Η φιστικιά (Πιστακία η γνησία, Pistacia vera) είναι δίοικο φυλλοβόλο δέντρο του γένους Πιστακία και της οικογένειας των Ανακαρδιοειδών. Η καταγωγή της είναι από το Ιράν και σήμερα καλλιεργείται ευρύτατα από την Ασία μέχρι τις Μεσογειακές χώρες και την Αμερική για τον καρπό της, το φιστίκι. Το ύψος του δέντρου φτάνει τα 10 μέτρα με πλούσια διακλάδωση με κλαδιά που έχουν χρώμα σταχτί. Τα φύλλα του είναι δερματώδη και σύνθετα. Οι ταξιανθίες της φιστικιάς σχηματίζουν τσαμπιά από μικρά άνθη. Οι φιστικιές είναι αρσενικά και θηλυκά δέντρα, με τα αρσενικά να ανθίζουν νωρίτερα. Έτσι η γύρη συλλέγεται και συντηρείται σε ψυγεία, και ρίχνεται αργότερα στα θηλυκά άνθη με τη μορφή ραντίσματος (τεχνητή επικονίαση). Ο καρπός του δέντρου έχει μήκος 1-2 εκατοστά και το περικάρπιο είναι δερματώδες και έχει πράσινο χρώμα, ενώ το εσωτερικό (ενδοκάρπιο) είναι ξυλώδες και σκληρό. Όταν ωριμάσει το περικάρπιο τότε γίνεται ωχρό, σχίζεται και πέφτει αφήνοντας το ενδοκάρπιο που με τη σειρά του ανοίγει αφήνοντας να φανεί η εσωτερική ψίχα. Αυτή έχει χρώμα πράσινο και περιβάλλεται από λεπτό φλοιό ρόδινου χρώματος (περισπέρμιο). Οι καρποί της φιστικιάς σχηματίζουν ολόκληρα τσαμπιά. Η φιστικιά είναι δέντρο που δεν αντέχει την πολλή υγρασία. Αναπτύσσεται καλύτερα σε κρύο και σύντομο χειμώνα χωρίς πολλές βροχές και μακρύ και ζεστό καλοκαίρι. Οι ρίζες της μπαίνουν βαθιά μέσα στο έδαφος και έτσι είναι εξαιρετικά ανθεκτική στην ξηρασία, περισσότερο ακόμα και από την ελιά. Πάντως χρειάζεται και πότισμα κατά καιρούς και ειδικά όταν η ξηρασία είναι παρατεταμένη. Το χώμα που προτιμά είναι αμμοπηλώδες με πολύ ασβέστιο. Η φιστικιά πολλαπλασιάζεται με εμβολιασμό και σπορά. Ο καρπός μαζεύεται, στεγνώνεται και φυλάσσεται για λίγο καιρό μέχρι να φυτευτεί. Το έδαφος χρειάζεται αρκετά φρεζαρίσματα έτσι ώστε να εξαφανιστούν τα ζιζάνια για εξοικονόμηση της υγρασίας. Χρειάζεται λίπανση κυρίως με αζωτούχα λιπάσματα όταν το δέντρο είναι μικρό. Η απόδοση του δέντρου με κανονική καρποφορία αρχίζει τον 4ο χρόνο μετά από τη φύτευση του. Σήμερα η συγκομιδή γίνεται με σύγχρονες μεθόδους, με ειδικούς ηλεκτρικούς δονητές που τινάζουν τους καρπούς από τα δέντρα. Στη συνέχεια τα φιστίκια συγκεντρώνονται, ξεφλουδίζονται, πλένονται με ειδικό διάλυμα, στεγνώνονται και ξηραίνονται σε σκιερό μέρος. Μετά, μπαίνουν για να ψηφθούν σε αλατούχο διάλυμα για λίγη ώρα και στη συνέχεια σε φούρνους στους 80 βαθμούς, μέχρι να απομακρυνθεί η υγρασία που έχει παραμείνει (περίπου μισή ώρα). Μετά φουρνίζονται ξανά για 40 λεπτά στους 120 βαθμούς. Στη συνέχεια γίνεται διαλογή - διαχωρισμός των φιστικίων σε ανοιχτά και κλειστά φιστίκια.
