Κήπος και αγρόκτημα στην Ελλάδα

Κήπος και αγρόκτημα στην Ελλάδα
Κήπος και αγρόκτημα στην Ελλάδα

Τρίτη 9 Απριλίου 2019

Μολόχα ή Μαλάχη η άγρια : Το αρχαίο μεσογειακό φυτό, βότανο των μυστικιστων και οι φαρμακευτικές του ιδιότητες

Η μολόχα (επιστ. Μαλάχη η άγρια, Malva sylvestris) είναι το συνηθέστερο είδος Μαλάχης. Είναι ιδιαίτερα διεσπαρμένο φυτό σε όλη την λεκάνη της Μεσογείου και σε πολλά ακόμα μέρη. Αναπτύσσεται από την παράκτια ζώνη μέχρι αρκετά μεγάλο υψόμετρο. Η μολόχα έχει πυκνό φύλλωμα, με φύλλα παλαμοσχιδή και άνθη κυρίως ρόδινα, που φύονται από τον βλαστό. Η περίοδος ανθοφορίας της περιλαμβάνει όλη την περίοδο της άνοιξης και το ξεκίνημα του καλοκαιριού. Είδη του γένους Μαλάχη που απαντούν αυτοφυή στην Ελλάδα είναι: Μαλάχη η κρητική (Malva cretica), Μαλάχη η μόσχοσμος (Malva moschata), Μαλάχη η αγρία (Malva sylvestris), Μαλάχη η αμελημένη (Malva neglecta), Μαλάχη η μικρανθής (Malva parviflora), Μαλάχη η μικρά (Malva pusilla), Μαλάχη η αιγυπτία (Malva aegyptia). Από αυτά, τα περισσότερα ενδιαφέροντα είδη, χρήσιμα και στην φαρμακευτική είναι: η Μαλάχη η αγρία και η Μαλάχη η αμελημένη τα άνθη των οποίων χρησιμοποιούνται σαν αφέψημα με μαλακτικές ιδιότητες και είναι γνωστά σαν μολοχάνθη. Στην παραδοσιακή ιατρική η χρήση της μολόχας μπορούσε να χρησιμοποιηθεί ως φαγώσιμο και ως θεραπευτικό φυτό. Στην αρχαία Ελλάδα την είχαν μεγάλη εκτίμηση (αναφέρεται από τον Πυθαγόρα, Πλάτωνα). Ο Αθήναιος στο Δειπνοσοφισταί (Βιβλ. Β΄) γράφει πως θεωρείται "λεαντική αρτηρίας" μάλλον επειδή χρησιμοποιούνταν ως προφυλακτικό φάρμακο κατά της αρτηριοσκλήρυνσης. Στην πρόσφατη λαϊκή ιατρική, τα φύλλα της μολόχας τρίβονται σε μέρος που πονά από το άγγιγμα της τσουκνίδας. Όπως λέγεται, "καταλαγιάζει το τσούκνισμα". Το αφέψημα από τα άνθη της (μολοχάνθια) θεωρείται μαλακτικό, αποχρεμπτικό, κινητικό του εντέρου. Το ποδόλουτρο σε αφέψημα από μολοχάνθη ανακουφίζει από την κούραση. Το κατάπλασμα φύλλων μολόχας ανακουφίζει το έκζεμα και το πόνο από το τσιμπήματα εντόμων. Η Μολόχα είναι το συνηθέστερο είδος Μαλάχης. Τη βρίσκουμε σε κάθε γωνιά του πλανήτη μας, καθώς μεταφέρθηκε και "προσαρμόστηκε" στο φυσικό περιβάλλον πολλών περιοχών. Είναι ιδιαίτερα διεσπαρμένο φυτό σε όλη την λεκάνη της Μεσογείου. Αναπτύσσεται από την παράκτια ζώνη μέχρι αρκετά μεγάλο υψόμετρο. Η μολόχα είναι πολύ γνωστή γιατί φυτρώνει παντού, από τα καλλιεργημένα χωράφια μέχρι τα χαλάσματα και από τους κήπους μέχρι τους δρόμους και τα πετρώδη εδάφη. Όπου φυτρώνει τσουκνίδα υπάρχει και μολόχα ως "αντίδοτο" στον ερεθισμό από επαφή με την πρώτη.


