Κήπος και αγρόκτημα στην Ελλάδα

Κήπος και αγρόκτημα στην Ελλάδα
Κήπος και αγρόκτημα στην Ελλάδα

Τετάρτη 8 Αυγούστου 2018

Το Μέλι (Μέρος Δ') : Τα παραδοσιακά έθιμα με μέλι και τα ελληνικά γλυκά

Τα κουφέτα. Αρχαίο ελληνικό έθιμο του γάμου. Ανακάτευαν αμύγδαλα και αργότερα καρύδια με μέλι. Το αμύγδαλο ως καρπός συμβολίζει τη γονιμότητα. Το γλυκό, μέλι και ζάχαρη,  και πικρό, αμύγδαλο και καρύδι, συμβολίζουν τις κοινές χαρές και λύπες που θα περάσει το ζευγάρι. Πολύ αργότερα, κατά το 13ο αιώνα εμφανίσθηκαν στη Γαλλία τα κουφέτα με αμύγδαλο επικαλυμμένο με ζάχαρη.. Ο αριθμός των κουφέτων. Πολλοί πιστεύουν ότι ο αριθμός των κουφέτων πρέπει να είναι περιττός. Αυτό είναι λάθος. Ο αριθμός των κουφέτων πρέπει να είναι πρώτος αριθμός, δηλαδή : 1, 3, 5, 7, 11, 13, 17, κτλ. Οι πρώτοι αριθμοί διαιρούνται μόνο από τη μονάδα -1- και τον εαυτό τους και από κανένα άλλο αριθμό. Ο αριθμός των κουφέτων δηλαδή συμβολίζει το αδιαίρετο του ζευγαριού και το ότι κανείς και τίποτα δεν μπορεί να τους χωρίσει παρά μόνο ο θάνατος -το ένα- ή οι ίδιοι με την λάθος συμπεριφορά τους. Η τούρτα. Αποτελεί την επέκταση της συνήθειας των κουφέτων και ξεκίνησε από τους  Ρωμαίους που έσπαζαν έναν κουλουράκι πάνω από το κεφάλι της νύφης. Τον 17 ο αιώνα, ένας Γάλλος φούρναρης αποφάσισε να παγώσει μια στοίβα κουλουριών, δημιουργώντας έτσι την πρώτη γαμήλια τούρτα στον κόσμο! Τα γλυκίσματα δεν έλειπαν από το χριστουγεννιάτικο ελληνικό τραπέζι. Κυρίαρχος ήταν οι τηγανίτες με μέλι και κρασί, όπου το μέλι συμβόλιζε την αφθονία των αγαθών για τον υπόλοιπο χρόνο και το κρασί την ευχή «να μεγαλώνει και να «απλώνει» η οικογένεια σαν την κληματαριά». Τέλος, φρούτα όπως τα ρόδια και τα μήλα υπήρχαν πάντα στο τραπέζι, έτσι ώστε η οικογένεια να έχει το «ροδοκόκκινο» χρώμα της υγείας. Φυσικά δεν έλειπαν και οι παραδοσιακοί κουραμπιέδες, τα μελομακάρονα αλλά και οι δίπλες που πλέον έχουν γίνει Must σε όλη την Ελλάδα.