Τα φιστίκια είναι από τους καλύτερους ποιοτικά και πιο νόστιμους ξηρούς καρπούς. Είναι μεγάλης θρεπτικής αξίας, πλούσια σε βιοτίνη, πρωτεΐνες και ανόργανα άλατα. Καταναλώνονται ψημένα με αλάτι, είτε νωπά ανάλατα. Χρησιμοποιούνται και στη ζαχαροπλαστική. Στην Ελλάδα καλλιεργείται μία από τις καλύτερες ποικιλίες στον κόσμο, η Αιγινίτικη με τα περίφημα φιστίκια Αιγίνης. Σε μικρότερο βαθμό καλλιεργείται η ποικιλία Νυχάτη. Η καλλιέργεια της φιστικιάς τα τελευταία χρόνια εκτός από την Αίγινα, την Σαλαμίνα και τα Μέγαρα, που ήταν παραδοσιακά φιστικοπαραγωγές περιοχές, επεκτάθηκε στη Φθιώτιδα, Θεσσαλία, Βοιωτία και Εύβοια. Το Ιράν έχει τη μεγαλύτερη παραγωγή στον κόσμο. Ακολουθούν οι Η.Π.Α., η Τουρκία και η Συρία. Η Ελλάδα είναι πρώτη στην Ευρώπη και έκτη στον κόσμο με 9.500 τόνους ετησίως. Τα φυστίκια περιέχουν αντιοξειδωτικές ουσίες όπως οι πολυφαινόλες και η ρεσβερατρόλη. Οι αντιοξειδωτικές ουσίες μειώνουν την οξείδωση της χοληστερόλης στο αίμα προστατεύοντας έτσι το κυκλοφορικό σύστημα από τις καταστροφικές συνέπειες της αθηρωμάτωσης. Τα φιστίκια έχουν τη δυνατότητα να μειώνουν στο αίμα την κακή χοληστερόλη και να προστατεύουν την καρδία από τη στεφανιαία νόσο. Τα φιστίκια είναι πλούσια σε μονοακόρεστα και πολυακόρεστα λιπαρά οξέα. Τα λιπαρά αυτά οξέα βοηθούν εναντίον της αθηρωμάτωσης και της στένωσης των αρτηριών. Ανάλογα οξέα περιέχονται στα ψάρια και στο ελαιόλαδο. Τα φιστίκια είναι πλούσια σε θερμίδες και για αυτό επιβάλλεται προσοχή. Εάν μπορούσαμε να τρωμε μόνο μια χούφτα φιστικιών, τότε θα ήταν καλά. Το πρόβλημα είναι στις μεγάλες ποσότητες που έχουμε τάση να καταναλώνουμε όταν αρχίζουμε με τα φιστίκια. Το αλάτι που προστίθεται στα φιστίκια είναι επικίνδυνο για την υγεία. Πλούσιο περιεχόμενο των φιστικιών σε βιταμίνες, ιχνοστοιχεία, πρωτεϊνες και φυτικές ίνες. Τα φιστίκια είναι πλούσια σε βιταμίνες Ε, Β6, θειαμίνη (βιταμίνη Β1), ριβοφλαβίνη (βιταμίνη Β2), νιακίνη (βιταμίνη Β3), μαγνήσιο, κάλιο, ψευδάργυρο, φωσφόρο και χαλκό. Οι πρωτείνες των φιστικιών είναι καλής ποιότητας και οι φυτικές ίνες βοηθούν κατά της δυσκοιλιότητας.
https://el.m.wikipedia.org/wiki/Φιστικιά
https://medlook.net/site_content/122-2013-08-06-13-58-18/430
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου