να βοηθούν στη μνήμη, να βελτιώνουν τον ύπνο και να ηρεμούν την ψυχή.
Σήμερα οι άνθρωποι φαίνεται ότι επιστρέφουν στη φαρμακευτική χρήση των βοτάνων και αναζητούν αυτή την γνώση.


Η Ελλάδα είναι μια χώρα με πολύτιμη φυσική κληρονομιά και σημαντική βιολογική ποικιλία. Ένα εντυπωσιακό μωσαϊκό χερσαίων, υγροτοπικών και θαλάσσιων οικοσυστημάτων περιλαμβάνει υποτροπικά φοινικοδάση στην Κρήτη, αλπικά λιβάδια αλλά και ψυχρόβια δάση ερυθρελάτης στη Ροδόπη.  Η προστασία της φύσης έχει επιτρέψει στη μοναδική μας βιοποικιλότητα να αντέξει τις μεγαλύτερες απειλές. Μεγάλος αριθμός τόπων απειλούνται με υποβάθμιση, εξ αιτίας έντονων ανθρωπογενών πιέσεων, όπως η αυθαίρετη ή ακαλαίσθητη δόμηση, η διάνοιξη δρόμων, ο ανεξέλεγκτος τουρισμός και πολλές άλλες καταστροφικές δραστηριότητες που υποβαθμίζουν τη φύση.  Από νομική άποψη, σήμερα η προστασία αυτής της φυσικής κληρονομιάς βασίζεται κατά μέγιστο βαθμό στις δυο κοινοτικές οδηγίες, (79/409 και 92/43), με τον τρόπο φυσικά που έχουν αυτές ενσωματωθεί στην εθνική νομοθεσία. Παρά την ύπαρξη αυτών των νομοθετημάτων η φυσική κληρονομιά της χώρας μας υποβαθμίζεται και περιορίζεται ποιοτικά και ποσοτικά με εντεινόμενους ρυθμούς τα τελευταία χρόνια. Η υποβάθμιση λαμβάνει χώρα κυρίως μέσω της αστικοποίησης δηλαδή της έγερσης χωρίς καμιά λογική και συνολικό σχέδιο, διάσπαρτων κτιρίων, διάνοιξης και κατασκευής δρόμων, ανεξέλεγκτης απόθεσης μπαζών και απορριμμάτων, λατομεύσεων, εκχερσώσεων και γενικά τόσο από τις καθαυτό όσο και από τις παράπλευρες επιπτώσεις έργων μεγάλης και μικρής κλίμακας.  Σημαντικό μέρος της υποβάθμισης των τοπίων οφείλεται επίσης στην εγκατάλειψη παλαιών (παραδοσιακών) μεθόδων στον πρωτογενή τομέα, την εγκατάλειψη της υπαίθρου, αλλά και την εγκατάλειψη και ερείπωση κτιρίων και υποδομών. Όλα αυτά συνοδεύονται από χαμηλή και συχνά αταίριαστη αρχιτεκτονική στα δομημένα περιβάλλοντα που ακόμη περισσότερο υποβαθμίζει τα τοπία και μάλιστα την ύπαιθρο χώρα.


Το παραδοσιακό μοντέλο της ελληνικής αγροτικής οικονομίας, όπως το γνωρίζουμε σήμερα, με τα προβλήματα, αλλά και με τα πλεονεκτήματά του, είναι βέβαιο ότι σιγά σιγά δίνει τη θέση του σε ένα νέο πρότυπο οργάνωσης της αγροτικής παραγωγής. Η διεθνοποίηση της αγοράς και οι απαιτήσεις της, όπως και η αλματώδης ανάπτυξη της τεχνολογίας σε όλο το φάσμα των δραστηριοτήτων που άπτονται του αγροτικού τομέα, την ωθούν να ενταχθεί οργανικά στη νέα εποχή, όπου η διεθνοποίηση των αγορών και οι τεχνολογικές καινοτομίες έχουν τον πρώτο ρόλο. Καθημερινά όλο και περισσότεροι αποκτούν τη συνείδηση ότι χωρίς την οργανωμένη ανάπτυξη της γεωργίας και της κτηνοτροφίας, αλλά και της μεταποίησης που είναι συνδεδεμένη με ό,τι προσφέρει η ελληνική γη, η χώρα θα δυσκολευτεί πολύ να βγει από το σκοτεινό τούνελ. Είναι καιρός πια να ξεφύγουμε από τη λογική μόνο της ποσότητας και να γίνει μια στροφή και στην ποιότητα, δεδομένου ότι υπάρχουν δύο συγκριτικά πλεονεκτήματα έναντι των άλλων χωρών που ανταγωνίζονται τα ελληνικά αγροτικά προϊόντα. Το πρώτο είναι η ανεπανάληπτη χλωρίδα του τόπου μας. Στη φυτική παραγωγή υπάρχουν αυτοφυή είδη που η ποιότητά τους με βάση τα χαρακτηριστικά που αναφέρονται (διατροφική αξία, γεύση) είναι ασυναγώνιστα. Το δεύτερο πλεονέκτημα είναι ο ήλιος, ένας από τους πιο βασικούς παράγοντες παραγωγής ποιοτικών αγροτικών προϊόντων. Κανένας τεχνητός φωτισμός και καμία τεχνητή συνθήκη δεν μπορεί να αντικαταστήσει την ευεργετική επίδραση που έχει ο ήλιος της πατρίδας μας.
Πηγή : https://www.mediterraneo.gr/%CE%B7_%CE%B5%CE%BB%CE%BB%CE%B7%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CE%B7_%CF%86%CF%85%CF%83%CE%B7_%CF%83%CE%B5_%CE%B1%CF%80%CE%BB%CE%B1_%CE%BC%CE%B1%CE%B8%CE%B7%CE%BC%CE%B1%CF%84%CE%B1-details.aspx
https://www.itrofi.gr/texnologia/perivallon/article/413/elliniki-fysi-kai-georgia-me-vlemma-sto-mellon
https://www.therapia.gr/ellinika-botana/

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Ο Αριστοφάνης και οι Αγρότες : Ο ύμνος για την αγροτική ζωή και η υπεράσπιση των Αθηναίων αγροτών

Ο Αριστοφάνης στα έργα του ύμνησε την ήσυχη και μακάρια ζωή της υπαίθρου μακριά από τις έγνοιες της αστικής καθημερινότητας. Ό ποιητής γεννή...