Κήπος και αγρόκτημα στην Ελλάδα

Κήπος και αγρόκτημα στην Ελλάδα
Κήπος και αγρόκτημα στην Ελλάδα

Κυριακή 4 Μαρτίου 2018

Λεμονιά : Το εσπεριδοειδές δέντρο από την Ασία και η χρήση του που προλαμβάνει το σκορβούτο στο ναυτικό

Τα είδη του γένους Citrus ανήκουν στην οικογένεια Rutaceae και στη φυλή Citreae. Όλα τα μέλη της φυλής έχουν χαρακτηριστικό καρπό, το εσπερίδιο που είναι είδος ράγας με χρώμα κίτρινο και ο φλοιός δεν αποσπάται από τη σάρκα. Τα είδη αυτά είναι η λεμονιά, η κιτριά και το βοτρυόκαρπο. Το λεμόνι είναι καλλιεργημένο υβρίδιο που προέρχεται από άγριες ποικιλίες όπως είναι το κίτρο και το μανταρίνι. Η λεμονιά προέρχεται από την κεντρική Ινδία, όπου καλλιεργήθηκαν και τα πρώτα δένδρα. Η λεμονιά μπορεί να μεγαλώσει μέχρι 6 μέτρα ύψος αλλά συνήθως είναι πιο κοντή. Τα κλαδιά της έχουν αγκάθια, τα φύλλα είναι πράσινα και λαμπερά. Τα άνθη είναι λευκά εξωτερικά, ενώ εσωτερικά τείνουν προς το μωβ. Στην Ελλάδα, η κυριότερη ποικιλία είναι η Μαγληνή, η οποία έχει πολλές ομοιότητες με την ιταλική ποικιλία Femminelo. Η ελληνική ποικιλία είναι αρκετά παραγωγική αλλά ευαίσθητη στη κορυφοξήρα. Ο καρπός της είναι μεσαίου μεγέθους με λείο και λεπτό φλοιό και ωριμάζει νωρίς το φθινόπωρο. Θεωρείται ότι είναι καλή ποικιλία και αποτελεί τη βάση της λεμονοπαραγωγής της χώρας αφού αποτελεί το 55% της συνολικής παραγωγής. Ακολουθεί σε όγκο παραγωγής η Καρυστινή, ποικιλία χωρίς αγκάθια και με μέτρια ανθεκτικότητα στη κορυφοξήρα. Ο καρπός της είναι καλής ποιότητας, πλούσιος σε χυμό με όξινη γεύση και ο φλοιός είναι τραχύς, μετρίου πάχους. Ωριμάζει από τα τέλη φθινοπώρου μέχρι και τις αρχές άνοιξης. Συμμετέχει κατά 20% στη συνολική παραγωγή λεμονιών στην Ελλάδα. Τώρα τελευταία διαδίδεται και η Αδαμοπούλου που έχει ομοιότητες με τη ποικιλία Libson. Η ποικιλία Αδαμοπούλου είναι πολύ παραγωγική, ανθεκτική στη κορυφοξήρα και προωθείται για τη παραγωγή καλοκαιρινού λεμονιού.  Ο καρπός της είναι μετρίου έως μεγάλου μεγέθους, ο φλοιός είναι παχύς με επιφάνεια τραχεία. Στη Κρήτη, γνωστή είναι η ποικιλία Κιτρολεμονιά, με μεγάλο καρπό, παχύ φλοιό και λίγα οξέα. Χρησιμοποιείται κυρίως στη ζαχαροπλαστική. Επίσης, στην Κρήτη συναντάμε και τη ποικιλία Ζαμπετάκη, γνωστή και στη Πελοπόννησο. Η λεμονιά απαιτεί κλίμα υγρό και θερμό με ήπιο χειμώνα, όπου η θερμοκρασία δεν πέφτει κάτω από τους 0 βαθμούς Κελσίου. Στους -2 βαθμούς Κελσίου τα άνθη, οι νεαροί βλαστοί και οι καρποί παθαίνουν ζημιά ενώ στους -5 βαθμούς Κελσίου παθαίνουν ζημιά οι βλαστοί μεγαλύτερης ηλικίας και οι καρποί. Στους -10 βαθμούς Κελσίου παρατηρείται νέκρωση των δένδρων. Επίσης, η λεμονιά επηρεάζεται από τους ισχυρούς ανέμους και για αυτό προτείνεται η δημιουργία ανεμοφράκτη, όπου υπάρχει η δυνατότητα. Θέλει γόνιμο αλλά ελαφρύ έδαφος που να αερίζεται καλά. 