Ένα ακόμη παραδοσιακό γλυκό, το οποίο έφεραν οι παπούδες μας από την Μικρά Ασία, είναι το ισλί (κάτι σαν μελομακάρονο γεμιστό καρύδι). Στην πανέµορφη Αµοργό το έθιµο λέει ότι την ηµέρα του γάµου φτιάχνονται τυλιχτές µπουκιές παστελιού ή φέτες από παστέλι που προσφέρονται πάνω σε λεµονόφυλλα. Μαζί µε ένα ποτήρι µοσχάτο κρασί! Στην Κίµωλο µαζί µε την µποµπονιέρα προσφέρεται και ένα παστέλι, που δεν συµβολίζει µόνο τη γλυκιά ζωή του ζευγαριού αλλά και το «κόλληµα» που πρέπει να έχουν ο ένας µε τον άλλο! Στην Πελοπόννησο, και ιδιαίτερα στην περιοχή της Καλαµάτας, η πεθερά προσφέρει δίπλες που φτιάχνει µόνη της, και µετά το γάµο τοποθετεί ένα µαντίλι στο κεφάλι των παιδιών αφού τους δώσει µαζί µία κουταλιά µέλι µε καρύδια. ∆ίπλες βέβαια δίνουν σχεδόν σε όλα τα µέρη της Πελοποννήσου, καθώς και το µέλι µε τα καρύδια. Στην Κυπαρισσία η οικογένεια της νύφης φτιάχνει µαζί µε άλλα καλούδια και τη νυφική κουλούρα. Ζυµώνουν την παραδοσιακή ζύµη για ψωµί και µετά το στολίζουν µε πανέµορφα λουλουδάκια, πουλάκια, αστεράκια που κάνουν µε το ζυµαράκι και στη µέση τοποθετούν δύο όµορφα περιστέρια, δηλαδή τη νύφη µε τον γαµπρό. Την κουλούρα την κόβουν και την µοιράζουν µετά στο τραπέζι ή την κρατά το ζευγάρι για ενθύµιο. Στα µέρη της Αιτωλοακαρνανίας η παράδοση θέλει να προσφέρονται την ηµέρα του γάµου κουραµπιέδες µαζί µε ένα ποτό. Ας πάµε και µια βόλτα από το βουνό των Κενταύρων, το Πήλιο. Εδώ οι παραδόσεις γερά κρατούν, και µάλιστα για τη γαµήλια τελετή. Οι νοικοκυρές φροντίζουν το χρονικό διάστηµα που τα φρούτα είναι ώριµα να φτιάχνουν γλυκά του κουταλιού, σπιτικά χειροποίητα κεράσµατα και µαζί γλυκά νυφιάτικα για το γάµο ή τη βάφτιση ώστε να υπάρχουν όλο το χρόνο.  Στη Ζαγορά ο µπακλαβάς ήταν και εξακολουθεί να είναι το παραδοσιακό νυφιάτικο γλυκό, που αποτελεί αναπόσπαστο κοµµάτι του όλου τελετουργικού. ∆εν πρέπει να λείπει από κανένα γαµήλιο κέρασµα γιατί έχει ισχυρό συµβολισµό. Η γλυκιά γεύση και το λευκό του χρώµα συµβολίζουν τη γλυκιά αρχή του ζευγαριού αλλά και τη γλυκιά συνέχεια του βίου τους. 

Τα σπιτικά κεράσµατα και τα νυφιάτικα γλυκά καλά κρατούν και στη Μυτιλήνη, όπου οι νοικοκυρές εκµεταλλεύονται τον καιρό των φρούτων για να κάνουν τα περίφηµα γλυκά του κουταλιού, επίσης για όλο το χρόνο. Όσο για το νυφιάτικο γλυκό, εκτός από τον µπακλαβά που και εδώ συνηθίζεται, ιδιαίτερη θέση έχουν τα περίφηµα αµυγδαλωτά της Λέσβου, που πολλοί θεωρούν ότι είναι τα καλύτερα της χώρας. Τα αµυγδαλωτά τα «γεµάτα» ή και «προσπέσµατα» όπως λέγονται είναι και γλυκά των αρραβώνων και προσφέρονται από τη νύφη στην πεθερά για να κεραστούν οι καλεσµένοι. Στα ορεινά χωριά της Νάξου µαζί µε την µποµπονιέρα οι καλεσµένοι του γάµου παίρνουν και το ξεροτήγανο µε ένα ποτηράκι ρακή.  Για να παρασκευαστούν τα ξεροτήγανα µαζεύονται συνήθως οι µεγαλύτερες γυναίκες του χωριού, µαζί και πιο νέες, γιατί χρειάζονται πολλά χέρια για να γίνουν. Συνήθως η διαδικασία αυτή γίνεται στο σπίτι της νύφης. Και εδώ, όταν φτάσουν οι νεόνυµφοι στο γλέντι, η µητέρα του γαµπρού τούς δίνει να φάνε µέλι για να έχουν γλυκιά ζωή. Μέσα από τις αµέτρητες θρακιώτικες παραδόσεις του γάµου χαρακτηριστικό είναι το «κουλίκι», το τσουρέκι δηλαδή του γάµου που φτιάχνει ο πατέρας της νύφης. Οι φίλες της την σταυρώνουν µε φύλλα βασιλικού στο κεφάλι και στη συνέχεια γίνεται από τις ίδιες το σπάσιµο του «κουλικιού» στο κεφάλι της νύφης και το µοίρασµά του. Οι ελεύθερες παίρνουν ένα κοµµάτι και το βάζουν κάτω από το µαξιλάρι για να δουν στον ύπνο τους ποιον θα παντρευτούν! Όσο για την Κρήτη, εδώ ο γάµος κρατά κάποια µερόνυχτα! Η ρακή ρέει ακατάπαυστα, τα ξεροτήγανα είναι στην πρώτη γραµµή, αλλά και το περίφηµο παγκοσµίως γαµοπίλαφο. Επίσης, µετά το τέλος του µυστηρίου, το ζευγάρι πηγαίνει στο σπίτι του γαµπρού, όπου η νύφη πριν µπει µέσα πρέπει να φάει το µελοκάρυδο που της προσφέρει η πεθερά. Στην Κρήτη καρύδια µε µέλι µοιράζουν και στους ανύπαντρους κατά την ώρα του µυστηρίου, στο «Ησαΐα χόρευε...». Αµύγδαλο, µια ελληνική «συνήθεια». 