Η μολόχα είναι από τα φυτά που αγαπήθηκαν πολύ και χρησιμοποιήθηκαν από τα πολύ μακρινά χρόνια. Χρησιμοποιήθηκε ως τροφή και ως φαρμακευτικό βότανο. Σαν τροφή χρησιμοποιήθηκαν σχεδόν όλα τα μέρη του βοτάνου: τα φύλλα, οι τρυφεροί βλαστοί, οι ρίζες. Ο Ησίοδος ανέφερε πρώτος την μολόχα τον έβδομο αιώνα π.Χ. Οι Βυζαντινοί σχολιαστές μας πληροφορούν ότι στα χρόνια εκείνα έφτιαχναν με μολόχα και με πολλά άλλα βότανα έναν θρεπτικότατο πολτό. Οι δε Ρωμαίοι την θεωρούσαν λιχουδιά και την είχαν στα τραπέζια τους. Στην αρχαία Ελλάδα καλλιεργούσαν την μολόχα μαζί με άλλα λαχανικά και βότανα στους κήπους τους. Η συμμετοχή της στις βραστές σαλάτες ήταν απαραίτητη, από τα συμπόσια των πλουσίων έως τα ταπεινά γεύματα των γεωργών. Αξιοσημείωτο είναι ότι η μολόχα φυτρώνει πάντα μα πάντα κοντά σε κατοικημένες περιοχές. Αν τη συναντήσουμε μακριά από κατοικημένες περιοχές, αυτό θα σημαίνει ότι κάποτε υπήρχε ένα σπίτι εκεί!!! Τα πανέμορφα λουλούδια της πλαισίωναν πάντα τα στεφάνια της Πρωτομαγιάς, με τα κλωνάρια της τα παιδιά έφτιαχναν και φτιάχνουν δακτυλίδια και βραχιόλια για να υποδεχθούν την όμορφη εποχή της Άνοιξης. Με τα φύλλα της σε πολλά σπίτια της υπαίθρου δίπλωναν και διπλώνουν ντολμάδες. Οι βλαστοί και τα φύλλα βράζονταν ή μαγειρεύονταν με διάφορους τρόπους. Τα συνδύαζαν θαυμάσια με όσπρια, με κρέας, με ρύζι, τα έκαναν γιαχνί ή ομελέτες και ο καρπός της είναι μεριστόκαρπος που τον λένε «ψωμάκι», επειδή μοιάζει με σπιτίσιο ψωμί και παλιά τα μικρά παιδιά τον μάζευαν και τον έτρωγαν. Ως βασικό της προσόν θεωρούσαν το ότι σταματούσε την πείνα. Άλλη κύρια χρήση της ήταν η φαρμακευτική. Ήταν από τα κατεξοχήν αναλγητικά βότανα του αρχαίου κόσμου. Ακόμη και σήμερα, όμως, όταν μας τσιμπήσει μια τσουκνίδα, το ευκολότερο «φάρμακο» είναι να τρίψουμε το σημείο με φύλλα μολόχας. Περιγραφή φυτού : Φαγώσιμο αγριόχορτο των αγρών με πυκνό φύλλωμα, με μεγάλους λεπτούς μίσχους φύλλων και μεγάλα στρογγυλοειδή ή άλλες φορές παλαμοειδή φύλλα που μοιάζουν με φύλλα σφενδάμου και πλατάνου. Την άνοιξη φουντώνει, ενώ το καλοκαίρι ανθίζει. Το άνθος, που φύεται από τον βλαστό, είναι συνήθως ροζ με μοβ ακτίνες και αποτελείται από πέντε πέταλα που περικλείουν τον ανθήρα. Το χρώμα των λουλουδιών παρουσιάζει αλλαγές και εξαρτάται κυρίως από την περιοχή όπου φυτρώνει η μολόχα. Σε γόνιμα χωράφια η μολόχα έχει έντονα ρόδινα άνθη, ενώ αν φυτρώνει σε ξερό πετρώδες έδαφος τα άνθη της είναι ξέθωρα ροζ ή άσπρα ή βιολετιά, αυτή δε που φυτρώνει μέσα στα χωριά, σε όχθους και σε χαλάσματα είναι «ο σπιτιάρης» με λουλουδάκια πιο μικρά με ένα ροζ ανοιχτό όμορφο χρώμα.