Η λεμονιά είναι επιπολαιόριζο δένδρο που σημαίνει ότι οι ρίζες του δεν φτάνουν σε πολύ μεγάλο βάθος και ως εκ τούτου η άρδευση θα πρέπει να γίνεται σε τακτά χρονικά διαστήματα και με ποσότητα νερού τόση όση να καλύπτουμε το 1 μέτρο βάθος. Τα νεαρά δένδρα καλό είναι να ποτίζονται 2-3 φορές την εβδομάδα ενώ τα δένδρα μεγαλύτερης ηλικίας χρειάζονται λιγότερο τακτικά πότισμα, κάθε 8-0 ημέρες το καλοκαίρι και τον χειμώνα ακόμα πιο αραιά. Φυλλοκνίστης: Προσβάλλεται η τρυφερή βλάστηση, κυρίως τα φύλα, αλλά και οι νεαροί βλαστοί και οι πράσινοι καρποί. Τα φύλλα καρουλιάζουν, αποχρωματίζονται και η επιφάνειά τους καλύπτεται από στοές. Σε ένα φύλλο μπορούμε να δούμε περισσότερες από μια προνύμφες να τρέφονται. Η ζημιά μπορεί να είναι ιδιαίτερα σοβαρή στα νεαρά δενδρύλλια και στα τρυφερά εμβόλια, αφού καταστρέφεται η βλάστηση. Η προσβολή φαίνεται ότι είναι εντονότερη το καλοκαίρι και το φθινόπωρο. Τα δένδρα που βρίσκονται σε παραγωγική ηλικία, φαίνεται ότι ανέχονται χωρίς επιπτώσεις μεγάλες προσβολές στα φύλλα τους. Ή ακριβής καταγωγή του λεμονιού παραμένει αινιγματική. Μερικοί την τοποθετούν στη Βιρμανία κι άλλοι στην Μαλαισία ή στην περιοχή των Ιμαλαϊων. Άλλοι ακόμα βεβαιώνουν ότι κατάγεται από την αρχαία Μηδία, μια περιοχή της Μ. Ασίας. Το βέβαιο είναι ότι, το λεμόνι ήταν γνωστό στους Κινέζους πριν από τρεις χιλιάδες χρόνια. Είναι επίσης βέβαιο ότι οι Ρωμαίοι το ονόμαζαν ΄΄ Μήλο των Μήδων΄΄, πριν υιοθετήσουν την ελληνική ονομασία του. Πίστευαν μάλιστα, ότι έδιωχνε τα ενοχλητικά έντομα και χρησιμοποιούσαν το χυμό του σαν αντι-δηλητήριο. Το χρησιμοποιούσαν επίσης εναντίον του πυρετού και των εμετών, καθώς του αναγνωρίζουν πολλές θεραπευτικές ιδιότητες.

Αλλά το λεμόνι χρειάστηκε να περιμένει τις Σταυροφορίες για να μπορέσει να κατακτήσει τους κήπους της μεσογειακής Ευρώπης. Ο Χριστόφορος Κολόμβος από την πλευρά του, το γνώρισε στην Αϊτή με την ευκαιρία του δεύτερου ταξιδιού του στα 1493. Αλλά τους ΄΄ τίτλους ευγενείας ΄΄ του κατέκτησε το λεμόνι, χάρη στο βασιλικό ναυτικό της Αγγλίας. Πραγματικά το αγγλικό ναυτικό ήταν το πρώτο που άρχισε να χορηγεί λεμόνια στους ναύτες όταν επρόκειτο να μείνουν στη θάλασσα πάνω από 15 μέρες. Εμπειρικές παρατηρήσεις και αργότερα ιατρικά πειράματα έδειξαν ότι το λεμόνι εξουδετέρωνε τις ολέθριες επιδράσεις του σκορβούτου, που αποδεκάτιζε τα πληρώματα των εμπορικών πλοίων. Αλλά το στοιχείο στο οποίο το λεμόνι χρωστούσε αυτή τη θαυματουργή ιδιότητα του, δηλαδή η βιταμίνη C, ανακαλύφθηκε στα 1932. Στις αρχές του περασμένου αιώνα, η λεμονιά θεωρείτο στη Κρήτη δένδρο αριστοκρατικό και φυτευόταν σε κήπους και αυλές αρχοντόσπιτων. Ο χυμός του λεμονιού χρησίμευε στη λαϊκή φαρμακευτική για διάφορες παθήσεις όπως συμβαίνει και σήμερα. Χυμός λεμονιού ανακατεμένος με ωμό καφέ χρησιμοποιείται μέχρι και σήμερα για την αντιμετώπιση της διάρροιας. Λεμονάδα βραστή με ζάχαρη βοηθά τη πέψη και δίνει ευεξία. Επίσης, λεμονάδα πίνουν νηστικοί αυτοί που υποφέρουν από ζαλάδες. Χυμός λεμονιού μαζί με αλάτι χρησιμοποιείται για γαργάρες στον πονόλαιμο. Ο φλοιός του καρπού  με λίγο αλάτι καθαρίζει τα δόντια και προστατεύει τα ούλα. Άνθη λεμονιάς με άνθη νεραντζιάς δίνουν το ανθόνερο, το οποίο με λίγη ζάχαρη πίνεται ως φάρμακο κατά της αϋπνίας. Καρπός λεμονιάς: χωνευτικός, αντισηπτικός. Φλοιός καρπού: τονωτικό της καρδιάς, αντίδοτο της μέθης και αυξάνει την όρεξη. Λόγω της μεγάλης περιεκτικότητας σε βιταμίνη C, ενδείκνυται για την καταπολέμηση του σκορβούτου και των κρυολογημάτων. Τέλος, τα άνθη της λεμονιάς χρησιμοποιούνται και στις γαμήλιες τελετές ως σύμβολο αγνότητας. Στα σύγχρονα επιστημονικά συγγράμματα υπάρχουν σημαντικές αναφορές για τον ρόλο της λεμονιάς στην υγεία του ανθρώπου επειδή τα φύλλα, ο καρπός και το εσωτερικό του καρπού περιέχουν σημαντικά συστατικά (αιθέρια έλαια, φλαβονοειδή) τα οποία είναι ρυθμιστές διαφόρων παθήσεων.

Πηγή : http://www.kalliergo.gr/kalliergies-odigies/blog-kalliergo/10654-lemonia-kalliergeia-poikilies-exthroi-kai-astheneies.html
http://www.rizaonline.gr/1/119/264.nphtml

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Η διαχρονική σημασία της αγροτικής παραγωγής και η έλλειψη διατροφικής αυτάρκειας των Ελλήνων

Την γεωργίαν των άλλων τεχνών μητέρα και τροφόν είναι. Ξενοφών Αρχαίος Έλληνας ιστορικός (430-355 π.Χ.) Γη και ύδωρ πάντα έσθ’ όσα γίνονται...