Μελετώντας τα ήθη, τα έθιµα, την παράδοση και τους συµβολισµούς του γάµου στην πατρίδα µας, βλέπουµε ότι είναι άπειρα. Κάθε τόπος και µια ιστορία. Κάθε γωνιά και ένα ξάφνιασµα. Μέσα στις γερές παραδόσεις σε ό,τι αφορά τα γλυκά και τα ποτά του ελληνικού γάµου συγκαταλέγεται και ίσως πιάνει την πρώτη θέση η περίφηµη σουµάδα, το πάλαι ποτέ σήµα κατατεθέν του γάµου που τείνει να γίνει αγαπηµένη συνήθεια και σήµερα. Η σουµάδα, το χαρακτηριστικό ποτό του γάµου και του αρραβώνα, έχει ιδιαίτερο συµβολισµό. Καταρχάς παρασκευάζεται από το αµύγδαλο, που είναι σύµβολο της γονιµότητας, συνδέεται δε άµεσα µε το γάµο και λόγω του λευκού του χρώµατος, επίσης σύµβολο της αγνότητας. ∆εν είναι τυχαίο ότι τα κουφέτα είναι φτιαγµένα από αµύγδαλο και ζάχαρη, για µια γλυκιά ζωή! Η σουµάδα (φτιάχνεται από αµυγδαλόγαλα), που πίνεται το χειµώνα ζεστή µε λίγη κανέλα και το καλοκαίρι δροσερή µε παγάκια, προσφέρει αυτό το υπέροχο άρωµα του αµυγδάλου. Είναι το σύµβολο του γάµου και της γιορτής σε πολλές περιοχές της Ελλάδας από την Κρήτη έως τη Χίο, τη Σίφνο, την Άνδρο, τη Λευκάδα, τη Νίσυρο. Στη Χίο µάλιστα φτιάχνεται µε πικραµύγδαλα. Η καταγωγή της είναι µικρασιατική και στα Επτάνησα την προσφέρουν µαζί µε παξιµαδάκια κόλιαντρου. 
Πηγή : http://ingolden.gr/in/γάμος-μια-τελετή-γεμάτη-συμβολισμούς/
http://www.tlife.gr/recipes/13/recipes-christmasrecipes/0-10923
http://divaswedding.gr/article/1520-symbolismoi-kai-paradoseis

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Η διαχρονική σημασία της αγροτικής παραγωγής και η έλλειψη διατροφικής αυτάρκειας των Ελλήνων

Την γεωργίαν των άλλων τεχνών μητέρα και τροφόν είναι. Ξενοφών Αρχαίος Έλληνας ιστορικός (430-355 π.Χ.) Γη και ύδωρ πάντα έσθ’ όσα γίνονται...