Για βρώση μαζεύεται τρυφερή πριν φουντώσει και ανθίσει, ειδάλλως την μαζεύουμε για αποξήρανση κατά την ανθοφορία. Χρήσιμες είναι και οι ρίζες του φυτού, οι οποίες είναι πολύ ανθεκτικές με αποτέλεσμα να ξαναφυτρώνουν και την επόμενη χρονιά. Θεραπευτικές ιδιότητες: Η μολόχα χρησιμοποιείται σε αρκετά φαρμακευτικά σκευάσματα. Από τη ρίζα της παράγονται αλοιφές και καταπλάσματα για πληγές, εγκαύματα και εξανθήματα. Χρησιμοποιείται επίσης ως μαλακτικό, καταπραϋντικό και αντιβηχικό. 1. Το έγχυμα μολόχας ανακατεμένο με λίγο παρθένο ελαιόλαδο ανακουφίζει από το τσίμπημα μέλισσας ή σφήκας. Αν σας τσιμπήσει άλλο έντομο ή τσουκνίδα, τρίψτε το πονεμένο μέρος με φρέσκα φύλλα μολόχας. 2. Το αφέψημα από τα άνθη της με μέλι καθαρίζει τον οργανισμό από τις τοξίνες. 3. Το ποδόλουτρο σε αφέψημα από μολοχάνθη ανακουφίζει από την κούραση. 4. Ένα ζεστό ρόφημα με μια κουταλιά θυμαρίσιο μέλι φέρνει μια γλυκιά ανακούφιση στον πονεμένο λαιμό, ηρεμεί τον βήχα και μας βοηθάει να αναπνεύσουμε καλύτερα. 5. Το κατάπλασμα της μολόχας μαλακώνει τους κάλους και ανακουφίζει το έκζεμα. Επιπλέον, μπορεί να χρησιμοποιηθεί για: φλεγμονές οιδήματα, κτυπήματα, μελανιές, στραμπουλήγματα. Άριστα αποτελέσματα έχει στην ξηρότητα των δακρυϊκών πόρων, αν χρησιμοποιηθεί χλιαρό έγχυμα σε μορφή κομπρέσας. Σε διεθνείς μελέτες έχει αναφερθεί ότι δύο με τρία φλιτζάνια έγχυμα μολόχας την ημέρα σε συνδυασμό με κομπρέσες στο στήθος το βράδυ -από ζεστά φύλλα και στραγγισμένα καλά άνθη- έχουν πολύ αρεστά αποτελέσματα στο εμφύσημα, όπως και σε περιπτώσεις δύσπνοιας. Σε πολλά χωριά της Γαλλίας,λοιπόν, έχουν την συνήθεια να προσθέτουν στις πατάτες τους τις τρυφερές κορφές και τα φύλλα της μολόχας, γιατί πιστεύουν πως διευκολύνει τη λειτουργία των νεφρών. Οι λεγόμενοι πρακτικοί θεραπευτές σε διάφορες χώρες της Ευρώπης - όπως της Αγγλίας και της Γαλλίας- φτιάχνουν μια γλυκιά κρέμα-πάστα από ρίζες μολόχας που είναι μαλακτική και θεραπευτική για τον πονεμένο λαιμό, το βήχα και τη βραχνάδα. Η σοφή λαϊκή ιατρική θεωρεί τη μολόχα ως ένα από τα αποτελεσματικότερα φαρμακευτικά βότανα εναντίον της δυσκοιλιότητας. Ο Κρητικός Επιμενίδης έχει συνδεθεί με την μολόχα. Ο άνθρωπος αυτός κινείται μεταξύ μύθου και ιστορίας και λέγεται πως είχε κοιμηθεί για πενήντα χρόνια σε ένα σπήλαιο στην Κρήτη. Όταν ξύπνησε, βρέθηκε σε έναν καινούργιο κόσμο. Για να μην διψά και για να μην πεινά, έτρωγε μόνον μολόχα και βολβούς. Έτσι, η μολόχα έγινε το βότανο των μυστικιστών και από τότε χρησιμοποιείται σε διάφορες μυήσεις.
Πηγή : https://el.m.wikipedia.org/wiki/Μολόχα
http://votanaaristoteleio.weebly.com/muomicronlambda972chialpha.html

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Η διαχρονική σημασία της αγροτικής παραγωγής και η έλλειψη διατροφικής αυτάρκειας των Ελλήνων

Την γεωργίαν των άλλων τεχνών μητέρα και τροφόν είναι. Ξενοφών Αρχαίος Έλληνας ιστορικός (430-355 π.Χ.) Γη και ύδωρ πάντα έσθ’ όσα γίνονται...